Biến đổi khí hậu đang tác động nghiêm trọng đến giá thực phẩm cơ bản trên toàn cầu, đồng thời gây ra những rủi ro rộng lớn hơn đối với xã hội. Một nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng thời tiết cực đoan đã làm tăng giá của nhiều loại hàng hóa thiết yếu, từ rau củ ở California đến cà phê ở Brazil. Các điều kiện thời tiết cực đoan vượt qua mọi tiền lệ lịch sử trước năm 2020 đã làm tăng giá thực phẩm trong ngắn hạn.

Nghiên cứu đã phân tích 16 ví dụ tại 18 quốc gia nơi giá cả tăng đột biến trong ngắn hạn do nắng nóng cực đoan, hạn hán hoặc mưa lớn trong giai đoạn 2022-2024. Tại California và Arizona, giá rau củ tăng đến 80% vào tháng 11/2022 so với cùng kỳ năm trước do hai bang này trải qua nắng nóng khắc nghiệt và thiếu nước vào mùa hè. Tương tự, ở Hàn Quốc, giá bắp cải tăng 70% vào tháng 9 năm ngoái sau đợt nắng nóng vào tháng 8. Giá dầu ô-liu tại châu Âu đã tăng 50% vào tháng 1/2024 sau đợt hạn hán kéo dài ở Ý và Tây Ban Nha trong các năm 2022 và 2023.

Không chỉ dừng lại ở đó, tại Mexico, giá trái cây và rau củ tăng 20% trong cùng tháng do một trong những đợt hạn hán nghiêm trọng nhất thập kỷ. Tại Nhật Bản, giá gạo tăng vọt 48% vào tháng 9/2024 sau một đợt nắng nóng kỷ lục. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng giá ca cao toàn cầu tăng tới 280% vào tháng 4 năm đó do nắng nóng tại Ghana và Bờ Biển Ngà. Những biến động về giá thực phẩm này không chỉ ảnh hưởng đến kinh tế mà còn có tác động tiêu cực đến sức khỏe và xã hội.

Thực phẩm lành mạnh thường đắt hơn các lựa chọn kém lành mạnh, vì vậy khi giá tăng, các hộ gia đình thu nhập thấp có xu hướng cắt giảm các loại thực phẩm bổ dưỡng như trái cây và rau củ. Điều này dẫn đến rủi ro dây chuyền về xã hội, như suy dinh dưỡng, tiểu đường tuýp 2 và bệnh tim mạch. Ngoài ra, việc giá thực phẩm tăng do thời tiết cực đoan cũng làm trầm trọng thêm lạm phát nói chung, có thể dẫn đến bất ổn chính trị và xã hội.

Trước những thách thức này, việc tìm kiếm các giải pháp bền vững để giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu đối với sản xuất và giá thực phẩm là rất quan trọng. Điều này đòi hỏi sự hợp tác chặt chẽ giữa các quốc gia, tổ chức quốc tế và các bên liên quan để xây dựng các chiến lược thích ứng và giảm nhẹ hiệu quả.

Trước những dự báo về cơn bão số 3 – Wipha có khả năng ảnh hưởng trực tiếp đến thành phố Hà Nội, nhiều người dân tại thủ đô đã đổ xô đi mua thực phẩm thiết yếu, khiến lượng hàng hóa tại các chợ và siêu thị tăng đột biến.

Chị Nguyễn Thị Thu, một tiểu thương tại chợ Thổ Quan, phường Văn Miếu – Quốc Tử Giám, cho biết lượng khách mua hàng tăng vọt trong hai ngày gần đây. “Thông thường, mỗi loại rau tôi chỉ mua vài chục bó, bán từ sáng đến chiều. Nhưng hôm nay, chỉ 10 giờ sáng, hàng hóa của tôi đã gần như hết. Các mặt hàng thịt lợn cũng được mua rất nhanh”, chị Thu chia sẻ.

Chị Thu cũng cho biết thêm rằng giá các mặt hàng không tăng đáng kể, nhưng do lượng khách tăng đột biến nên hàng hóa bán nhanh hơn mọi ngày. “Hàng thịt lợn gần như hết sớm, không còn dư lại gì. Những ngày trước, hàng thịt lợn ế ẩm, nhưng nay thì bán rất chạy”, chị Thu nói.

Bà Đào, một tiểu thương khác tại chợ Thổ Quan, cũng cho biết lượng khách tăng khoảng 30% đã khiến bà hết hàng từ sớm. “Tôi đi lấy rau có tăng giá, mỗi loại từ 1-2 nghìn đồng, nên giá bán cũng tăng lên một ít. Ví dụ như rau mùng tơi trước đây bán 5 nghìn một mớ, giờ lên 7 nghìn; rau ngót từ 7 nghìn lên 9 nghìn; rau muống trước đây 8 nghìn thì giờ lên 10 nghìn”, bà Đào cho hay.

Tại các siêu thị, lượng khách đến mua sắm vào buổi trưa cũng đông hơn ngày thường. Tuy nhiên, hàng hóa tại siêu thị vẫn khá dồi dào, không có tình trạng khan hiếm hàng hóa. Sở Công Thương Hà Nội cho biết, để ứng phó với các sự cố thiên tai, bão lũ trong năm 2025, thành phố Hà Nội đã chủ động dự trữ hàng hóa với tổng mức vốn thực hiện là 122,7 tỉ đồng.

Đồng thời, Sở Công Thương Hà Nội đã hướng dẫn các doanh nghiệp thực hiện dự trữ hàng hóa cứu trợ khẩn cấp, đủ phục vụ khoảng 250.000 người trong thời gian 7 ngày. Việc này nhằm đảm bảo cung cấp đủ hàng hóa thiết yếu cho người dân trong trường hợp xảy ra thiên tai.

Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia cũng dự báo, cơn bão số 3 sẽ đi vào Vịnh Bắc Bộ trong sáng đến trưa nay, cường độ có thể tăng lên 1-2 cấp. Đến ngày 22/7, Wipha sẽ áp sát bờ và đổ bộ vào khu vực từ Nam Hải Phòng đến Bắc Thanh Hóa với cường độ cấp 9-10, giật cấp 13.

Trước tình hình thời tiết diễn biến phức tạp, người dân Hà Nội và các vùng lân cận cần chủ động phòng ngừa và ứng phó với các diễn biến của cơn bão số 3. Mua sắm thực phẩm thiết yếu là một cách chủ động để đảm bảo cuộc sống thường nhật trong thời gian có thiên tai.