Luật Nhà giáo, một đạo luật quan trọng, sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 01/01/2026, đánh dấu một bước ngoặt lớn trong việc nâng cao vị thế và quyền lợi của nhà giáo. Một trong những điểm mới nổi bật của luật này là việc bỏ chia hạng nhà giáo, thay vào đó, chức danh nhà giáo sẽ được xác định dựa trên yêu cầu của hoạt động nghề nghiệp trong từng cấp học và trình độ đào tạo. Điều này được kỳ vọng sẽ chấm dứt những bất cập và bất công trong việc trả lương cho nhà giáo hiện nay.

Từ ngày 01/01/2026, giáo viên sẽ không còn được chia thành các hạng I, II, III như hiện nay. Thay vào đó, lương của nhà giáo sẽ được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp. Bộ Giáo dục và Đào tạo dự kiến sẽ tham mưu Chính phủ xếp lại bảng lương của một số chức danh nhà giáo, bao gồm giáo viên mầm non, phổ thông, dự bị đại học, và giáo viên giáo dục nghề nghiệp hạng IV. Mục đích là để bảo đảm tính thống nhất về bảng lương áp dụng với các chức danh nghề nghiệp viên chức nhà giáo và viên chức các ngành, lĩnh vực khác.

Dự thảo Nghị định quy định chính sách tiền lương, phụ cấp, chế độ hỗ trợ, thu hút đối với nhà giáo cũng đã được Bộ Giáo dục và Đào tạo xây dựng. Theo đó, hệ số lương đặc thù đối với nhà giáo sẽ được áp dụng với mức từ 1,1 đến 1,6 tùy theo cấp học và trình độ đào tạo. Điều này sẽ giúp bảo đảm mức sống của nhà giáo, giúp họ an tâm công tác và cống hiến cho sự nghiệp giáo dục.

Bên cạnh đó, Luật Nhà giáo cũng quy định các chính sách ưu đãi và phụ cấp đặc thù khác cho nhà giáo. Chính sách thu hút và trọng dụng nhà giáo sẽ bao gồm ưu tiên trong tuyển dụng, tiếp nhận, tiền lương, phụ cấp, đào tạo, bồi dưỡng, quy hoạch, bổ nhiệm, điều kiện làm việc, trang thiết bị làm việc, và phúc lợi.

Việc xếp lương theo cấp học và trình độ đào tạo sẽ giúp đảm bảo công bằng và hợp lý trong việc trả lương cho nhà giáo. Giáo viên có trình độ đào tạo cao hơn sẽ được hưởng lương cao hơn, và giáo viên có hiệu quả công việc cao hơn sẽ được thưởng cao hơn.

Tuy nhiên, để đảm bảo tính hiệu quả của các chính sách mới, cần phải đi kèm với trách nhiệm và cấm tuyệt đối dạy thêm tiêu cực, dạy thêm trái phép. Chỉ khi có sự kết hợp giữa nâng cao vị thế và quyền lợi của nhà giáo với trách nhiệm và kỷ luật nghiêm khắc, chúng ta mới có thể trả lại sự tôn nghiêm, uy tín và vị thế của nhà giáo.

Xem thêm: Bộ trưởng GD&ĐT: Nhà giáo cần được trọng dụng, có chính sách thu hút

Xem thêm: Thế nào là nhà giáo?

Chính phủ đang hoàn thiện dự thảo nghị định mới về chính sách tiền lương và phụ cấp cho nhà giáo, với nhiều điểm mới và đột phá nhằm nâng cao đời sống và thu nhập cho đội ngũ giáo viên. Một trong những điểm nổi bật của dự thảo là nhà giáo sẽ được hưởng lương cao nhất trong hệ thống thang, bảng lương hành chính sự nghiệp.

Dự thảo quy định cụ thể về phụ cấp thâm niên, phụ cấp ưu đãi nghề và tăng phụ cấp cho giáo viên mầm non. Về chính sách tiền lương, dự thảo nêu rõ nhà giáo được bổ nhiệm chức danh nào được xếp lương và hưởng hệ số lương đặc thù áp dụng đối với chức danh đó. Việc trả lương phải gắn với kết quả thực hiện nhiệm vụ của nhà giáo và nguồn trả lương của cơ sở giáo dục.

Ngoài ra, dự thảo cũng đề xuất nhiều chính sách hỗ trợ thiết thực và nhân văn góp phần nâng cao đời sống, sức khỏe và điều kiện làm việc của đội ngũ nhà giáo, đặc biệt là giáo viên ở vùng khó khăn. Chẳng hạn, nhà giáo sẽ được khám sức khỏe ít nhất một lần/năm, hỗ trợ nhà ở công vụ, thuê nhà ở, hỗ trợ giáo viên dạy lớp ghép, trẻ dân tộc thiểu số…

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Việt Nga đánh giá cao dự thảo nghị định, thể hiện một bước tiến rất đáng ghi nhận trong việc cụ thể hóa chủ trương ‘nhà giáo được hưởng lương cao nhất trong hệ thống thang, bảng lương hành chính sự nghiệp’. Tuy nhiên, bà Nga cũng đề nghị cần tiếp tục cải thiện mức lương cơ sở, hoặc tăng hệ số đặc thù cho nhóm nhà giáo ở bậc học thấp.

Đại biểu Trần Khánh Thu cũng bày tỏ quan điểm cần rà soát đánh giá việc xác định tiền lương nhà giáo theo cách xác định lương của nghị quyết 27 về cải cách chính sách tiền lương với cán bộ, công chức, viên chức để đảm bảo phù hợp. Đồng thời, quy định cụ thể, xác định rõ nguồn kinh phí do ngân sách nhà nước đảm bảo để chi trả tiền lương cho nhà giáo hằng năm.

Bộ trưởng Bộ Giáo dục – Đào tạo Nguyễn Kim Sơn cho rằng lương giáo viên chưa đủ sống dẫn đến dạy thêm và học thêm. Ông cũng đề xuất cần có giải pháp rất tổng thể để giải quyết vấn đề này.

Các chuyên gia và nhà quản lý giáo dục cũng đánh giá cao dự thảo nghị định, cho rằng nó sẽ giúp cải thiện đáng kể đời sống và thu nhập cho đội ngũ nhà giáo, tạo động lực mạnh mẽ để nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo.