Chuyển đổi số đang trở thành chìa khóa quan trọng trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững ở Việt Nam. Tại một diễn đàn về chuyển đổi số diễn ra gần đây, Ths. Đặng Tùng Anh, Phó Giám đốc Trung tâm Công nghệ – Chính phủ số, Cục Chuyển đổi số quốc gia, Bộ Khoa học và Công nghệ, đã chia sẻ về một câu chuyện thành công khi áp dụng chuyển đổi số tại một địa phương.

Câu chuyện này xoay quanh việc giúp một hợp tác xã tại địa phương bán sản phẩm cá chạch kho niêu đất thông qua các nền tảng số. Nhờ vào việc chuyển đổi số, sản phẩm này đã trở nên phổ biến và thu nhập của các thành viên hợp tác xã đã tăng từ 1 triệu lên 5 triệu đồng mỗi tháng. Điều này đã giúp vùng nguyên liệu bị bỏ hoang trước đây được khôi phục.

Câu chuyện này minh chứng rằng chuyển đổi số không phải là điều gì đó xa vời, mà có thể bắt đầu từ những việc gần gũi và mang lại thay đổi rõ rệt cho thu nhập và đời sống của người dân. Khi được triển khai một cách bài bản và đồng bộ ở cấp quốc gia, chuyển đổi số cùng với khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo có thể trở thành trụ cột chiến lược thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững.

Chính phủ đã đặt mục tiêu tăng trưởng GDP từ 8,3-8,5% trong năm 2025, với mục tiêu tăng trưởng nhanh và bền vững. Phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, và chuyển đổi số được xác định là một giải pháp quan trọng.

Trong 6 tháng đầu năm, bộ ba trụ cột này đã cho thấy nhiều chuyển biến tích cực. Số lượng công bố quốc tế của Việt Nam tăng 9%, đặc biệt là trong các ngành mũi nhọn như khoa học máy tính, toán học, và y học. Cả nước đã cấp 849 giấy chứng nhận kết quả nghiên cứu khoa học, đánh dấu một bước tiến đáng kể trong nỗ lực thương mại hóa nghiên cứu.

Thu thuế từ thương mại điện tử và kinh tế số đạt 98.000 tỷ đồng, tăng 58% so với cùng kỳ. Giá trị xuất khẩu các sản phẩm số đạt 78,1 tỷ USD, tăng 20,5%, góp phần đưa Việt Nam trở thành một trung tâm sản xuất phần mềm và thiết bị số ở khu vực Đông Nam Á.

Thương mại điện tử duy trì đà tăng trưởng 22-25%, nhờ vào sự mở rộng của các nền tảng bán hàng trực tuyến và thói quen tiêu dùng kỹ thuật số đang lan rộng.

Lĩnh vực chuyển đổi số cũng đạt những kết quả mang tính đột phá. Đến nay, cả nước đã lắp đặt 15.000 trạm 5G, đưa tốc độ internet di động của Việt Nam vào top 20 toàn cầu.

Trung tâm Dữ liệu Quốc gia đang được triển khai gấp rút, dự kiến đi vào vận hành vào ngày 19/8/2025, góp phần định hình nền tảng dữ liệu lớn cho cả nước. Cùng với đó, hệ thống hóa đơn điện tử đang được triển khai sâu rộng, với hơn 109.800 doanh nghiệp và hộ kinh doanh đã đăng ký, phát hành 2,1 tỷ hóa đơn điện tử.

Để tiếp tục thúc đẩy chuyển đổi số, Chính phủ đã đặt ra một loạt giải pháp mạnh mẽ. Bộ Nội vụ sẽ xây dựng quy chế tuyển dụng, đãi ngộ đặc biệt cho chuyên gia hàng đầu, thu hút ít nhất 100 người về nước làm việc, hoàn thành trong tháng 8/2025. Mỗi bộ, ngành, địa phương sẽ lựa chọn một tổng công trình sư về công nghệ thông tin, một tổng công trình sư về nghiệp vụ phối hợp với Bộ Công an, Bộ Khoa học và Công nghệ và doanh nghiệp công nghệ để xây dựng kiến trúc và chiến lược chuyển đổi số của bộ, ngành mình.

