Thời gian gần đây, nhiều vụ việc ‘bắt cóc online’ tinh vi đã xảy ra, đặt ra nhiều câu hỏi về sự kết nối trong gia đình và những hiểm họa tiềm ẩn từ thế giới ảo. Những kẻ lừa đảo thường giả danh công an hoặc cơ quan chức năng để lừa đảo, yêu cầu nạn nhân dàn dựng kịch bản bắt cóc, tống tiền. Thế giới mạng, vốn được xem là không gian học tập, kết nối và giải trí, đang dần trở thành ‘vùng xám’ tiềm ẩn nhiều rủi ro khôn lường, đặc biệt với lứa tuổi trẻ vị thành niên.

Theo Báo cáo của Văn phòng Tổng Y sĩ Hoa Kỳ, năm 2023, có 95% thanh thiếu niên Mỹ từ 13-17 tuổi sử dụng mạng xã hội, trong đó hơn một phần ba dùng gần như liên tục. Tổ chức Common Sense Media của Mỹ cũng đưa ra số liệu vào năm 2025, khoảng 70% thanh thiếu niên Mỹ từng dùng AI (trí tuệ nhân tạo) để ‘trút bầu tâm sự’. Và hơn 30% nói rằng, họ chia sẻ chuyện nghiêm túc với AI còn hơn với người thật.

Tại Việt Nam, báo cáo của UNICEF – Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc – năm 2022 chỉ ra rằng 82% trẻ từ 12-13 tuổi và 93% trẻ từ 14-15 tuổi dùng Internet hàng ngày. Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội cũng cảnh báo rằng thanh thiếu niên Việt Nam hiện dùng mạng xã hội trung bình 5-7 giờ mỗi ngày.

Chuyên gia giáo dục, Phó Viện trưởng Viện Học tập suốt đời Tống Liên Anh chia sẻ, sự đứt gãy trong kết nối gia đình ở thời đại mạng bùng nổ như hiện nay không còn là chuyện hiếm. Chuyên gia Tống Liên Anh đưa ra lời khuyên trong vấn đề giáo dục ở gia đình: ‘Đôi khi, một bữa cơm không có điện thoại, một buổi tối đi bộ cùng nhau, hay chỉ là cùng con xem lại một bộ phim cũ cũng đủ tạo nên kết nối. Tôi thường khuyên phụ huynh hãy học cách hỏi con về cảm xúc chứ đừng chỉ hỏi về điểm số hay thành tích. Một câu như ‘Hôm nay con có vui không?’, ‘Có điều gì làm con mệt không?’ tưởng đơn giản, nhưng lại có thể mở ra cánh cửa để cha mẹ bước vào thế giới tâm tư đầy bí mật và xáo trộn của trẻ một cách rất tự nhiên.

Chuyên gia giáo dục Tống Liên Anh cũng cho rằng, thế giới mạng xã hội đang có sức hút lớn với trẻ. Trẻ sẵn sàng chia sẻ suy nghĩ với một người lạ trên mạng, chứ không phải bố mẹ. Mạng xã hội có nguy cơ tạo ra khoảng trống lớn giữa bố mẹ và con cái, đồng thời tạo ra chuỗi đứt gãy trong các mối quan hệ trong gia đình, khi các thành viên đều muốn dùng điện thoại, lướt mạng hơn là cùng nhau chuyện trò.

Để ngăn chặn những điều này, các bậc phụ huynh cần có những biện pháp thiết thực và hiệu quả. Trước hết, cha mẹ cần dành nhiều thời gian hơn cho con cái, tham gia vào các hoạt động cùng con, tăng cường tương tác và tạo kết nối thực sự. UNICEF cũng như các tổ chức khác đã đưa ra nhiều khuyến nghị về việc phụ huynh cần thiết phải tương tác, kết nối và giáo dục con cái trong thời đại công nghệ số.

