Hungary và Serbia mới đây đã công bố kế hoạch xây dựng một đường ống dẫn dầu mới. Đây là một nỗ lực nhằm đảm bảo nguồn cung cấp năng lượng giá rẻ cho hai quốc gia, trong bối cảnh Liên minh châu Âu (EU) đang tích cực giảm sự phụ thuộc vào năng lượng của Nga. Dự án đường ống này có công suất hằng năm ước tính từ 4 đến 5 triệu tấn và dự kiến sẽ đi vào hoạt động vào năm 2027.

Các điều khoản của dự án bao gồm việc Hungary sẽ chịu trách nhiệm xây dựng 180km đường ống, trong khi Serbia sẽ xây dựng 120km còn lại. Ngoài ra, một trạm kiểm soát và đo lường cũng sẽ được lắp đặt trên biên giới giữa hai quốc gia này. Tại cuộc họp báo ở Budapest vào ngày 21-7, Ngoại trưởng Hungary Peter Szijjarto đã tuyên bố rằng EU đang yêu cầu Hungary hạn chế nguồn cung dầu và khí đốt từ Nga.

Ông Szijjarto bày tỏ quan ngại rằng người dân Hungary sẽ phải chịu chi phí năng lượng cao gấp đôi hoặc thậm chí gấp bốn lần nếu thực hiện yêu cầu của EU. Ngoại trưởng Hungary nhấn mạnh rằng các quyết định của EU đang làm suy yếu nghiêm trọng an ninh năng lượng tại châu Âu và chỉ ra rằng các quốc gia châu Âu đang phải mua năng lượng với giá cao gấp nhiều lần so với các nơi khác trên thế giới.

Ông cũng khẳng định rằng đường ống mới sẽ giúp bảo đảm chương trình giảm chi phí tiện ích lâu dài của Hungary và bảo vệ các gia đình khỏi tình trạng giá năng lượng tăng cao do các chính sách của EU. Hungary, một quốc gia luôn phản đối lệnh trừng phạt năng lượng của EU, coi dự án đường ống mới là vấn đề trọng yếu đối với an ninh năng lượng quốc gia và hợp tác khu vực với Serbia.

Dự án này được triển khai trong bối cảnh Hungary và Serbia đang tăng cường hợp tác năng lượng, đặc biệt khi Belgrade phụ thuộc rất nhiều vào nguồn cung dầu khí từ Nga, trong khi Budapest cũng đang nỗ lực tìm kiếm các tuyến vận chuyển thay thế. Hungary đã nhiều lần cảnh báo rằng việc chấm dứt nguồn cung năng lượng từ Nga sẽ gây tổn hại cho nền kinh tế và làm tăng chi phí sinh hoạt do quốc gia này nhập khẩu hơn 80% lượng dầu qua đường ống Druzhba.

Bộ trưởng Năng lượng Serbia Dubravka Djedovic Handanovic cho biết rằng đường ống dẫn dầu được quy hoạch giữa Hungary và Serbia không chỉ đóng vai trò thương mại, mà còn thể hiện tầm quan trọng chiến lược rộng hơn đối với an ninh năng lượng lâu dài của hai quốc gia. Năm 2023, Hungary và Serbia cũng đã triển khai các khoản đầu tư chung vào cơ sở hạ tầng khí đốt, bao gồm một đường ống kết nối mới nhằm tăng cường an ninh năng lượng khu vực.

Thông tin về dự án đường ống dẫn dầu mới giữa Hungary và Serbia có thể được tìm hiểu thêm tại trang thông tin của Bộ Năng lượng Serbia hoặc tại trang web chính thức của chính phủ Hungary. Các chi tiết về dự án và kế hoạch thực hiện sẽ được cập nhật liên tục trên các nguồn thông tin chính thức này.

Trong bối cảnh hiện nay, Việt Nam đang tích cực triển khai các giải pháp nhằm chuyển đổi sang năng lượng tái tạo và công nghệ tiên tiến. Mục tiêu chính là đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia và phát triển bền vững. Tại Diễn đàn ‘Công nghệ năng lượng trong kỷ nguyên mới’ diễn ra vào sáng ngày 29/7 tại Hà Nội, các chuyên gia đã tập trung thảo luận về những đột phá công nghệ có thể định hình tương lai của ngành năng lượng.

Với dự báo nhu cầu điện năng tăng từ 8-10% hàng năm, Việt Nam đang đối mặt với thách thức lớn trong việc cân đối nguồn cung cấp điện. Chính vì vậy, việc chuyển đổi sang các nguồn năng lượng sạch, giảm thiểu sự phụ thuộc vào năng lượng hóa thạch đang trở thành ưu tiên hàng đầu trong chiến lược năng lượng quốc gia. Các giải pháp được xác định là then chốt cho quá trình chuyển đổi này bao gồm việc phát triển lưới điện thông minh, ứng dụng công nghệ lưu trữ năng lượng tiên tiến, khai thác hydro xanh, và triển khai các giải pháp năng lượng tái tạo với hiệu suất cao.

Nhằm đạt được mục tiêu tham vọng là phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, các chuyên gia và doanh nghiệp nhấn mạnh sự cần thiết phải ổn định và minh bạch hóa khung chính sách năng lượng. Hoàn thiện thể chế và thúc đẩy hợp tác giữa khu vực công và tư nhân được xem là những yếu tố quan trọng giúp đẩy nhanh quá trình chuyển đổi năng lượng xanh. Việt Nam đã xây dựng được nền tảng chính sách quan trọng với Nghị quyết 55 và Quy hoạch điện VIII điều chỉnh. Theo đó, tỷ lệ năng lượng tái tạo sẽ chiếm tới 75% vào năm 2050.

