Thế hệ Gen Z, những người sinh ra từ năm 1997 đến 2012, đang trở thành tâm điểm của sự chú ý do sự nhạy bén với công nghệ và tư duy mở của họ. Tuy nhiên, một thực tế đáng lo ngại đang xuất hiện: nhiều cá nhân Gen Z có xu hướng “lười làm nhưng lại tiêu xài giỏi”. Điều này đặt ra câu hỏi về giá trị và lối sống của thế hệ trẻ hiện nay.

Trung, cháu tôi 23 tuổi, tốt nghiệp ngành công nghệ thông tin gần một năm nhưng vẫn chưa có công việc ổn định, là một ví dụ điển hình. Trung đã từng làm việc tại một trường THCS nhưng chỉ sau hai tháng đã nghỉ việc với lý do “buồn, nhàm chán”. Tiếp đó, chị gái tôi xin việc ở một công ty tài chính cho Trung, nhưng chỉ hơn một tháng, cháu đã nghỉ việc với lý do “áp lực quá làm không nổi”. Trong khi việc kiếm tiền trở nên khó khăn, Trung lại tiêu tiền một cách “xuất sắc”. Cứ 2-3 ngày, chị gái tôi lại phải chuyển tiền vào tài khoản của cháu.

Thay vì tiết kiệm hay chi tiêu hợp lý khi vẫn còn phụ thuộc tài chính, Trung lại hưởng thụ cuộc sống một cách ung dung. Cháu thường xuyên khoe với bạn bè về việc “tận hưởng cuộc sống” và cho rằng đi làm là điều không cần thiết. “Gu” của Trung là những quán café sang trọng, nhà hàng Hàn, Nhật đắt đỏ, và các buổi “quẩy” tại bar, pub vào cuối tuần. Không chỉ xin tiền tiêu xài, Trung còn xin mẹ đầu tư bộ máy chơi game xịn xò gần cả 100 triệu đồng, với lý do “con phải thoải mái đầu óc mới đi làm kiếm tiền được”.

Hành động này cho thấy sự thiếu trách nhiệm với tiền bạc của Trung, cũng như sự vô tâm, vô cảm trước gánh nặng tài chính mà cha mẹ phải gánh. Thực trạng này không chỉ dừng lại ở Trung mà nhiều nghiên cứu cũng chỉ ra rằng một bộ phận Gen Z có xu hướng coi trọng trải nghiệm hơn tích lũy tài sản. Họ sẵn sàng chi trả cho những trải nghiệm ngắn hạn như du lịch, ẩm thực cao cấp, hay các thiết bị công nghệ mới nhất để bắt kịp xu hướng.

Tuy nhiên, nếu họ không có việc làm, thu nhập ổn định và biết cách quản lý tài chính, thì việc tiêu xài này sẽ trở thành một vấn đề đáng báo động. Một năm qua, cuộc sống của Trung như “tầm gửi”: ban ngày chẳng ai thấy mặt, đến khi mọi người đi ngủ thì mới mò xuống ăn, sau đó lại vùi đầu vào thế giới ảo với game online thâu đêm. Lối sống này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe, mà còn khiến Trung bỏ lỡ những cơ hội để phát triển bản thân.

Sự chiều chuộng “bất chấp” của chị tôi, dù biết cả nhà ai cũng “ngứa mắt”, chỉ càng củng cố thêm thói quen sống dựa dẫm và thiếu trách nhiệm của cháu. “Lười làm nhưng tiêu xài giỏi” của một bộ phận Gen Z đang phản ánh một vấn đề lớn hơn về giáo dục gia đình hay chỉ là giai đoạn “lười, ký sinh” tạm thời của một thế hệ lớn lên trong điều kiện quá đủ đầy? Điều này cần được nhìn nhận một cách nghiêm túc để Gen Z có thể phát huy tối đa tiềm năng của mình, trở thành những cá nhân tự lập và đóng góp tích cực cho xã hội.

