Trong bối cảnh kinh tế hiện nay, hành vi tài chính của người Việt đang trải qua một sự chuyển dịch đáng kể. Báo cáo khảo sát năm 2025 của Công ty Quản lý Quỹ Thiên Việt (TVAM) với chủ đề ‘Thực trạng và Nhu cầu của người Việt về Quản lý tài sản Cá nhân’ đã chỉ ra những thực trạng và thách thức mà nhà đầu tư Việt đang đối mặt.
Theo báo cáo, có đến 88% nhà đầu tư kỳ vọng mức lợi nhuận trên 7%/năm, trong đó 42% mong đợi mức sinh lời đột phá từ 15-30%/năm. Tuy nhiên, phần lớn danh mục của họ vẫn tập trung vào các ‘bến đỗ’ quen thuộc như tiết kiệm, vàng và bất động sản. Điều này cho thấy một nghịch lý trong hành vi đầu tư của người Việt.
Nghịch lý này đã được phân tích trong tọa đàm diễn ra trong khuôn khổ sự kiện, với sự tham gia của các chuyên gia từ lĩnh vực ngân hàng, fintech và quản lý quỹ. Họ đã chỉ ra rằng có bốn rào cản chính khiến nhà đầu tư ngần ngại bước từ tiết kiệm sang đầu tư, bao gồm tâm lý an toàn, sự thiếu hụt kiến thức tài chính bài bản, lo ngại rủi ro ngắn hạn và sự thiếu vắng một nền tảng dẫn dắt đủ dễ hiểu và dễ làm.
Ông Nghiêm Xuân Huy, Nhà sáng lập kiêm Tổng Giám đốc Finhay, cho rằng sự e dè với công nghệ cũng là một trong những rào cản chính. Theo khảo sát của TVAM, chỉ 36% người được hỏi biết đến hình thức dịch vụ quản lý tài sản số và trong số đó chỉ 16% từng sử dụng.
Tuy nhiên, các chuyên gia cũng cho rằng ‘chìa khóa’ để giải quyết nghịch lý của nhà đầu tư Việt nằm ở mô hình hybrid (kết hợp). Công nghệ sẽ đóng vai trò là công cụ giúp theo dõi, phân tích và tự động hóa, nhưng yếu tố con người như chuyên gia tư vấn vẫn là không thể thiếu.
Sự chuyển dịch trong hành vi tài chính không chỉ đến từ nhà đầu tư mà còn được thúc đẩy bởi sự khác biệt thế hệ. Ông Từ Tiến Phát, Tổng Giám đốc Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB), cho rằng đây vừa là thách thức, vừa là cơ hội buộc các định chế tài chính phải thay đổi, chuyển mình thành ‘đối tác tài chính trọn đời’ thay vì chỉ là nơi giữ tiền.
Ở góc độ fintech, ông Đỗ Quang Thuận, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn MoMo, cho biết người dùng ngày càng chi tiêu có chủ đích và công nghệ đang dần thay đổi cách người dùng tương tác với tiền.
Nhìn ra khu vực, bà Nguyễn Anh Viễn Phương, Giám đốc khối Khách hàng ưu tiên, Standard Chartered Việt Nam, nhận định Việt Nam có nhiều điểm tương đồng với các thị trường đang phát triển. Tuy nhiên, sự khác biệt nằm ở chỗ tỷ lệ tiết kiệm còn cao, ưu tiên vàng và bất động sản thay vì cổ phiếu hay các quỹ đầu tư như ở thị trường phát triển hơn.
Bà Phương đánh giá Việt Nam đang ở giai đoạn chuyển tiếp quan trọng với tiềm năng phát triển tài chính cá nhân rất lớn. Việc áp dụng mô hình hybrid và sự kết hợp giữa công nghệ và yếu tố con người sẽ giúp nhà đầu tư Việt tận dụng được các cơ hội và vượt qua thách thức trong hành vi tài chính.
Trong tương lai, Công ty Quản lý Quỹ Thiên Việt sẽ tiếp tục đưa ra các giải pháp và dịch vụ quản lý tài sản số để hỗ trợ nhà đầu tư Việt trong việc quản lý tài sản và đạt được mục tiêu tài chính.
Các chuyên gia cũng khuyên nhà đầu tư nên chủ động tìm hiểu và áp dụng các giải pháp tài chính mới để đa dạng hóa danh mục đầu tư và tăng cường khả năng quản lý rủi ro.
Cuối cùng, sự chuyển dịch trong hành vi tài chính của người Việt sẽ đòi hỏi sự thay đổi và thích nghi của cả nhà đầu tư và các định chế tài chính. Việc tận dụng công nghệ và yếu tố con người sẽ giúp tạo ra một tương lai tài chính bền vững và hiệu quả cho người Việt.