Các nhà nghiên cứu Trung Quốc đã phát hiện ra một “mật mã” địa chất ẩn sâu trong mỏ đất hiếm lớn nhất thế giới, tọa lạc tại khu vực Bạch Vân Ngao Bác, Nội Mông Cổ. Phát hiện này không chỉ làm dấy lên sự quan tâm của cộng đồng khoa học mà còn có thể mở ra một kỷ nguyên mới trong việc tiếp cận và khai thác tài nguyên chiến lược này trong thế kỷ 21.
Đất hiếm, được mệnh danh là “vàng công nghiệp” và “vàng chiến lược” của thời đại mới, đóng vai trò không thể thiếu trong sản xuất pin xe điện, tuabin gió, chip bán dẫn và các hệ thống vũ khí tối tân. Mỏ đất hiếm Bạch Vân Ngao Bác, với trữ lượng chiếm gần 40% tổng trữ lượng toàn cầu và 90% trữ lượng của Trung Quốc, đã trở thành tâm điểm của ngành công nghiệp này.
Câu chuyện về mỏ đất hiếm Bạch Vân Ngao Bác bắt đầu từ năm 1927, khi ông Đinh Đạo Hành, một giảng viên trẻ của Đại học Bắc Kinh, phát hiện ra một dãy núi đá màu đen ánh kim trên thảo nguyên rộng lớn. Giáo sư Hà Tác Lâm, chuyên gia thạch học của Đại học Bắc Kinh, sau đó xác định rằng các mẫu đá thu thập được tại đây chứa hàm lượng đất hiếm cực cao. Kể từ đó, Trung Quốc đã đầu tư mạnh mẽ vào việc xây dựng một hệ sinh thái hoàn chỉnh bao gồm khai thác, tinh luyện và ứng dụng đất hiếm.
Một nghiên cứu mới, được công bố trên tạp chí Science Advances, đã đưa ra một phát hiện quan trọng. Phần lớn tài nguyên đất hiếm tại Bạch Vân Ngao Bác không hình thành cách đây 1,3 tỷ năm như nhiều người từng giả định, mà thực tế là đến từ một đợt hoạt động magma diễn ra cách đây chỉ 430 triệu năm. Phát hiện này mở ra một hướng thăm dò mới cho ngành công nghiệp đất hiếm trên toàn cầu và có tiềm năng giúp các quốc gia khác tìm kiếm các mỏ đất hiếm quy mô lớn.
Tuy nhiên, rào cản lớn nhất mà ngành công nghiệp đất hiếm hiện nay phải đối mặt là công nghệ tách chiết. Đây là bí quyết mà cho đến nay chỉ Trung Quốc làm chủ trên quy mô công nghiệp. Việc Bắc Kinh kiểm soát phần lớn nguồn đất hiếm thế giới đã khiến nhiều nước phát triển phải tái cơ cấu chuỗi cung ứng, tìm kiếm nguồn cung thay thế và đầu tư vào việc khai thác trong nước.
Trong bối cảnh xung đột thương mại, cạnh tranh công nghệ và cuộc đua hướng tới năng lượng xanh đang leo thang, đất hiếm không còn là một vấn đề kỹ thuật thuần túy mà đã trở thành một vấn đề chiến lược và lợi ích sống còn. Việc khai thác và sử dụng đất hiếm một cách có trách nhiệm và bền vững sẽ là thách thức và cơ hội cho các quốc gia trên toàn thế giới trong những thập kỷ tới.
Science Advances là một trong những nguồn thông tin quan trọng trong việc công bố nghiên cứu mới về mỏ đất hiếm Bạch Vân Ngao Bác. Để có thể theo dõi những thông tin cập nhật mới nhất về phát hiện này cũng như những phát triển trong ngành công nghiệp đất hiếm, bạn có thể truy cập vào các bài viết liên quan trên trang web của tạp chí này.