Ngày 23 tháng 6 năm 2023, vụ lật tàu Vịnh Xanh 58 đã gây nên sự quan ngại về những ‘vùng còn trống’ trong quá trình chuyển đổi số tại Việt Nam. Con tàu này, chở theo 49 người, đã gặp phải thời tiết xấu bất ngờ và lật giữa biển vào ngày 18 tháng 6. Đáng chú ý là mặc dù chỉ cách bờ 3 km và cách cảng Tuần Châu 1 km, sự cố này đã không được hệ thống giám sát nào phát hiện trong khoảng 2 giờ.
Sự chậm trễ trong việc phát hiện và ứng phó với tình huống khẩn cấp này đã chỉ ra một ‘lỗ hổng chết người’ trong thời đại công nghệ số. Ngày nay, mọi chuyển động của con người đều có thể được giám sát thông qua GPS, cảm biến, trí tuệ nhân tạo (AI), và dữ liệu lớn. Trong thời đại số, việc giám sát tàu du lịch theo thời gian thực đã trở thành một yêu cầu cần thiết.
Vụ việc này không chỉ đơn thuần là một tai nạn hàng hải thông thường mà còn phơi bày những khoảng trống lớn và thiếu tính toàn diện trong việc áp dụng công nghệ vào thực tế vận hành đời sống ở nhiều lĩnh vực. Mục tiêu của chuyển đổi số và công nghệ là hỗ trợ con người trong những tình huống khẩn cấp và khắc nghiệt nhất, nơi mà con người không còn đơn độc trong việc đối mặt với rủi ro.
Để ngăn chặn những sự cố tương tự tái diễn, các địa phương, đặc biệt là Quảng Ninh, và các bộ, ngành liên quan cần nhanh chóng tiến hành số hóa các tình huống khẩn cấp. Từ nay trở đi, tất cả tàu ra khơi phải được trang bị thiết bị định vị và truyền dữ liệu theo thời gian thực. Hệ thống Trung tâm Điều hành (IOC) cần được tích hợp AI để phát hiện các lộ trình bất thường của tàu. Khi một tàu không tuân theo lịch trình dự kiến, hệ thống cần có cảnh báo kịp thời. Khi tín hiệu từ tàu bị mất, quy trình truy vết nhanh cần được kích hoạt để xác định vùng tìm kiếm. Cuối cùng, trong trường hợp có mưa bão, cần có radar thời tiết cung cấp tín hiệu số trực tiếp đến từng tàu và thuyền viên.
Cuộc sống trong kỷ nguyên số không chỉ phụ thuộc vào wifi mạnh và may rủi. Chuyển đổi số không chỉ dừng lại ở việc triển khai hệ thống camera nhận diện khuôn mặt trong thành phố mà còn đòi hỏi một hệ thống giám sát đối với các tàu du lịch, radar cảnh báo thời tiết, và cảnh báo khi lịch trình có dấu hiệu bất thường. Chuyển đổi số thực sự cần thiết để vẽ nên một bức tranh toàn diện, đảm bảo sự an toàn cho con người trong những lúc nguy cấp và cần được ứng cứu đúng lúc.