Ngành logistics Việt Nam đang trải qua một giai đoạn phát triển nhanh chóng, với tốc độ tăng trưởng trung bình từ 14-16% mỗi năm, cao gần gấp đôi so với tốc độ tăng GDP. Tuy nhiên, việc áp dụng các giải pháp thân thiện môi trường, hay còn gọi là chuyển đổi xanh, vẫn còn nhiều thách thức đối với phần lớn doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Xu hướng chuyển đổi xanh trong ngành logistics đang trở thành xu thế toàn cầu, và các doanh nghiệp Việt Nam cũng bắt đầu nhận thức được yêu cầu về chuyển đổi số và chuyển đổi xanh. Tuy nhiên, việc thực thi trên thực tế còn hạn chế do nhiều rào cản, bao gồm vấn đề vốn, công nghệ và thực thi chính sách.
Ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), cho biết rằng yêu cầu về chuyển đổi số và chuyển đổi xanh đã dần được các doanh nghiệp nhận thức, nhưng việc thực thi trên thực tế còn hạn chế. Ông Đặng Vũ Thành, Phó chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ logistics Việt Nam (VLA), cũng cho biết rằng chuyển đổi xanh không còn là xu hướng, mà đã và đang hiện diện trong từng hoạt động hằng ngày của doanh nghiệp logistics trên toàn cầu.
Tuy nhiên, phần lớn doanh nghiệp logistics, đặc biệt là nhóm doanh nghiệp vừa và nhỏ chiếm đến 95%, vẫn đang loay hoay với bài toán vốn, công nghệ và thực thi chính sách. TS Đỗ Thiên Anh Tuấn, Giảng viên Trường Chính sách công và Quản lý Fulbright, cho biết rằng điểm nghẽn đầu tiên là vấn đề “tiền đâu?”. Trong khi 95-97% doanh nghiệp logistics là doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME), thì thị trường tài chính xanh ở Việt Nam lại còn rất non trẻ.
Tính đến giữa năm nay, quy mô tài chính xanh chỉ chiếm 4,35% tổng tín dụng, thấp hơn nhiều so với mức tối thiểu 10% như kỳ vọng. Các chuyên gia đều thống nhất rằng cần có sự điều phối mạnh mẽ từ Nhà nước, đặc biệt là các bộ ngành như Bộ Công Thương, Bộ Xây dựng, Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước… Không thể chỉ kỳ vọng vào nỗ lực của doanh nghiệp khi các điều kiện về tài chính, pháp lý, và hạ tầng vẫn còn quá nhiều bất cập.
Nhà nước cần sớm tích hợp chính sách ưu đãi thuế, trợ cấp cho doanh nghiệp chuyển đổi xanh, đưa trạm sạc, kho xanh, logistics thông minh vào quy hoạch đầu tư công. Từ góc độ chính sách, các chuyên gia cho rằng, không thể có phát triển xanh nếu không có dòng vốn xanh. Và để có dòng vốn đó, cần sự chung tay của cả hệ thống, từ cơ quan quản lý, ngân hàng, đến chính sách tài khóa và tiền tệ hỗ trợ chuyển đổi xanh rõ ràng, minh bạch và có thể đo lường.
Tạp chí Kinh tế – Tài chính đã tổ chức tọa đàm Chính sách tài chính phát triển logistics xanh, nhằm thảo luận về các giải pháp để hỗ trợ doanh nghiệp logistics Việt Nam trong việc áp dụng các giải pháp thân thiện môi trường. Các chuyên gia hy vọng rằng, với sự chung tay của cả hệ thống, ngành logistics Việt Nam sẽ sớm đạt được mục tiêu chuyển đổi xanh và phát triển bền vững.