Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) Quảng Ninh đã và đang tích cực triển khai nhiều hoạt động thiết thực nhằm thực hiện Nghị quyết số 17-NQ/TU của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về xây dựng và phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh con người Quảng Ninh trở thành nguồn lực nội sinh, động lực cho phát triển nhanh, bền vững. Các hoạt động này không chỉ góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc mà còn lan tỏa tinh thần sáng tạo và hành động văn minh trong thời đại số.

Từ năm 2022 đến nay, Hội LHPN Quảng Ninh đã chủ động xây dựng chương trình hành động và triển khai hiệu quả nhiều mô hình, hoạt động thiết thực. Các cấp hội phụ nữ trong tỉnh đã tăng cường tuyên truyền sâu rộng nội dung Nghị quyết 17-NQ/TU, gắn với các phong trào thi đua như ‘Xây dựng hình ảnh phụ nữ thời đại mới’, ‘Gia đình 5 không, 3 sạch’, ‘Gia đình hạnh phúc’… Qua đó, các đặc trưng con người Quảng Ninh và 6 giá trị đặc trưng của tỉnh đã được lan tỏa rộng khắp tới đông đảo cán bộ, hội viên phụ nữ toàn tỉnh.

Hội LHPN Quảng Ninh đã thành lập 23 CLB gìn giữ văn hóa truyền thống tại các xã, phường như Ba Chẽ, Bình Liêu, Tiên Yên, Đầm Hà, Uông Bí, Quảng Yên… Các sinh hoạt này vừa là nơi hội tụ văn hóa cộng đồng, vừa là ‘lớp học truyền thống’ dành cho thế hệ trẻ tại mỗi vùng quê. Bên cạnh đó, gần 2.000 mô hình, CLB văn hóa, văn nghệ – thể dục, thể thao cộng đồng đã được duy trì thường xuyên, tạo nên không gian rèn luyện sức khỏe và gắn kết phụ nữ toàn tỉnh. Các dịp 8/3, 20/10, hay những ngày lễ lớn, các cấp hội cũng tổ chức nhiều chương trình mang đậm bản sắc, như: Tuần lễ áo dài, ngày hội trang phục các dân tộc thiểu số…

Hội LHPN Quảng Ninh cũng đặc biệt chú trọng bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng sống cho hội viên, nhất là với phụ nữ dân tộc thiểu số. Nhiều hội thảo, chương trình tập huấn về tổ chức cuộc sống gia đình, phòng chống tệ nạn xã hội, bạo lực gia đình, chăm sóc sức khỏe sinh sản, kỹ năng làm cha mẹ… đã được tổ chức rộng khắp. Hiện, 16 mô hình ‘Chăm sóc, giáo dục trẻ thơ toàn diện’ đã được thành lập tại vùng miền núi, dân tộc thiểu số. Ngoài ra, nhiều mô hình giáo dục gia đình tiếp tục được nhân rộng, như: ‘Nuôi dạy con tốt’, ‘Ông bà gương mẫu – Con cháu thảo hiền’; tư vấn, giáo dục tiền hôn nhân, kỹ năng sống cho trẻ em gái, phòng chống bạo lực, xâm hại phụ nữ và trẻ em…

Các chương trình: ‘Mẹ đỡ đầu’, ‘Đồng hành cùng phụ nữ biên cương’… tiếp tục phát huy hiệu quả rõ nét. Riêng chương trình ‘Mẹ đỡ đầu’ từ năm 2022 đến nay đã hỗ trợ, đỡ đầu cho 720 trẻ mồ côi có hoàn cảnh khó khăn với tổng kinh phí vận động hơn 5 tỷ đồng.

Không dừng lại ở việc gìn giữ, phụ nữ Quảng Ninh còn tiên phong trong lan tỏa giá trị văn hóa bằng nhiều cách làm sáng tạo, thích ứng với thời đại công nghệ số. Với hơn 1.000 nhóm zalo, fanpage và các nền tảng mạng xã hội của Hội Phụ nữ các cấp, hàng nghìn thông tin tích cực, câu chuyện đẹp, hình ảnh người tốt – việc tốt được lan truyền hằng ngày, trở thành kênh tuyên truyền hiệu quả, thân thiện, gần gũi với cộng đồng.