Cuối cùng, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa gia đình và nhà trường trong việc giáo dục và bảo vệ trẻ em. Cần có những chương trình giáo dục kỹ năng sống, kỹ năng sử dụng mạng xã hội an toàn và lành mạnh cho trẻ em. từ đó, giúp trẻ có thể sử dụng mạng xã hội một cách hiệu quả và an toàn.

Trong thời đại số hóa hiện nay, trẻ em đang trở thành mục tiêu của những kẻ lừa đảo tinh vi. Những thủ thuật thao túng tâm lý được sử dụng để dẫn dắt trẻ vào bẫy lừa đảo ngày càng tăng. Để bảo vệ con cái một cách thực chất, phụ huynh cần thay đổi cách nhìn nhận và trang bị cho trẻ những kỹ năng cần thiết.

Phó giáo sư Phạm Mạnh Hà, chuyên gia ngành tâm lý học tại Khoa Khoa học và Công nghệ giáo dục, Đại học Bách khoa Hà Nội, cảnh báo rằng không đứa trẻ nào an toàn tuyệt đối trước những thủ thuật thao túng tâm lý tinh vi. Những kẻ lừa đảo thường sử dụng kịch bản tinh vi, đánh trúng vào tâm lý yếu điểm của từng đối tượng.

Có 4 thủ thuật thao túng tâm lý phổ biến mà các đối tượng thường sử dụng: ‘Tội phạm hóa’, ‘Cô lập’, ‘Khẩn cấp’, và ‘Bình thường hóa’. Những thủ thuật này được thiết kế như một kịch bản hoàn chỉnh, nhằm làm trẻ mất phương hướng, hoảng loạn, và hoàn toàn phụ thuộc vào kẻ thao túng.

Để hiểu vì sao một đứa trẻ dễ bị dẫn dắt, cần xem xét tổng thể từ đặc điểm tâm lý, hoàn cảnh gia đình đến các mối quan hệ xung quanh. Trẻ ở độ tuổi phát triển chưa có khả năng đánh giá rủi ro hoàn chỉnh, dễ tin người, nhất là khi sợ bị người lớn la mắng. Những gia đình có xung đột thường xuyên, ly hôn, hoặc khoảng cách thế hệ lớn cũng khiến trẻ khó tìm được điểm tựa tâm lý an toàn.

Ngoài ra, các mối quan hệ qua mạng, với tốc độ phát triển nhanh và sự hiện diện ảo, lại mang đến cho trẻ cảm giác được lắng nghe và thấu hiểu – thứ mà trẻ không tìm được từ người thân.

Phụ huynh cần đặc biệt lưu ý nếu trẻ có những biểu hiện như thay đổi hành vi đột ngột, lo lắng khi không dùng điện thoại, phụ thuộc quá mức vào một người bạn mới, học tập sa sút, hoặc hay nói dối, giấu diếm. Khi phát hiện những dấu hiệu này, điều quan trọng nhất là không trách phạt, không dò xét, mà cần lắng nghe với thái độ thấu hiểu.

Phụ huynh nên xây dựng kênh giao tiếp cởi mở, giúp con cảm thấy an toàn khi chia sẻ. Cần giáo dục con về quyền riêng tư cơ thể, cách nhận diện các chiêu trò thao túng, và kỹ năng nói ‘không’ với những yêu cầu bất thường. Thay vì cấm đoán, hãy đồng hành cùng con trong không gian mạng, cùng tìm hiểu các xu hướng, trò chuyện về những rủi ro một cách cởi mở.

Trong những trường hợp có dấu hiệu tâm lý kéo dài, cha mẹ nên chủ động tìm đến các chuyên gia tâm lý học đường hoặc chuyên gia giáo dục để được hỗ trợ kịp thời. Không phần mềm kiểm soát thiết bị nào có thể thay thế cho sự hiện diện thực chất của cha mẹ.

Lá chắn mạnh nhất trước những kịch bản lừa đảo tinh vi không nằm ở công nghệ, mà nằm ở chính sự kết nối tình cảm, niềm tin và đồng hành của gia đình.

