Dự án tu bổ chùa Hương Ấp, một di tích lịch sử quốc gia nằm trong Khu di tích Lý Nam Đế tại tỉnh Thái Nguyên, đang được thực hiện với tiến độ đáng kể.

Được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch thẩm định và UBND tỉnh Thái Nguyên phê duyệt vào tháng 8/2023, dự án có tổng mức đầu tư hơn 89,4 tỷ đồng từ nguồn xã hội hóa và dự kiến hoàn thành trong 3 năm. Chùa Hương Ấp, còn được biết đến với tên gọi Vạn Xuân tự, là một trong những di tích quan trọng trong khu vực, sở hữu giá trị lịch sử và văn hóa sâu sắc.

Mục tiêu của việc tu bổ không chỉ là bảo tồn những giá trị truyền thống mà còn nâng cao vị thế của di tích trong hệ thống du lịch tâm linh của tỉnh Thái Nguyên. Dự án bao gồm nhiều hạng mục quan trọng như Tam quan, Tam bảo, nhà Tổ, nhà Mẫu, lầu chuông – lầu trống, đền thờ Vua Lý Nam Đế và nhà bảo quản.

Tính đến thời điểm hiện tại, hạng mục Nhà Tam bảo đã hoàn thành khoảng 60% khối lượng công việc, trong khi Nhà Thờ tổ đạt khoảng 80%. Đơn vị thi công đang tập trung tăng cường nhân lực, đặc biệt là những người thợ lành nghề đến từ các làng nghề truyền thống như Đồng Kỵ (Bắc Ninh) và nhiều địa phương trong tỉnh Thái Nguyên.

Một điểm đáng chú ý trong quá trình thi công là phần khung cột công trình được thực hiện hoàn toàn bằng phương pháp thủ công, thể hiện sự kỳ công và tôn vinh giá trị kiến trúc, nghệ thuật truyền thống.

Khi hoàn thành, chùa Hương Ấp dự kiến sẽ trở thành một biểu tượng văn hóa dân tộc, là công trình kiến trúc nghệ thuật hoành tráng và uy nghiêm. Không gian thờ tự tại đây sẽ mang tính tôn nghiêm, góp phần giáo dục và nuôi dưỡng tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc, cũng như phát huy các giá trị nhân văn.

Việc hoàn thiện dự án này không chỉ góp phần thúc đẩy du lịch tỉnh Thái Nguyên phát triển mà còn giúp hoàn thành thắng lợi Nghị quyết của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên về định hướng phát triển du lịch tỉnh Thái Nguyên đến năm 2030. Khi hoàn thành, chùa Hương Ấp sẽ là điểm đến quan trọng trong hệ thống các địa điểm thăm quan, du lịch tâm linh, hấp dẫn du khách và khẳng định vị thế văn hóa của tỉnh Thái Nguyên.

Ở vùng cao, xã Hồi Xuân đã và đang thực hiện nhiều nỗ lực nhằm bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Thái, Mường. Với việc thực hiện Nghị quyết Trung ương V (khóa VIII) về xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc, Đảng ủy và chính quyền xã đã tích cực tuyên truyền và vận động người dân giữ gìn cũng như phát huy các giá trị văn hóa đặc sắc của dân tộc mình.

Trong bối cảnh cuộc sống hiện đại đã mang lại nhiều thay đổi, đồng bào dân tộc Thái, Mường ở xã Hồi Xuân vẫn duy trì được nhiều trò chơi và trò diễn mang đậm bản sắc văn hóa. Những trò chơi như khặp Thái, khua luống, trống chiêng, tung còn, bắn nỏ, kéo co và lễ cúng cơm mới vẫn được người dân yêu thích và tổ chức thường xuyên. Đặc biệt, các làn điệu hát xường của dân tộc Mường, hát khặp của dân tộc Thái vẫn được người dân lưu giữ và biểu diễn trong những dịp lễ, tết.

Không chỉ dừng lại ở đó, xã Hồi Xuân còn là nơi tổ chức Lễ hội Mường Ca Da, một hoạt động tưởng nhớ và tôn vinh nhân vật lịch sử Thượng tướng thống lĩnh quân Khằm Ban – người có công khai phá vùng đất Mường Ca Da. Đây là một hoạt động văn hóa quan trọng, giúp người dân địa phương nhớ về lịch sử và cội nguồn của mình.

Theo ông Lê Văn Dũng, Chủ tịch UBND xã Hồi Xuân, ngoài những nét văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Thái, Mường, xã còn có nhiều di tích và danh lam thắng cảnh như hang Lũng Mu, bia ký – nơi thờ tướng quân Khằm Ban, chùa Ông, động Bà, hồ Vinh Quang và ruộng lúa bậc thang ở bản Nghèo. Hiện nay, bia ký và quần thể di tích hang Lũng Mu đã được UBND tỉnh công nhận là di tích lịch sử – văn hóa cấp tỉnh. Điều này tạo ra nguồn tài nguyên quý giá để địa phương phát triển loại hình du lịch lịch sử gắn với văn hóa tâm linh.

Cùng với việc bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống, xã Hồi Xuân còn đẩy mạnh phong trào xây dựng làng văn hóa, cơ quan văn hóa gắn với phong trào toàn dân xây dựng đời sống văn hóa. Đến nay, xã đã công nhận 18/20 bản, khu phố là bản, khu phố văn hóa; 77% số hộ đạt danh hiệu gia đình văn hóa. Hầu hết các bản, khu phố đều có quy ước, hương ước về thực hiện nếp sống văn hóa ở khu dân cư. Việc hiếu, hỷ của người dân địa phương cũng được thực hiện theo nếp sống văn hóa mới, đơn giản, tiết kiệm và lành mạnh.