Diễn đàn “Ý kiến GEN Z” – Không gian để sẻ chia

Mỗi thế hệ đều có tiếng nói riêng. Gen Z – người trẻ giữa thế giới nhiều chuyển động – cũng có những suy nghĩ, cảm xúc, trăn trở về các vấn đề trong cuộc sống. Diễn đàn “Ý kiến gen Z – không gian để sẻ chia” là nơi lắng nghe những góc nhìn ấy – một không gian để nói điều mình nghĩ, viết điều mình cảm nhận. Đây còn là nhịp cầu đối thoại giữa gen Z với các thế hệ đi trước để hiểu nhau hơn, đồng hành cùng nhau tốt hơn.

Nếu có điều muốn sẻ chia, bạn có thể gửi bài từ 600-800 từ đến: ykiengenz@baophunu.org.vn.

Ông Hoàng Nam Tiến, Phó Chủ tịch Hội đồng trường Đại học FPT, đã tạo được sự chú ý với nhiều phát ngôn thú vị và góc nhìn mới mẻ về các vấn đề liên quan đến sự nghiệp và phát triển cá nhân. Một trong những câu nói nổi tiếng của ông là: “Một người sếp tốt là người thấy nhân viên thiếu tiền khi nào để mình ‘ting ting’ luôn.” Qua câu nói này, ông Tiến nhấn mạnh tầm quan trọng của sự quan tâm và hỗ trợ của người lãnh đạo đối với nhân viên của mình.

Ông Tiến cũng chia sẻ về công thức dành cho các bạn trẻ thuộc thế hệ Gen Z: “Gen Z + Gen Human (một thế hệ con người mới)”. Theo ông, những người thuộc thế hệ này có thể biến các công cụ AI, trí tuệ nhân tạo, người máy… trở thành “con sen” của chính họ. Điều này cho thấy ông Tiến đánh giá cao tiềm năng của thế hệ trẻ trong việc tận dụng và thích nghi với công nghệ.

Về vấn đề lương thưởng, ông Tiến đưa ra quan điểm rằng: “Muốn lương 10.000 USD, hãy tắt điện thoại đi và bớt hóng các bình luận trên mạng xã hội.” Ông cũng khuyên rằng nên tập trung vào công việc và phát triển bản thân thay vì lãng phí thời gian vào những việc không cần thiết. Đối với vấn đề nhảy việc, ông Tiến cho rằng: “Nếu bất cứ lúc nào gặp khó khăn, bức xúc cũng muốn nhảy việc thì cả đời bạn không thành công. Bạn hãy nhảy việc để ra đi trong vinh quang.” Điều này cho thấy ông khuyến khích việc nhảy việc một cách có chiến lược và không nên làm việc đó một cách hấp tấp.

Ông Tiến cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thích nghi với thay đổi và cập nhật kiến thức mới. Ông cho rằng: “Thế giới đã thay đổi mà chúng ta không làm thì làm sao biết sai hay đúng. Mình không thì làm sao biết có đúng hay không.” Điều này cho thấy ông đánh giá cao việc liên tục học hỏi và cập nhật kiến thức để có thể đối mặt với những thách thức trong môi trường làm việc thay đổi nhanh chóng.

Ngoài ra, ông Tiến cũng thảo luận về mối quan hệ giữa học tập và làm việc. Ông cho rằng: “Học giỏi chưa chắc đã làm giỏi, bởi vì để học giỏi cần IQ rất cao, nó chỉ tập trung một vùng trên bộ não. Nhưng để làm việc giỏi thì cần kết hợp rất nhiều vùng trên bộ não.” Thông qua quan điểm này, ông Tiến muốn nhấn mạnh rằng thành công trong công việc không chỉ dựa vào thành tích học tập mà còn cần nhiều kỹ năng và khả năng khác.

Về vấn đề bằng cấp, ông Tiến cho rằng: “Bằng cấp không quan trọng – cái này phải nói thẳng như thế, song mỗi một bằng cấp đã chứng minh bạn đã đạt được một kỳ thi.” Ông không phủ nhận giá trị của bằng cấp nhưng cũng nhấn mạnh rằng thành tích và kinh nghiệm thực tế cũng quan trọng không kém.