Các cuộc thi: ‘Phụ nữ khởi nghiệp sáng tạo phát huy tài nguyên bản địa’, ‘Phụ nữ khởi nghiệp sáng tạo và chuyển đổi xanh’… khơi dậy tinh thần đổi mới, giúp nhiều sản phẩm OCOP của các cơ sở sản xuất do phụ nữ làm chủ mở rộng thị trường tiêu thụ. Hiện nay, tổng dư nợ ủy thác Ngân hàng CSXH do Hội Phụ nữ quản lý đạt hơn 2.480 tỷ đồng, cao nhất trong các tổ chức chính trị – xã hội, hỗ trợ trên 35.500 hộ phụ nữ phát triển kinh tế bền vững.

Hội Phụ nữ các cấp còn đẩy mạnh phong trào thi đua ‘Xây dựng hình ảnh người phụ nữ Quảng Ninh thời đại mới có tri thức, đạo đức, sức khỏe, năng động, sáng tạo, văn minh, thân thiện’ gắn với học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Hội viên phụ nữ thực hiện tốt hương ước, quy ước, nếp sống văn minh nơi công sở và địa phương nơi cư trú; tích cực rèn luyện phẩm chất đạo đức phụ nữ Việt Nam: ‘Tự tin – Tự trọng – Trung hậu – Đảm đang’.

Trong thời gian tới, Hội LHPN Quảng Ninh sẽ tiếp tục phát huy những kết quả đã đạt được, khắc phục các tồn tại, hạn chế; quán triệt và triển khai thực hiện tốt Nghị quyết Đại hội Đảng các cấp, nhất là ý kiến chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực.

Tại xã biên giới Tuy Đức, tỉnh Lâm Đồng, một mô hình bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của người M’Nông gắn với du lịch đã được triển khai. Mục tiêu của mô hình là đánh thức niềm tự hào và biến di sản thành tài sản để hướng tới phát triển bền vững. Người M’Nông sở hữu một kho tàng văn hóa phong phú với những phong tục tập quán được gìn giữ qua nhiều thế hệ.

TS. Bùi Thị Hoa, Phó Phân viện trưởng phụ trách Phân viện Văn hóa, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch miền Nam, cho biết sự thay đổi phương thức sản xuất, chuyển đổi cây trồng và quá trình hội nhập văn hóa đương đại đã tác động sâu sắc đến đời sống văn hóa của người M’Nông. Để bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống, việc kiểm kê và số hóa để lưu giữ là rất cần thiết. Đồng thời, việc thực hiện truyền dạy, kết nối thế hệ cũng giúp mạch nguồn truyền thống được duy trì và phát triển một cách bền vững hơn.

Mô hình bảo tồn và phát huy văn hóa M’Nông đã được ra mắt vào ngày 28/6 vừa qua. Dự án này nằm trong khuôn khổ dự án 06 ‘Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch’ thuộc Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi năm 2024 trên địa bàn huyện biên giới Tuy Đức, tỉnh Đắk Nông (cũ), nay là xã Tuy Đức, tỉnh Lâm Đồng.

Dự án đã tổ chức các hoạt động truyền dạy cồng chiêng, múa, ẩm thực truyền thống, dệt thổ cẩm, đan lát và quy trình làm rượu cần tại cộng đồng bon Bu N’Drung. Các buổi tập huấn chuyên sâu với sự tham gia của các chuyên gia về di sản văn hóa các dân tộc, kỹ năng thực hiện bảo tồn và phát triển văn hóa trên địa bàn, đã giúp ‘đánh thức’ khả năng trình diễn nghệ thuật dân gian. Qua đó, góp phần phát triển du lịch bằng cách ‘biến di sản thành tài sản’, tạo sinh kế cho cộng đồng một cách bền vững.

Mô hình đã được bàn giao cho chính quyền xã Tuy Đức mới để tiếp tục vận hành và phát huy. Chương trình kết nối các doanh nghiệp, cơ sở giáo dục địa phương; tạo liên kết gắn với các điểm du lịch – tài nguyên tự nhiên và nhân văn trên địa bàn. Đồng thời, kết nối với các tour-tuyến giới thiệu Nhà văn hóa cộng đồng, không gian trưng bày ‘Hội tụ sắc màu văn hóa truyền thống M’Nông’ và không gian nghệ thuật biểu diễn cồng chiêng, dân ca, dân vũ; cùng trải nghiệm ẩm thực ‘hương vị rừng, hương vị suối’… để trở thành điểm đến hấp dẫn.

