Trong những năm gần đây, tỉnh Quảng Ngãi đã và đang nỗ lực triển khai công tác quy tập, tìm kiếm và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin. Sự chỉ đạo quyết liệt từ các cấp lãnh đạo tỉnh đã giúp đẩy mạnh việc tìm kiếm và quy tập hài cốt liệt sĩ, đồng thời xác định danh tính của các liệt sĩ thông qua việc lấy mẫu sinh phẩm để giám định ADN.

Nghĩa trang Liệt sĩ Nghĩa Thắng, xã Trà Giang, tỉnh Quảng Ngãi, là một trong những nghĩa trang được xây dựng từ năm 1984, với tổng số 786 phần mộ liệt sĩ, trong đó có 396 phần mộ chưa xác định thông tin. Để cải thiện điều này, cơ quan chức năng tỉnh đã tiến hành khai quật và lấy mẫu sinh phẩm tại nghĩa trang, đồng thời tu bổ và chỉnh trang lại các phần mộ liệt sĩ. Qua công tác khai quật, toàn bộ 396 phần mộ liệt sĩ chưa xác định thông tin đã được lấy mẫu để kiểm tra chất lượng và giám định ADN.

Ông Nguyễn Văn Quang, Phó Chủ tịch UBND xã Tư Nghĩa, cho biết rằng việc lấy mẫu ADN để xác định lại danh tính cho liệt sĩ là một việc làm vô cùng ý nghĩa, giúp các gia đình tìm được thân nhân và trả lại tên cho các liệt sĩ. Tỉnh Quảng Ngãi đã phối hợp với Cục Người có công, Bộ Nội vụ và Viện Pháp y Quốc gia để tiến hành khai quật và lấy mẫu sinh phẩm hài cốt liệt sĩ, nhằm xác định gen của các liệt sĩ chưa xác định danh tính.

Trong năm 2024, tỉnh đã tiến hành khai quật gần 1.100 mộ liệt sĩ đang được chôn cất ở các nghĩa trang liệt sĩ trên địa bàn tỉnh mà chưa xác định danh tính. Bà Chu Thị Thủy, Giám định viên, Viện Pháp y Quốc gia, người trực tiếp thu thập các mẫu sinh phẩm ở Nghĩa trang xã Nghĩa Thắng, cho biết rằng chất lượng các hài cốt được khai quật tại Nghĩa trang xã Nghĩa Thắng đủ điều kiện để giám định ADN chiếm tỷ lệ khoảng 50% đến trên 50% bộ hài cốt được lấy mẫu.

Từ năm 2021 đến tháng 3/2025, Sở Nội vụ tỉnh Quảng Ngãi đã phối hợp lấy 96 mẫu sinh phẩm hài cốt liệt sĩ để giám định ADN, và đã xác định được 3 liệt sĩ có quan hệ huyết thống theo dòng mẹ. Tỉnh Quảng Ngãi cũng đã phối hợp với Cục Người có công và Viện Pháp y quốc gia để khai quật hơn 2.000 mộ liệt sĩ chưa xác định được danh tính tại 19 Nghĩa trang trong tỉnh, lấy mẫu sinh phẩm hài cốt liệt sĩ để giám định ADN.

Trung tá Hồ Viết Ba, Trưởng ban chính sách, Phòng chính trị, Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Quảng Ngãi, cho biết rằng trong công tác số hóa kết luận địa bàn, lập bản đồ tìm kiếm quy tập liệt sĩ thời gian qua, Ban chính sách đã triển khai toàn diện, đồng bộ và đạt hiệu quả thiết thực.

Tỉnh Quảng Ngãi là chiến trường rất ác liệt trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, với tổng số liệt sĩ hy sinh trên địa bàn tỉnh là hơn 37.000. Đến nay, đã tìm kiếm quy tập được hơn 34.000 liệt sĩ; số chưa tìm kiếm được là hơn 2.700 liệt sĩ. Đồng thời, có gần 1.000 liệt sĩ là con em tỉnh Quảng Ngãi hy sinh trên địa bàn tỉnh khác và làm nhiệm vụ quốc tế tại Lào, Campuchia.