Cuối cùng, ông Tiến đưa ra lời khuyên về sự thành công: “Những người có tố chất, phẩm chất, kiến thức, năng lực, kinh nghiệm xuất sắc mà vẫn không thành công, thì lúc đó chúng tôi phải nói rằng cần thêm một chút may mắn.” Điều này cho thấy ông đánh giá cao tầm quan trọng của sự chuẩn bị và nỗ lực, nhưng cũng thừa nhận rằng may mắn có thể đóng một vai trò trong việc đạt được thành công.

Công an Hà Nội đang tích cực đẩy mạnh quá trình chuyển đổi số trong toàn lực lượng, với mục tiêu chính là xây dựng một mô hình điểm về công tác quản trị an ninh, trật tự trên nền tảng tư duy số. Tại hội nghị sơ kết 6 tháng đầu năm 2025 của Bộ Công an, Bộ trưởng Bộ Công an đã giao nhiệm vụ quan trọng cho Công an Hà Nội: Tiên phong và gương mẫu trong việc xây dựng mô hình điểm về công tác quản trị an ninh, trật tự trên nền tảng tư duy số, nhằm tạo cơ sở cho việc nhân rộng trên cả nước.

Trung tướng Nguyễn Thanh Tùng, Giám đốc Công an TP Hà Nội, nhấn mạnh rằng chuyển đổi số đóng vai trò then chốt trong việc phát triển kinh tế – xã hội, đổi mới phương thức quản trị quốc gia, giúp đất nước bứt phá trong kỷ nguyên mới. Công an Hà Nội đã triển khai phong trào ‘Bình dân học vụ số’ để nâng cao vai trò và trách nhiệm của cấp ủy, chỉ huy các cấp trong tổ chức triển khai các kế hoạch của Bộ Công an.

Đại tá Nguyễn Ngọc Quyền, Phó Giám đốc Công an thành phố Hà Nội, cho biết rằng Công an thành phố đã triển khai phong trào ‘Bình dân học vụ số’ trong toàn lực lượng, với hơn 7.000 cán bộ, chiến sĩ đăng ký tham gia và hoàn thành khóa học. Công an Hà Nội đang triển khai nhiều giải pháp chuyển đổi số toàn diện, nổi bật là Đề án Chuyển đổi số trong Công an thành phố Hà Nội giai đoạn 2025-2030.

Đại tá Lê Đức Hùng, Trưởng phòng Viễn thông, Tin học và Cơ yếu, cho biết rằng Công an thành phố đang triển khai mô hình camera an ninh tích hợp AI, với kế hoạch lắp đặt 5.000 camera đến quý II/2026. Bên cạnh đó, Công an thành phố đang xây dựng hệ thống Tổng đài AI (113 – 114), ứng dụng trợ lý ảo, chatbot, callbot và phần mềm ‘Hệ thống số hóa tài liệu’ có tốc độ xử lý dữ liệu lên đến 555.000 trang A4/ngày.

Trung tướng Nguyễn Thanh Tùng khẳng định rằng phong trào ‘Bình dân học vụ số’ không chỉ là một chương trình đào tạo kỹ năng đơn thuần, mà được xác định là một cuộc cách mạng tư duy trong toàn lực lượng. Mỗi cán bộ, chiến sĩ cần thực hiện vai trò hạt nhân lan tỏa, không chỉ tự học mà còn phải hướng dẫn, hỗ trợ đồng đội và người dân, đặc biệt là người cao tuổi, người yếu thế, trong việc tiếp cận các dịch vụ công trực tuyến.

Nhìn chung, Công an Hà Nội đang nỗ lực không ngừng nghỉ để đẩy mạnh quá trình chuyển đổi số, hướng tới xây dựng một môi trường an ninh, trật tự trên nền tảng tư duy số, phục vụ cho sự phát triển của kinh tế – xã hội và đời sống của người dân. Với những giải pháp và nỗ lực hiện tại, hy vọng rằng mục tiêu của Công an Hà Nội sẽ sớm được hiện thực hóa, góp phần vào sự phát triển của đất nước trong kỷ nguyên số.