Cơ quan công an tại Đà Nẵng vừa cảnh báo về một trường hợp lừa đảo qua điện thoại, nạn nhân là chị H.N.T, sinh năm 1994, trú tại phường Thanh Khê, TP Đà Nẵng. Chị T. đã trở thành mục tiêu của một chiêu thức lừa đảo tinh vi, mặc dù không mới nhưng vẫn gây ra những hậu quả nghiêm trọng.

Vào ngày 13-7, chị T. nhận được cuộc gọi từ một người lạ tự xưng là cán bộ công an. Người này thông báo rằng chị cần cập nhật thông tin thường trú trên ứng dụng VNeID theo quy định mới. Thiếu kiểm chứng và có thể đang trong tâm trạng tin tưởng, chị T. đã làm theo hướng dẫn của đối tượng. Chị thực hiện thao tác đăng nhập ứng dụng và thanh toán phí giao dịch 22.000 đồng qua tài khoản ngân hàng BIDV.

Tuy nhiên, đến sáng hôm sau, chị T. bàng hoàng phát hiện tài khoản của mình bị mất 129 triệu đồng mà không rõ lý do. Sự việc này đã gây ra một sự shock lớn cho chị T. và làm nổi bật lên sự cần thiết của việc cảnh giác trước những chiêu thức lừa đảo trên.

Qua trường hợp này, cơ quan công an tại Đà Nẵng muốn cảnh báo người dân về những rủi ro của việc cung cấp thông tin cá nhân và thực hiện các giao dịch trực tuyến không rõ ràng. Người dân cần nâng cao cảnh giác và không thực hiện bất kỳ yêu cầu nào mà không được xác minh rõ ràng, đặc biệt là khi có người lạ tự xưng là cán bộ công an hoặc các cơ quan chức năng khác.

Để tránh trở thành nạn nhân của những chiêu thức lừa đảo tương tự, người dân cần chú ý đến một số biện pháp phòng tránh sau: không cung cấp thông tin cá nhân và không thực hiện các giao dịch trực tuyến khi không chắc chắn về tính xác thực của yêu cầu; liên hệ trực tiếp với cơ quan chức năng để xác minh thông tin; thường xuyên cập nhật kiến thức về an ninh mạng và các chiêu thức lừa đảo mới.

Nếu trở thành nạn nhân của lừa đảo, người dân cần bình tĩnh và liên hệ ngay với cơ quan công an gần nhất để được hỗ trợ và hướng dẫn giải quyết. Đồng thời, người dân cũng nên báo cáo với ngân hàng về giao dịch bất thường để được hỗ trợ kịp thời.

Cơ quan công an tại Đà Nẵng hy vọng rằng qua việc cảnh báo này, người dân sẽ nâng cao ý thức và có những biện pháp phòng ngừa cần thiết để bảo vệ tài sản và thông tin cá nhân của mình.

Cảnh báo mạo danh nhân viên ngành điện để lừa đảo chiếm đoạt tài sản

Trong thời gian gần đây, Công ty Điện lực Hà Nội (EVNHANOI) đang tiến hành tái cơ cấu và sáp nhập các bộ phận, một số đối tượng đã lợi dụng tình hình này để thực hiện các hành vi mạo danh và lừa đảo nhằm chiếm đoạt thông tin và tài sản của khách hàng.

Cụ thể, một số đối tượng đã giả danh nhân viên ngành điện, sử dụng các thủ đoạn tinh vi như gọi điện thoại, nhắn tin, thậm chí gọi video để mạo danh cán bộ điện lực. Chúng yêu cầu người dân ‘xác minh thông tin hợp đồng sau sáp nhập’, ‘cập nhật thông tin khách hàng’, ‘nộp phí dịch vụ chuyển đổi’ với mục đích xấu.

EVNHANOI đã lên tiếng cảnh báo người dân về những hành vi này và khẳng định mọi liên hệ chính thức với khách hàng đều được thực hiện thông qua các kênh nhận diện rõ ràng. Các kênh này bao gồm cuộc gọi hiển thị EVNHANOI, email có đuôi @evnhanoi.vn, hoặc thông báo trực tiếp từ chính quyền địa phương, tổ dân phố. Tổng công ty không bao giờ yêu cầu khách hàng cung cấp thông tin cá nhân, tài khoản ngân hàng, mật khẩu hay mã OTP qua điện thoại, tin nhắn hoặc các đường link lạ.