Với mong muốn biến di sản thành tài sản, mô hình này không chỉ gắn kết du lịch với phát triển kinh tế, tạo thêm nguồn thu cho địa phương, mà còn nâng cao ý thức của người dân về vốn giá trị truyền thống. Qua đó, giúp bảo tồn các giá trị văn hóa M’Nông, và tăng cường sự kết nối cộng đồng.

Trong hai ngày 28-29/7, Đảng bộ xã Kon Plông đã long trọng tổ chức Đại hội đại biểu lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030. Sự kiện quan trọng này đã thu hút 130 đảng viên đại diện cho 678 đảng viên trong toàn Đảng bộ xã tham gia. Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Trưởng ban Tổ chức Tỉnh ủy Lữ Ngọc Bình đã có mặt và chỉ đạo đại hội.

Xã Kon Plông được thành lập trên cơ sở sáp nhập 3 xã Ngọk Tem, xã Hiếu và Pờ Ê. Trong nhiệm kỳ 2020-2025, Đảng bộ xã Kon Plông đã nỗ lực vượt qua nhiều khó khăn, thách thức và đạt được những kết quả quan trọng trên tất cả các lĩnh vực. Tổng giá trị sản xuất trên địa bàn xã đã đạt 2.831 tỷ đồng. Cơ cấu kinh tế có sự chuyển dịch tích cực, với ngành nông, lâm, thủy sản chiếm 7,6%; công nghiệp và xây dựng chiếm 90,7%; thương mại và dịch vụ chiếm 1,7%. Các chỉ tiêu về thu nhập bình quân đầu người và thu ngân sách trên địa bàn đều cơ bản đạt và vượt so với nghị quyết đề ra.

Chất lượng giáo dục đã có nhiều chuyển biến tích cực. Công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu cho nhân dân được triển khai sâu rộng và hiệu quả. Các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao có những chuyển biến rõ nét. Phong trào ‘Toàn dân xây dựng đời sống văn hóa’ ngày càng đi vào thực chất. Tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn luôn được giữ vững.

Trong nhiệm kỳ 2025-2030, Đảng bộ xã Kon Plông đặt mục tiêu kết nạp mới từ 110 đảng viên trở lên; hằng năm có trên 90% tổ chức cơ sở đảng, đảng viên được đánh giá, xếp loại từ hoàn thành tốt nhiệm vụ trở lên. Phấn đấu thu nhập bình quân đầu người đạt trên 70 triệu đồng; thu ngân sách nhà nước tại địa bàn đạt trên 669 tỷ đồng; xây dựng xã Kon Plông đạt chuẩn nông thôn nâng cao, có ít nhất 8 thôn đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu.

Đến năm 2030, xã Kon Plông sẽ hình thành vùng chuyên canh cây cà phê với diện tích 500ha, cây chè 500ha, cây ăn quả 400ha; thu hút đầu tư 1 cụm công nghiệp 50ha; diện tích nuôi trồng thủy sản giá trị kinh tế cao 26ha; duy trì độ che phủ rừng đạt 83%. Giảm tỷ lệ hộ nghèo còn dưới 7%.

Đến năm 2030, xã Kon Plông cũng đặt mục tiêu thu hút đạt 1 triệu lượt khách du lịch, xây dựng từ 3 đến 5 làng văn hóa du lịch cộng đồng và từ 3 đến 5 điểm du lịch sinh thái. Xây dựng xã vững mạnh về quốc phòng; 100% khu dân cư, cơ quan, trường học đạt tiêu chuẩn an toàn về an ninh trật tự.

Phát biểu chỉ đạo đại hội, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Trưởng ban Tổ chức Tỉnh ủy Lữ Ngọc Bình ghi nhận, biểu dương những kết quả mà xã đạt được trong nhiệm kỳ qua cũng như công tác chuẩn bị nội dung văn kiện và công tác tổ chức đại hội trong bối cảnh xã còn gặp nhiều khó khăn. Trong nhiệm kỳ 2025-2030, Đảng bộ xã Kon Plông cần phát huy tiềm năng, lợi thế về khí hậu, đất đai để phát triển kinh tế vì phần lớn diện tích xã nằm trong vùng quy hoạch phát triển Khu du lịch Măng Đen đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Đại hội đã công bố Quyết định của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về việc chỉ định Ban Chấp hành Đảng bộ xã Kon Plông, nhiệm kỳ 2025-2030, gồm 31 đồng chí. Đồng chí Lê Đức Tín được chỉ định giữ chức Bí thư Đảng ủy xã Kon Plông, nhiệm kỳ 2025-2030.