Cam kết đạt được phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 không chỉ là một mục tiêu môi trường mà còn là động lực quan trọng để hoàn thiện thể chế và thúc đẩy một cách thực chất, hiệu quả việc chuyển đổi sang năng lượng xanh. Đây cũng là cơ hội để Việt Nam không chỉ đảm bảo an ninh năng lượng mà còn phát triển bền vững, tạo ra một tương lai năng lượng sạch và ổn định cho các thế hệ tương lai.

Để hiện thực hóa những mục tiêu này, việc tiếp tục đẩy mạnh hợp tác quốc tế, thu hút đầu tư nước ngoài vào lĩnh vực năng lượng tái tạo cũng như tăng cường nghiên cứu, ứng dụng công nghệ mới là hết sức cần thiết. Bên cạnh đó, việc nâng cao nhận thức của cộng đồng về lợi ích của năng lượng tái tạo và phát triển bền vững cũng đóng một vai trò quan trọng.

Trong hành trình hướng tới một tương lai năng lượng bền vững, Việt Nam kỳ vọng vào sự tham gia tích cực của tất cả các bên, từ Chính phủ, doanh nghiệp đến cộng đồng dân xã hội. Sự phối hợp chặt chẽ và đồng bộ giữa các bên sẽ góp phần tạo nên một hệ sinh thái năng lượng tái tạo hiệu quả, hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Việt Nam đang nổi lên là một quốc gia có tiềm năng phát triển điện gió ngoài khơi lớn nhất khu vực Đông Nam Á, với tổng công suất ước tính lên đến gần 600 GW. Bên cạnh đó, với nguồn sinh khối dồi dào từ hoạt động nông nghiệp và mức bức xạ mặt trời cao quanh năm ở khu vực miền Trung và miền Nam, tiềm năng để phát triển năng lượng sạch ở Việt Nam được đánh giá là rất lớn.

Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi sang sử dụng nguồn năng lượng sạch đang gặp phải một số khó khăn. Tỷ trọng của năng lượng tái tạo trong tổng cung năng lượng của quốc gia vẫn còn thấp. Số lượng dự án đầu tư vào lĩnh vực năng lượng tái tạo, đặc biệt là điện gió ngoài khơi và LNG, vẫn còn hạn chế. Đây là những nguồn năng lượng được coi là trụ cột trong quá trình chuyển dịch cơ cấu nguồn điện nhằm đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.

Các chuyên gia cũng chỉ ra rằng quá trình hiện thực hóa tiềm năng điện gió ngoài khơi và LNG đang bị chậm lại đáng kể. Mặc dù Quy hoạch điện VIII đã điều chỉnh và nâng cao mục tiêu phát triển điện gió ngoài khơi và điện khí LNG, nhưng đến nay vẫn chưa có dự án điện gió ngoài khơi nào được triển khai thực tế. Chỉ có 3 trong số 13 dự án LNG hiện hữu đang được thực hiện đúng tiến độ.

Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này được xác định đến từ ba “nút thắt” lớn: Thiếu cơ chế giá điện rõ ràng và hấp dẫn; thủ tục đầu tư và phê duyệt dự án còn chồng chéo và phức tạp; và đặc biệt là khó khăn trong việc huy động vốn, cả vốn đầu tư ban đầu lẫn vốn vận hành dài hạn. Nếu không giải quyết được những “nút thắt” này, việc đạt được mục tiêu đã đề ra trong Quy hoạch điện VIII và cam kết Net Zero vào năm 2050 sẽ gặp nhiều khó khăn.

TS. Nguyễn Trí Hiếu, một chuyên gia tài chính, nhận định rằng: “Dòng vốn dành cho phát triển năng lượng sạch sẽ không tự chảy đến nếu không có một hệ sinh thái tài chính xanh rõ ràng, cơ chế bảo lãnh tín dụng hợp lý và hành lang pháp lý minh bạch, ổn định lâu dài”. Sự hạn chế trong việc thiếu bộ tiêu chí thống nhất đánh giá dự án xanh, thị trường trái phiếu xanh chưa phát triển đầy đủ, cùng với đó là sự thiếu cơ chế ưu đãi thuế và phí, đang là những rào cản khiến dòng vốn xanh vẫn còn chảy chậm.

Để khuyến khích và thúc đẩy phát triển năng lượng sạch, nhiều chuyên gia trong nước và quốc tế đã đề xuất rằng Việt Nam cần khẩn trương hoàn thiện khung pháp lý về tài chính xanh. Điều này có thể được thực hiện thông qua việc ban hành tiêu chuẩn quốc gia về dự án xanh, tạo lập thị trường trái phiếu xanh với cơ chế ưu đãi về thuế và tín dụng, và khuyến khích các ngân hàng thương mại phát triển sản phẩm tín dụng xanh thông qua hỗ trợ lãi suất và chia sẻ rủi ro từ quỹ bảo lãnh.

Trong bối cảnh dòng vốn quốc tế còn dè dặt, sự tham gia tích cực và chủ động của các doanh nghiệp nhà nước hàng đầu như Tập đoàn Công nghiệp – Năng lượng Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) và Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) sẽ đóng vai trò quan trọng. Với năng lực tài chính mạnh mẽ, uy tín quốc tế và vai trò trong ngành năng lượng, những doanh nghiệp này có thể đóng vai trò là “cầu nối tín nhiệm” giữa Chính phủ và các nhà đầu tư quốc tế.

Việt Nam đã cam kết đạt Net Zero vào năm 2050 và đặt mục tiêu phát triển điện gió ngoài khơi và LNG thành trụ cột an ninh năng lượng quốc gia. Tuy nhiên, để biến những mục tiêu này thành hiện thực, cần có những hành động cụ thể và quyết liệt ngay từ bây giờ.