Trước tình trạng các đối tượng mạo danh nhân viên ngành điện thực hiện hành vi lừa đảo, EVNHANOI đã triển khai các biện pháp cảnh báo toàn diện thông qua nhiều kênh chính thống. Việc tái cơ cấu tổ chức được khẳng định là hoạt động nội bộ, không làm gián đoạn việc sử dụng điện và không ảnh hưởng đến các dịch vụ đã cam kết. Mọi quyền lợi của khách hàng vẫn được bảo đảm đầy đủ, liên tục và không thay đổi.

Khách hàng cần lưu ý rằng khi nhận được cuộc gọi từ tổng đài viên EVNHANOI, màn hình sẽ hiển thị rõ tên thương hiệu ‘EVNHANOI’ đối với các nhà mạng hỗ trợ. Đối với các nhà mạng chưa hỗ trợ hiển thị tên, EVNHANOI sử dụng duy nhất đầu số 0963.001.288. EVNHANOI khuyến cáo khách hàng nâng cao cảnh giác và chủ động chia sẻ thông tin cảnh báo đến người thân, bạn bè để cùng phòng tránh rủi ro.

Trong trường hợp cần làm việc trực tiếp, nhân viên điện lực sẽ mặc đồng phục, xuất trình thẻ ngành có mã QR xác thực và giấy giới thiệu theo đúng quy định. Khách hàng không nên chia sẻ thông tin ‘nhạy cảm’ với bất kỳ ai khi chưa được xác minh và nên liên hệ ngay với Tổng đài Chăm sóc khách hàng 19001288 để được xác minh và hỗ trợ kịp thời.

Số liệu thống kê từ Trung tâm Chăm sóc khách hàng EVNHANOI cho thấy, chỉ trong 5 tháng đầu năm 2025, đã có hơn 14.300 trường hợp mạo danh nhân viên điện lực. Để ngăn chặn, EVNHANOI đang phối hợp chặt chẽ với cơ quan công an và chính quyền địa phương nhằm tuyên truyền, phát hiện và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm.

Trong nỗ lực đẩy mạnh chuyển đổi số trên địa bàn, tỉnh Tây Ninh đang tích cực triển khai các nền tảng số và cơ sở dữ liệu chuyên ngành. Tại một buổi làm việc gần đây, Sở Khoa học và Công nghệ đã trình bày báo cáo chi tiết về tiến độ triển khai các nền tảng số và cơ sở dữ liệu chuyên ngành sau quá trình hợp nhất. Các sở, ngành cũng đã có báo cáo cụ thể về việc cung cấp dữ liệu cho Bộ chỉ số chỉ đạo, điều hành thuộc phạm vi trách nhiệm của từng ngành. Đồng thời, họ cũng cam kết thực hiện việc đưa dữ liệu lên Trung tâm Điều hành và Chỉ đạo (IOC) của tỉnh.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Tấn Hòa đã ghi nhận những nỗ lực của các sở, ngành trong việc triển khai các nền tảng số và cơ sở dữ liệu chuyên ngành. Tuy nhiên, ông cũng yêu cầu các đơn vị cần khẩn trương rà soát và thống nhất quy trình, dữ liệu để triển khai các hệ thống ứng dụng, nền tảng số và cơ sở dữ liệu chuyên ngành một cách tập trung và thống nhất. Điều này sẽ giúp đảm bảo sự đồng bộ và hiệu quả trong quá trình chuyển đổi số của tỉnh.

