Bộ phim tài liệu ‘Xẩm đỏ’, một tác phẩm ghi lại hình ảnh và giọng hát của nghệ nhân Hà Thị Cầu, người hát xẩm cuối cùng của thế kỷ 20, hiện đang trong quá trình hoàn tất thủ tục chuyển giao bản quyền cho tỉnh Ninh Bình. Đạo diễn Lương Đình Dũng, người đứng sau bộ phim, cho biết ông đang nỗ lực hoàn thành các thủ tục cần thiết để bàn giao bản quyền của tác phẩm này cho tỉnh.
Bộ phim ‘Xẩm đỏ’ được hoàn thành từ năm 2011, nhưng đến nay, chính quyền tỉnh Ninh Bình vẫn bày tỏ mong muốn sở hữu bản quyền để tiếp tục bảo tồn và quảng bá di sản văn hóa quý báu này. Quá trình thực hiện bộ phim bắt đầu từ năm 2008 và kéo dài đến 2010, với hơn 1.200 phút quay thực tế. Sau đó, bộ phim đã được chỉnh sửa và biên tập lại với thời lượng 68 phút, nhằm giúp khán giả có thể thưởng thức được nhiều bài hát hơn của nghệ nhân Hà Thị Cầu.
Một điểm đặc biệt của bộ phim là không sử dụng lời bình, thay vào đó, nghệ nhân Hà Thị Cầu được tự do thể hiện giọng hát của mình một cách thoải mái và tự nhiên, như đang tâm sự trực tiếp với khán giả. Đạo diễn Lương Đình Dũng chia sẻ rằng, mục tiêu của ông là lưu giữ lại tất cả những gì nghệ nhân Hà Thị Cầu đã để lại như một di sản văn hóa truyền thống, không chỉ cho tỉnh Ninh Bình mà còn cho cả nền nghệ thuật xẩm của Việt Nam.
Bộ phim ‘Xẩm đỏ’ không chỉ đơn thuần là hình ảnh về nghệ nhân Hà Thị Cầu, mà còn là bức tranh sinh động về vùng quê mộc mạc, với hình ảnh chợ quê, hoa gạo, bến đò… đan xen trong tiếng sênh, nhịp phách, tạo nên một không gian văn hóa độc đáo. Bên cạnh ‘Xẩm đỏ’, đạo diễn Lương Đình Dũng cũng đã thực hiện nhiều bộ phim nổi tiếng khác về nghệ thuật chèo, như ‘Hề cu Sứt’, ‘Thầy bói đi chợ’, ‘Lý trưởng mẹ Đốp’, ‘Phù thủy sợ ma’, ‘Thị Màu lên chùa’.
Theo đạo diễn Lương Đình Dũng, gốc rễ để tạo nên những tác phẩm nghệ thuật độc đáo và bền vững vẫn phải bắt nguồn từ những tác phẩm văn học, nghệ thuật dân tộc. Việc bảo tồn và phát huy những di sản văn hóa như ‘Xẩm đỏ’ không chỉ giúp giữ gìn bản sắc văn hóa của dân tộc mà còn là cách để chúng ta tôn vinh và biết ơn những nghệ nhân đã góp phần tạo nên nền nghệ thuật phong phú của Việt Nam.