Tin rằng, khi cả hệ thống cùng đồng lòng và vào cuộc như tinh thần chỉ đạo của Chính phủ, tăng trưởng 8,5% trong năm 2025 và những mục tiêu trung, dài hạn sẽ ngày càng gần hơn.

Trong bối cảnh hiện nay, Việt Nam đang đứng trước những cơ hội chuyển mình mang tính bước ngoặt. Với mức tăng trưởng GDP 7,52% trong 6 tháng đầu năm, cao nhất trong khu vực, nền kinh tế Việt Nam đã thể hiện sức bật mạnh mẽ sau nhiều năm chịu ảnh hưởng bởi dịch bệnh, bất ổn kinh tế toàn cầu và biến động địa chính trị.

Quá trình sáp nhập các tỉnh và đưa chính quyền địa phương hai cấp vào vận hành chính thức từ ngày 1-7-2025 đánh dấu một cột mốc quan trọng về thể chế. Việc này không chỉ giúp tinh giản bộ máy, tiết kiệm ngân sách mà còn mở ra dư địa tăng trưởng mới, định hình lại bản đồ kinh tế quốc gia. Mô hình chính quyền địa phương 2 cấp giúp phân quyền mạnh mẽ, tăng hiệu quả điều hành, từ đó đẩy nhanh tiến độ đầu tư, cải cách thủ tục và tiếp cận thị trường.

Việc Việt Nam đạt thỏa thuận thương mại song phương với Hoa Kỳ về thuế đối ứng và tham gia hợp tác với các quốc gia thuộc khối BRICS đã mở ra dư địa xuất khẩu lớn chưa từng có trong lịch sử hiện đại của nước ta. Hiện tại, ba động lực tăng trưởng truyền thống gồm đầu tư công, xuất khẩu và tiêu dùng nội địa đang tiếp tục giữ vai trò trung tâm.

Trong 6 tháng đầu năm 2025, giải ngân đầu tư công đạt tỷ lệ cao, tập trung vào các đại dự án hạ tầng kết nối liên vùng, năng lượng tái tạo, đô thị thông minh và chuyển đổi số. Xuất khẩu cũng tăng tốc nhờ đà phục hồi của chuỗi cung ứng toàn cầu, cùng với các thỏa thuận thương mại mới với Hoa Kỳ và BRICS. Việt Nam ngày càng khẳng định vị thế là trung tâm sản xuất – công nghệ – dịch vụ chiến lược ở châu Á – Thái Bình Dương.

Để đạt mục tiêu tăng trưởng hơn 8%, cần thực hiện các giải pháp phát triển đột phá. Đầu tiên là đầu tư công hiệu quả, có chiến lược, tập trung vào các dự án ‘mang tính bản lề’ như đường vành đai vùng, cao tốc xuyên tỉnh, cảng biển, năng lượng sạch, chuyển đổi số vùng nông thôn. Ngoài ra, cần ưu tiên các tỉnh vừa sáp nhập, để tạo các cực tăng trưởng mới, lan tỏa ra toàn vùng.

Xuất khẩu cũng cần đẩy mạnh dựa trên lợi thế mới, tận dụng các FTA thế hệ mới và đặc biệt là thỏa thuận thuế với Mỹ để thúc đẩy các ngành điện tử, dệt may, nông thủy sản, logistics. Tiêu dùng nội địa thông minh cần được thúc đẩy bằng việc hỗ trợ lãi suất tiêu dùng có mục tiêu cho các ngành dịch vụ, bán lẻ, du lịch nội địa cùng khuyến khích tiêu dùng sản phẩm trong nước, phát triển thương mại điện tử vùng sâu, vùng xa.

Phát triển kinh tế tư nhân – động cơ tăng trưởng nội lực cũng là một giải pháp quan trọng. Cần triển khai mạnh Nghị quyết số 68-NQ/TW của Đảng về phát triển kinh tế tư nhân như một trụ cột của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.