Ông Hòa cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nghiên cứu các văn bản và hệ thống của các bộ, ngành Trung ương. Điều này sẽ giúp tỉnh Tây Ninh kết nối và chia sẻ dữ liệu một cách hiệu quả, đồng thời tránh trùng lặp trong việc xây dựng các hệ thống và cơ sở dữ liệu. Ngoài ra, ông cũng lưu ý các sở, ngành cần ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong xây dựng hệ thống và cơ sở dữ liệu chuyên ngành. AI có thể hỗ trợ phân tích và cảnh báo kịp thời, giúp các nhà quản lý đưa ra quyết định sáng suốt.

Cuối cùng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Tây Ninh đã nhấn mạnh sự cần thiết của việc tập trung góp ý và thống nhất Bộ chỉ số mới. Bộ chỉ số này sẽ phục vụ chỉ đạo điều hành của tỉnh và đảm bảo an toàn an ninh mạng. Các đơn vị cần tích cực tham gia và đóng góp ý kiến để sớm hoàn thiện Bộ chỉ số, từ đó hỗ trợ hiệu quả cho quá trình chuyển đổi số và phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh.

Trong nỗ lực đẩy mạnh chuyển đổi số trên địa bàn tỉnh Tây Ninh, các sở, ngành đang tích cực triển khai các nền tảng số và cơ sở dữ liệu chuyên ngành. Mới đây, tại một buổi làm việc, Sở Khoa học và Công nghệ đã trình bày báo cáo chi tiết về tiến độ triển khai các nền tảng số và cơ sở dữ liệu chuyên ngành sau quá trình hợp nhất.

Các sở, ngành cũng đã có báo cáo về việc cung cấp dữ liệu liên quan đến Bộ chỉ số chỉ đạo, điều hành thuộc phạm vi trách nhiệm của từng ngành. Đồng thời, họ cam kết thực hiện việc đưa dữ liệu lên Trung tâm Điều hành và Chỉ đạo (IOC) của tỉnh, nhằm tập trung và thống nhất trong quản lý, điều hành.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Tây Ninh, ông Phạm Tấn Hòa, đã ghi nhận những nỗ lực của các sở, ngành trong việc triển khai các nền tảng số và cơ sở dữ liệu chuyên ngành. Ông yêu cầu các đơn vị khẩn trương rà soát, thống nhất quy trình và dữ liệu để triển khai các hệ thống ứng dụng, nền tảng số và cơ sở dữ liệu chuyên ngành một cách tập trung và thống nhất.

Ông Hòa cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nghiên cứu các văn bản, hệ thống của các bộ, ngành Trung ương để kết nối, chia sẻ dữ liệu và tránh trùng lặp. Điều này không chỉ giúp tối ưu hóa quá trình triển khai mà còn đảm bảo sự đồng bộ và liên kết giữa các hệ thống.

Ngoài ra, ông Hòa lưu ý các sở, ngành cần ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong xây dựng hệ thống và cơ sở dữ liệu chuyên ngành. Việc ứng dụng AI có thể hỗ trợ phân tích và cảnh báo kịp thời, giúp nâng cao hiệu quả trong công tác quản lý và điều hành.

Cuối cùng, ông Hòa đề nghị các đơn vị cần tập trung góp ý và thống nhất Bộ chỉ số mới phục vụ chỉ đạo điều hành của tỉnh. Bên cạnh đó, vấn đề an toàn an ninh mạng cũng cần được đảm bảo, để các hệ thống và cơ sở dữ liệu hoạt động an toàn và hiệu quả.

Các sở, ngành được yêu cầu tích cực phối hợp để triển khai các nền tảng số và cơ sở dữ liệu chuyên ngành một cách hiệu quả. Thông qua đó, tỉnh Tây Ninh kỳ vọng sẽ thúc đẩy quá trình chuyển đổi số đồng bộ trên địa bàn, nâng cao chất lượng quản lý và hiệu quả điều hành.

Lừa Đảo Mới: Người Hiến Máu ở TP Hồ Chí Minh Bị Gọi Lạ

Những ngày gần đây, nhiều người hiến máu tại TP Hồ Chí Minh đã trở thành mục tiêu của một hình thức lừa đảo mới. Hàng trăm người dân sau khi hiến máu đã nhận được các cuộc gọi từ những người tự xưng là nhân viên của Sở Y tế, Bệnh viện Truyền máu Huyết học, Trung tâm Hiến máu nhân đạo thành phố và các đơn vị tổ chức hiến máu. Những đối tượng lừa đảo này thông báo rằng kết quả hiến máu của người dân có “bất thường” và yêu cầu cung cấp hình ảnh căn cước công dân, tài khoản VNeID, kết bạn Zalo để “hướng dẫn đăng ký khám, làm xét nghiệm hoặc xác minh danh tính”.

Sở Y tế TP Hồ Chí Minh đã lên tiếng xác định đây là một hình thức lừa đảo mới, gây ra sự hoang mang trong cộng đồng người hiến máu tình nguyện. Không chỉ vậy, hành vi này còn đe dọa nghiêm trọng đến quyền lợi của người dân, gây mất an ninh trật tự xã hội và ảnh hưởng đến uy tín của ngành Y tế cũng như phong trào hiến máu nhân đạo trên địa bàn TP Hồ Chí Minh.

Trước tình hình này, ngành Y tế TP Hồ Chí Minh đã triển khai nhiều hoạt động truyền thông nhằm cảnh báo người dân thông qua ứng dụng “Giọt máu vàng”, website, fanpage chính thức và gửi tin nhắn SMS đến cộng đồng người hiến máu để cảnh giác và không cung cấp thông tin cá nhân cho các đối tượng lạ. Đồng thời, Sở Y tế cũng đã phối hợp với các cơ quan báo đài để truyền thông về quy trình hiến máu, giúp người dân hiểu biết và phòng tránh lừa đảo, đồng thời khuyến khích tham gia hiến máu tình nguyện.

Sở Y tế TP Hồ Chí Minh khuyến cáo người dân tuyệt đối không cung cấp thông tin cá nhân cho các cuộc gọi hoặc tin nhắn lạ. Khi phát hiện các dấu hiệu nghi vấn, người dân không nên làm theo hướng dẫn của các đối tượng lạ mà cần chủ động báo cáo cho cơ quan Công an hoặc thông báo về các cơ sở y tế để được hỗ trợ và xử lý kịp thời.

Ngành Y tế TP Hồ Chí Minh khẳng định sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các đơn vị liên quan để theo dõi tình hình và phối hợp với các cơ quan chức năng nhằm bảo vệ quyền lợi và bảo mật thông tin của người hiến máu. Cũng theo Sở Y tế, các cơ sở y tế và đơn vị tiếp nhận hiến máu chỉ liên hệ với người dân qua các phương thức chính thống. Các tin nhắn gửi đến người hiến máu sẽ hiển thị tên thương hiệu “BVTMHH” hoặc “TTHIENMAUTP”. Bệnh viện không yêu cầu người dân cung cấp thông tin cá nhân qua ứng dụng, Zalo hoặc bất kỳ đường link nào. Nếu có nghi ngờ, người dân có thể gọi ngay đến tổng đài của Bệnh viện Truyền máu Huyết học theo số 028.39557858 để xác minh.

Công an xã Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh, vừa thực hiện thành công một chiến dịch ngăn chặn lừa đảo tinh vi. Theo đó, nhóm đối tượng đã sử dụng thủ đoạn giả danh công an, dàn cảnh bắt cóc và tống tiền qua mạng. Nhờ sự can thiệp kịp thời của cơ quan chức năng, một thiếu niên đã được bảo vệ an toàn và gia đình cũng tránh được thiệt hại tài sản lên tới hàng trăm triệu đồng.

Ngày 26-7, anh Đ.V.T, trú tại tỉnh Lâm Đồng, đã trình báo với Công an xã Thạch Hà về vụ việc con trai mình, cháu Đ.M.N, bị một nhóm người lạ gọi điện. Trong cuộc điện thoại, nhóm đối tượng thông báo rằng cháu N. bị bắt cóc và yêu cầu gia đình chuyển khoản 250 triệu đồng để chuộc người. Trước đó, anh T. và cháu N. cùng gia đình vừa từ tỉnh Đắk Nông về quê tại xã Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh.