Những kết quả đạt được trong việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Thái, Mường ở xã Hồi Xuân đã góp phần tạo động lực thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội, nâng cao đời sống tinh thần cho người dân địa phương. Qua đó, thể hiện sự quan tâm và cố gắng của chính quyền và nhân dân trong việc giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, đồng thời mở ra những cơ hội phát triển mới cho địa phương.

Sở Văn hoá và Thể thao Hà Nội vừa đề nghị tạm dừng các hoạt động vui chơi, giải trí, du lịch trong thời gian có bão số 3 để đảm bảo an toàn cho người dân. Việc này được thực hiện sau khi có cảnh báo lũ và để phòng chống thiên tai tại các di tích lịch sử – văn hóa và danh lam thắng cảnh trên địa bàn thành phố.

Ngày 21/7, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội đã có văn bản gửi UBND các xã, các đơn vị quản lý di tích, danh thắng tại Hà Nội về việc phòng chống thiên tai tại các di tích. Văn bản yêu cầu tạm dừng các hoạt động vui chơi, giải trí, du lịch trong thời gian có cảnh báo lũ. Trước đó, một số nghệ sĩ và đơn vị cũng thông báo tạm dừng lịch diễn, dời ngày ra mắt sản phẩm và bày tỏ xót xa trước vụ lật tàu thương tâm tại Hạ Long.

Ca sĩ Văn Mai Hương thông báo tạm hoãn sự kiện họp báo giới thiệu và lịch phát hành MV Ướt lòng. Cô cáo lỗi cùng đối tác, truyền thông, khán giả và cho biết sản phẩm sẽ ra mắt vào thời điểm phù hợp hơn. Nhiều nghệ sĩ Việt bày tỏ sự tiếc thương dành cho những nạn nhân xấu số, cũng như hy vọng có phép màu dành cho những người đang mất tích sau vụ lật tàu thương tâm ở Hạ Long. Đạo diễn, MC Trấn Thành viết: ‘Thật sự xót xa khi xem tin tức. Xin chia sẻ cảm xúc và sự mất mát cùng với người thân của những nạn nhân trong vụ đắm tàu ở Hạ Long’.

Sở Văn hoá và Thể thao Hà Nội cũng yêu cầu các địa phương, đơn vị thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của Bộ Văn hoá – Thể thao và Du lịch và thành phố về công tác ứng phó bão số 3. Sở cũng đề nghị địa phương, đơn vị cần kiểm tra, rà soát hệ thống cấp điện trong di tích; chủ động triển khai phương án bảo vệ các di tích lịch sử – văn hoá trên địa bàn quản lý.

Bên cạnh đó, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội yêu cầu các địa phương chỉ đạo cơ quan chức năng tăng cường hiệu quả công tác phòng, chống thiên tai, tránh xảy ra sự cố tại các di tích nhằm hạn chế tối đa thiệt hại do bão lũ gây ra. Sở cũng yêu cầu lập sơ đồ vị trí, danh mục thống kê các di vật, hiện vật bị hư hại sau khi sự cố xảy ra, làm cơ sở đối chiếu, phục hồi, khắc phục hậu quả và xác định rõ trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân liên quan (nếu có).

Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội cũng lưu ý đối với các di tích đã xuống cấp, đặc biệt là các di tích xuống cấp nghiêm trọng, có nguy cơ sụp đổ, nằm gần sông, hồ cần có biện pháp phòng chống thiên tai, ngập lụt. Đối với các di tích đang hạ giải hoặc đang trong quá trình thi công, cần có biện pháp bảo vệ hiệu quả để tránh thiệt hại do bão lũ gây ra, bảo đảm an toàn trong suốt thời gian tu bổ, tôn tạo di tích.

Với các di tích ven sông, cần chủ động theo dõi sát diễn biến lũ qua các phương tiện thông tin đại chúng và thông báo từ chính quyền địa phương, bộ, ngành liên quan để kịp thời có biện pháp bảo đảm an toàn về người và tài sản; phối hợp chặt chẽ với các đơn vị liên quan triển khai các phương án ứng phó lũ; chuẩn bị đầy đủ lực lượng, phương tiện, vật tư để di dời hiện vật, đồ thờ tự, tài liệu quan trọng đến nơi an toàn; tổ chức khắc phục hậu quả theo hướng dẫn của các cấp có thẩm quyền.

Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội cũng yêu cầu các địa phương, đơn vị thực hiện các biện pháp đảm bảo vệ sinh môi trường như: duy trì quét dọn vệ sinh thường xuyên tại di tích; bố trí điểm thu gom, vận chuyển rác thải đúng quy định; đảm bảo cảnh quan di tích xanh, sạch, đẹp.

Đồng thời, các địa phương cần tiếp tục chỉ đạo các đơn vị liên quan tăng cường công tác bảo đảm an ninh trật tự trên địa bàn, nhằm ổn định tình hình liên quan đến hoạt động tôn giáo, tín ngưỡng tại di tích. Sở cũng đề nghị các đơn vị kiểm tra, hướng dẫn, tuyên truyền các tổ chức, cá nhân, Tiểu ban Quản lý di tích thực hiện tốt công tác phòng cháy, chữa cháy, phòng chống thiên tai, và việc tu bổ, phục hồi di tích đúng quy định của Luật Di sản văn hóa và các quy định pháp luật hiện hành.