Trên dãy Trường Sơn xanh thẳm, nơi những đám mây thường xuyên bao phủ và sà xuống tận mái nhà sàn, cộng đồng người Bru-Vân Kiều vẫn tiếp tục duy trì một phong tục truyền thống lâu đời: lễ mừng lúa mới. Đây không chỉ là một dịp lễ hội đơn thuần sau một vụ mùa bội thu, mà còn là một thời điểm thiêng liêng để người dân bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến trời đất, thần linh và tổ tiên đã phù hộ cho cây lúa phát triển mạnh mẽ, trổ bông và trĩu hạt.

Lễ mừng lúa mới thường được tổ chức vào cuối vụ gặt, khi mà trong kho đã đầy ắp lúa và trong lòng người dân tràn ngập cảm giác háo hức và phấn khởi. Mỗi bản làng sẽ tổ chức lễ theo quy mô và tập tục riêng của mình, nhưng tựu trung vẫn giữ được cốt lõi của nó: bày tỏ lòng biết ơn và cầu mong sự phù hộ. Đối với người Bru-Vân Kiều, cây lúa không chỉ đơn thuần là một loại thực phẩm, mà còn là biểu tượng của sự sống, là nhịp đập của cả cộng đồng.

Trong không gian ngập tràn sắc màu thổ cẩm và tiếng chiêng trầm bổng, lễ mừng lúa mới cất lên một giai điệu văn hóa dân tộc mộc mạc, sâu lắng và thấm đượm tình đất, tình người. Từ tờ mờ sáng, khói bếp đã bắt đầu tỏa lên từ từng nóc nhà. Những người phụ nữ trong bản thay nhau nấu xôi, đồ cơm, giã gạo nếp mới để chuẩn bị cho lễ hội. Những đĩa thịt rừng được tẩm ướp gia vị thơm nức, chum rượu cần đã được mở nắp, sẵn sàng cho buổi lễ lớn nhất trong năm.

Già làng Hồ Noi sẽ thực hiện nghi lễ chính thức. Trước bàn cúng, ông sẽ rì rầm khấn: “Ơi Giàng! Ơi thần lúa, thần núi, thần suối… xin nhận lễ của con cháu Bru-Vân Kiều. Cảm ơn đã cho mùa lúa tốt tươi, cho con cái được mạnh khỏe, bản làng được yên vui…”. Giọng khấn của già làng hòa quyện trong làn khói của hương trầm, như một cầu nối giữa thế giới con người và thế giới linh thiêng.

Sau phần lễ trang nghiêm là phần hội với không khí nhanh chóng chuyển từ trầm mặc sang rộn ràng, tươi vui. Chiêng được mang ra, những thanh niên lực lưỡng vỗ trống, những cô gái khoác lên mình bộ váy thổ cẩm sặc sỡ, nhún nhảy theo nhịp nhạc núi rừng. Vũ điệu xoang của người Bru-Vân Kiều chậm rãi, dẻo dai, mang hơi thở của thiên nhiên, có núi, có sông, có gió rừng xào xạc trong từng bước chân.

Trải qua bao biến thiên của lịch sử và sự chuyển mình của đời sống hiện đại, lễ mừng lúa mới vẫn được người Bru-Vân Kiều trên dãy Trường Sơn gìn giữ như một phần máu thịt của dân tộc mình. Không chỉ là một phong tục, lễ hội này còn là minh chứng cho bản sắc bền vững của một tộc người luôn sống hài hòa với thiên nhiên.

Ngày nay, chính quyền địa phương và các đồn Biên phòng đóng quân trên địa bàn luôn đồng hành cùng bà con trong việc phục dựng và tổ chức các lễ hội truyền thống. Nhiều trường học vùng cao còn đưa nội dung về lễ mừng lúa mới vào chương trình ngoại khóa, giúp học sinh người Bru-Vân Kiều hiểu và tự hào về truyền thống dân tộc mình.

Lễ mừng cơm mới không chỉ nói lên mối giao cảm giữa con người với thiên nhiên, mà còn là biểu tượng của sự cố kết cộng đồng, của tình cảm thủy chung, son sắt giữa người với người. Trong từng nắm cơm dẻo, từng điệu xoang nhịp nhàng, lễ mừng lúa mới là bản hòa ca của bản sắc, của ký ức cộng đồng được truyền từ đời này sang đời khác.