Công an xã Thạch Hà đã nhanh chóng vào cuộc và trấn an gia đình. Cơ quan chức năng đã ngăn chặn việc chuyển tiền và phối hợp với Phòng Cảnh sát hình sự và Công an các xã, phường trên địa bàn để tiến hành xác minh. Sau hơn một giờ, lực lượng chức năng đã xác định và tìm thấy cháu N. tại một khách sạn trên địa bàn phường Thành Sen, tỉnh Hà Tĩnh.

Theo bước đầu điều tra, cháu N. cho biết đã bị một nhóm đối tượng gọi điện và tự xưng là công an. Nhóm này cáo buộc cháu liên quan đến đường dây rửa tiền và yêu cầu giữ bí mật, không thông báo với ai. Cháu N. được yêu cầu thuê phòng khách sạn để ‘hợp tác điều tra’ và cung cấp thông tin người thân. Do không biết mình đang là nạn nhân của một vụ lừa đảo tinh vi, cháu N. đã làm theo mọi hướng dẫn của nhóm đối tượng.

Nhờ sự ngăn chặn kịp thời của Công an xã Thạch Hà, vụ lừa đảo đã bị ngăn chặn. Cháu N. được bảo vệ an toàn và gia đình cũng tránh được thiệt hại tài sản. Sự việc này một lần nữa làm nổi bật vai trò quan trọng của cơ quan chức năng trong việc bảo vệ an ninh và tài sản cho người dân.

Cơ quan chức năng và báo chí đã liên tục cảnh báo về thủ đoạn lừa đảo giả mạo shipper, tuy nhiên vẫn có nhiều người trở thành nạn nhân của những kẻ gian manh này. Chúng đã lợi dụng triệt để tâm lý chủ quan của người tiêu dùng và sự thiếu cảnh giác trong giao dịch trực tuyến để chiếm đoạt tiền và thông tin cá nhân.

Những chiêu lừa phổ biến mà kẻ gian sử dụng bao gồm gọi điện giả danh nhân viên giao hàng, đọc chính xác tên, số điện thoại và địa chỉ của khách để tạo sự tin tưởng, sau đó yêu cầu khách chuyển khoản vào tài khoản cá nhân với lý do phát sinh phí giao hàng hoặc phí bảo hiểm hàng hóa. Ngay khi nhận được tiền, đối tượng lập tức chặn liên lạc, khiến nạn nhân mất tiền và không nhận được hàng.

Một thủ đoạn khác là đánh vào sự lo sợ của nạn nhân bằng cách thông báo đã chuyển nhầm tài khoản ‘hội viên shipper’. Đối tượng nói rằng nếu không hủy dịch vụ, tài khoản sẽ bị trừ từ 2 đến 3,5 triệu đồng mỗi tháng. Trong tình huống căng thẳng này, nhiều người làm theo yêu cầu, nhấp vào liên kết lạ hoặc cung cấp mã OTP để ‘hủy dịch vụ’, vô tình mở đường cho kẻ gian chiếm đoạt tiền và thông tin cá nhân.

Nguyên nhân người dân dễ sập bẫy là do tình trạng rò rỉ dữ liệu cá nhân, tâm lý sợ mất đơn hàng, vội vàng nhận hàng khi bận rộn và sự chuyên nghiệp của những kẻ lừa đảo. Chúng sử dụng giọng nói tự tin, thuật ngữ chuyên ngành vận chuyển, thậm chí gửi hình ảnh giả mạo nhân viên giao hàng hoặc phiếu giao hàng để củng cố lòng tin của khách.

Để nhận biết và phòng tránh, người tiêu dùng cần lưu ý rằng nhân viên giao hàng chính thống không bao giờ yêu cầu khách hàng chuyển khoản vào tài khoản cá nhân trước khi nhận hàng. Nếu gặp tình huống yêu cầu đóng phí bổ sung hoặc cung cấp mã OTP để hoàn tất giao dịch, người mua phải lập tức dừng lại và xác minh thông tin qua ứng dụng chính thức của đơn vị vận chuyển.