Những năm qua, Ban Chỉ đạo 515 tỉnh Quảng Ngãi đã triển khai nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ và xác định danh tính liệt sĩ còn thiếu thông tin. Bên cạnh công tác quy tập, Sở Nội vụ tỉnh Quảng Ngãi tiếp tục phối hợp với Cục người có công để lấy mẫu gen (ADN) để xác định danh tính những phần mộ liệt sĩ còn thiếu thông tin.

Ông Nguyễn Hữu Dũng, Phó Giám đốc Sở Nội vụ tỉnh Quảng Ngãi, cho biết rằng sau sắp xếp, vẫn xác định đây là nhiệm vụ quan trọng phải tiếp tục thực hiện. Sẽ tập trung xác định thông tin mộ liệt sĩ hiện nay còn thiếu thông tin, kết hợp với việc xây dựng Đề án tổng thể sửa chữa, nâng cấp mộ liệt sĩ, và qua đó thực hiện xác định danh tính hài cốt liệt sĩ.

Những ngày tháng 7 này, trên dải đất hình chữ S, nhiều gia đình đã tìm được người thân là các anh hùng, liệt sĩ trong niềm hạnh phúc vô bờ bến. Sau hàng chục năm tìm kiếm, giọt nước mắt của niềm khắc khoải mong chờ đã rơi xuống khi tên tuổi, địa chỉ của liệt sĩ được trả lại đúng nghĩa.

Việc kết nối cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và công nghệ ADN đã đem lại hy vọng đoàn tụ cho nhiều gia đình, góp phần xoa dịu những mất mát, hy sinh của các thân nhân liệt sĩ. 16 gia đình đã nhận được tin vui khi mẫu ADN của thân nhân liệt sĩ trùng khớp, giúp xác định được danh tính của các anh hùng, liệt sĩ sau hàng chục năm mất tích.

Trong số này, có gia đình bà Nguyễn Thị Lan, em gái của liệt sĩ Nguyễn Quốc Hội, đã tìm thấy hài cốt của anh trai sau hơn 50 năm tìm kiếm. Bà Lan chia sẻ, năm 1972, anh trai đi bộ đội thì đến 1973, gia đình nhận được giấy báo tử ở mặt trận phía Nam và không biết hy sinh ở đâu. Gia đình nhận được kỷ vật của anh trai là đồng hồ, ba lô… nhưng không có thông tin về nơi hy sinh.

Hằng năm, ngày giỗ của anh trai, gia đình vào nhà thờ làm lễ cầu nguyện, còn đến ngày 27/7, ở địa phương tổ chức thắp hương ngoài nghĩa trang, gia đình bà Lan đều đi và khấn cầu mong anh trai linh thiêng báo mộng về. Sau khi thu nhận mẫu ADN, bà Lan và gia đình đã nhận được kết quả trùng khớp, giúp xác định được hài cốt của anh trai. “Không có niềm vui nào hơn lúc này, chúng tôi đã tìm thấy anh trai sau hơn 50 năm tìm kiếm” – bà Lan chia sẻ.

Tương tự, gia đình bác Nguyễn Văn Mão, tỉnh Nghệ An, cũng đã tìm thấy hài cốt của anh trai, liệt sĩ Nguyễn Duy Thanh, sau hơn 50 năm tìm kiếm. Bác Mão tâm sự, năm 1971, anh trai hy sinh, nhưng gia đình không biết nơi hy sinh. Sau đó, gia đình bác Mão vào tỉnh Quảng Trị tìm 2 lần nhưng không thấy mộ, không tìm thấy bất cứ thông tin nào.

Còn tại tỉnh Thanh Hóa, gia đình bác Trịnh Văn Lai đã tìm thấy liệt sĩ Trịnh Văn Hai, được xác định chính xác thông qua mẫu ADN của thân nhân. Bác Lai tâm sự, bố mất sớm, một mình mẹ nuôi 4 anh chị em. Trước khi mất, mẹ dặn phải cố gắng tìm được phần mộ, đưa anh Hai về quê với tiên tổ, với bố mẹ.

Bộ Công an đã thu nhận 20.911 mẫu ADN của thân nhân liệt sĩ chưa xác định được danh tính. Quá trình triển khai của cán bộ, chiến sĩ được thực hiện ân cần, niềm nở với tinh thần phục vụ nhân dân. Kết quả bước đầu đã giúp xác định danh tính của 16 anh hùng, liệt sĩ.