Các chuyên gia kinh tế nhận định, năm 2025 có thể sẽ được ghi nhận là năm bản lề của một chu kỳ phát triển mới. Đất nước tối ưu hóa bộ máy, đồng thời mở ra các không gian kinh tế chiến lược gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng. Mục tiêu tăng trưởng GDP trên 8% không còn là ‘mục tiêu cao’ nếu chúng ta tận dụng tốt các cơ hội: Tái cấu trúc hành chính – quan hệ thương mại chiến lược – đầu tư công hiệu quả – kinh tế số – tư nhân năng động – thể chế đổi mới.

Cuộc đua phát triển ngành xe điện trên toàn cầu đã trở thành một trong những “canh bạc” đắt đỏ nhất của thế kỷ. Trong gần hai thập kỷ qua, các chính phủ đã đầu tư hàng trăm tỷ USD vào ngành công nghiệp này, thông qua các biện pháp như giảm thuế, trợ giá mua xe, và xây dựng trạm sạc cũng như nhà máy pin. Trung Quốc đã nổi lên là “tay chơi” chi đậm nhất, đồng thời đang viết lại luật chơi của nền kinh tế xe điện toàn cầu.

Trong giai đoạn từ năm 2009 đến 2023, Bắc Kinh đã chi tổng cộng 230,8 tỷ USD, tương đương 1,3% GDP năm 2023, để phát triển ngành công nghiệp xe điện. Phần lớn khoản chi này không chỉ là trợ cấp trực tiếp mà còn đến từ hàng loạt chính sách tài khóa và hành chính. Các biện pháp này bao gồm trợ giá cho người mua, ưu đãi thuế cho doanh nghiệp, đầu tư vào hạ tầng sạc, và đặc quyền cho xe điện tại đô thị. Vào tháng 6/2023, Bắc Kinh đã công bố một gói miễn giảm thuế trị giá 520 tỷ nhân dân tệ (72,3 tỷ USD) trong vòng 4 năm cho các loại xe năng lượng mới (NEV), bao gồm cả xe điện và hybrid sạc ngoài (PHEV). Đây là gói ưu đãi lớn nhất trong lịch sử ngành ôtô Trung Quốc.

Trong khi đó, Liên minh châu Âu (EU) đã chọn một mô hình linh hoạt hơn, cho phép từng quốc gia thành viên chủ động thiết kế chính sách phù hợp với điều kiện và ưu tiên nội tại. Tính đến năm 2023, cả 27 nước thành viên EU đều đã áp dụng ít nhất một hình thức hỗ trợ tiêu dùng xe điện. Đức đã dẫn đầu với chương trình hỗ trợ lên tới 9.000 euro/xe, miễn thuế lưu hành trong 10 năm và đầu tư hàng tỷ euro cho mạng lưới trạm sạc. Pháp cũng đã triển khai chương trình hỗ trợ người tiêu dùng với mức trợ cấp từ 4.000-7.000 euro tùy theo thu nhập và giá trị xe.

Dù mỗi quốc gia triển khai theo cách riêng, EU vẫn thể hiện quyết tâm chung trong chuyển đổi giao thông. Sau đại dịch Covid-19, EU đã phân bổ khoảng 140 tỷ euro, tương đương 20% ngân sách phục hồi NextGenerationEU, cho các sáng kiến thuộc Thỏa thuận Xanh châu Âu (European Green Deal), trong đó xe điện là một trụ cột. Một phần lớn nguồn lực này được rót qua các chương trình trung tâm như Horizon Europe, Quỹ Đổi mới (Innovation Fund) và Quỹ Phát triển Khu vực (ERDF), ưu tiên cho công nghệ pin – mắt xích chiến lược trong chuỗi EV.

Có thể thấy, cuộc đua phát triển ngành xe điện đang ngày càng trở nên gay gắt. Các quốc gia và khối kinh tế lớn đang đầu tư mạnh mẽ vào ngành công nghiệp này, với mục tiêu giảm thiểu tác động môi trường và tạo ra các cơ hội kinh tế mới. Trong bối cảnh đó, việc lựa chọn chính sách phù hợp và hiệu quả sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc định hình tương lai của ngành xe điện toàn cầu.