Khi bị lừa, người dân cần giữ lại toàn bộ bằng chứng, trình báo cơ quan công an gần nhất hoặc liên hệ với các đường dây nóng để được hỗ trợ xử lý.

Công an thành phố Hồ Chí Minh gần đây đã phát hiện và giải cứu nhiều trường hợp lừa đảo ‘bắt cóc online’ nhắm vào học sinh, sinh viên. Mặc dù nhiều nạn nhân có kiến thức về công nghệ, nhưng họ thiếu kỹ năng nhận diện các chiêu trò lừa đảo, khiến họ trở thành mục tiêu của các đối tượng lừa đảo.

Một trong những vụ việc gần đây nhất liên quan đến sinh viên L.T.K.Y (SN 2004, ngụ phường Bảy Hiền, thành phố Hồ Chí Minh). Y nhận được cuộc gọi điện thoại từ người tự xưng là nhân viên giao hàng Shopee, yêu cầu kết bạn Zalo. Sau đó, một người mặc sắc phục Công an đã gọi video qua Zalo, cho biết Y liên quan đến một đường dây ma túy và rửa tiền. Người này yêu cầu Y cài phần mềm ‘Zoom Workplace’ và đăng nhập theo mã riêng để ‘làm việc nội bộ’. Trong quá trình ‘làm việc’, các đối tượng đã biết Y muốn đi du học Mỹ và yêu cầu Y chuyển khoản tổng cộng hơn 800 triệu đồng vào tài khoản ngân hàng do chúng chỉ định để ‘chứng minh tài chính’.

Các đối tượng lừa đảo thường tiếp cận nạn nhân thông qua tin nhắn, cuộc gọi hoặc video call. Chúng giả danh cán bộ Công an, nói rằng đang xử lý vụ án liên quan đến nạn nhân như rửa tiền, buôn bán ma túy, gian lận tài chính… Qua đó, chúng cố gắng gieo rắc sự hoang mang, sợ hãi vào tâm lý người bị hại. Khi nạn nhân bắt đầu lo sợ, chúng liền yêu cầu người đó ‘hợp tác điều tra’ bằng cách rời khỏi nơi ở, đến thuê một phòng khách sạn hay nhà nghỉ, ở yên một chỗ.

Thượng tá Lê Duy Sâm, Phó Trưởng phòng Cảnh sát hình sự, Công an thành phố Hồ Chí Minh, đã cảnh báo rằng học sinh, sinh viên, người trẻ cần trang bị cho mình kỹ năng nhận diện chiêu trò lừa đảo và cảnh giác cao độ trước mọi yêu cầu bất thường qua mạng. Ông nhấn mạnh rằng đừng để ‘màn hình điện thoại’ trở thành công cụ dẫn dắt cuộc đời bạn rơi vào tay kẻ xấu.

Công an thành phố Hồ Chí Minh đã giải cứu nhiều nạn nhân trong các vụ lừa đảo ‘bắt cóc online’ và cảnh báo người dân cần cẩn thận khi nhận được các cuộc gọi hoặc tin nhắn lạ. Bất kỳ cuộc gọi nào mạo danh cán bộ Công an, Viện Kiểm sát, yêu cầu cài phần mềm, chuyển tiền hoặc thuê khách sạn… đều là lừa đảo. Để tránh trở thành nạn nhân của các đối tượng lừa đảo, người dân cần nâng cao cảnh giác và không cung cấp thông tin cá nhân hoặc thực hiện các yêu cầu đáng ngờ.

Như vậy, việc nâng cao kỹ năng nhận diện chiêu trò lừa đảo và cảnh giác trước các yêu cầu bất thường qua mạng là rất quan trọng. người dân cần tìm hiểu và cập nhật kiến thức về các phương thức lừa đảo mới để bảo vệ bản thân và tránh trở thành nạn nhân của các đối tượng lừa đảo.