Bộ Công an đang tiếp tục phối hợp với các đơn vị xây dựng và mở rộng Ngân hàng Gen (ADN) của thân nhân liệt sĩ chưa xác định được danh tính để bù đắp các mất mát to lớn đối với các gia đình liệt sĩ và trả lại danh tính cho các anh hùng, liệt sĩ.

Các chuyên gia tại GeneStory đã áp dụng công nghệ giải trình tự gen để so sánh gene của người thân với dữ liệu từ Bộ Công an, giúp xác định danh tính của 16 liệt sĩ sau gần một năm triển khai thu nhận mẫu thân nhân liệt sĩ trên toàn quốc. Dự án Ngân hàng gene, được Thủ tướng Phạm Minh Chính kích hoạt vào tháng 7/2024, nhằm xây dựng cơ sở dữ liệu ADN quy mô lớn để lưu trữ thông tin gene của hài cốt liệt sĩ và thân nhân, phục vụ việc đối sánh và xác định danh tính.

Việt Nam có hơn một triệu liệt sĩ, nhưng khoảng 500.000 người vẫn chưa xác định được danh tính. Nhiều gia đình đã chờ đợi hàng chục năm để tìm được phần mộ thân nhân. GS Vũ Hà Văn, Giám đốc Khoa học của Viện Nghiên cứu Dữ liệu lớn, cho biết GeneStory đã làm chủ toàn bộ quy trình giải mã gene từ thu mẫu, phân tích đến diễn giải dữ liệu với độ chính xác giải trình tự gene lên đến hơn 99%.

Trong dự án này, việc giải mã gene được ứng dụng theo dòng mẹ là chủ yếu. Vì vậy, việc thu mẫu được ưu tiên thực hiện trên các đối tượng là mẹ đẻ, bà ngoại, anh chị em cùng mẹ; anh, em, con của chị gái, em gái mẹ đẻ liệt sĩ; con của chị gái, em gái liệt sĩ. TS Dương Ngọc Cường, Tổng giám đốc GeneStory, cho biết để xác định danh tính liệt sĩ, các kỹ thuật viên đã đến từng gia đình thu thập mẫu.

Sau gần một năm, đã có hơn 51.000 mẫu được thu thập từ 63 tỉnh thành. Các mẫu ADN được đưa về phòng xét nghiệm của GeneStory, sau đó phân tích, giải mã gene từ hài cốt các liệt sĩ đã quy tập. Sau khi phân tích và đối sánh ADN, đã xác định danh tính 16 liệt sĩ. Dự án tiếp tục giúp hàng trăm nghìn gia đình tìm lại tên người thân, tri ân Mẹ Việt Nam Anh hùng, giảm thiểu thời gian chờ và mất mẫu di truyền khi ADN của liệt sĩ bị phân hủy.

GS Vũ Hà Văn cho biết ứng dụng công nghệ giải mã gene trong lâm sàng không chỉ dừng lại ở việc tìm kiếm thân nhân. Công nghệ này cho phép tìm hiểu về sức khỏe thể chất, hướng đến việc tiên lượng nguy cơ mắc bệnh do di truyền, bệnh ung thư… của mỗi cá thể dựa vào kiểu gene, thậm chí xây được biểu đồ đánh giá tiến triển từ nguy cơ mắc bệnh thấp đến cao theo độ tuổi.

GeneStory đã và đang đóng vai trò quan trọng trong việc ứng dụng công nghệ giải mã gene vào thực tiễn tại Việt Nam. Với độ chính xác cao và quy trình làm việc chuyên nghiệp, GeneStory hy vọng sẽ giúp nhiều gia đình tìm được người thân và góp phần xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn cho sức khỏe cộng đồng.

Hội Phụ nữ Công an tỉnh Thanh Hóa vừa tổ chức một buổi gặp mặt ấm áp và nhận đỡ đầu cháu Vi Việt Dũng, con trai của liệt sĩ Công an nhân dân Vi Văn Luân, người đã anh dũng hy sinh trong khi thi hành nhiệm vụ đấu tranh phòng, chống tội phạm ma túy tại biên giới.

Chương trình này là một phần của hoạt động ‘Mẹ đỡ đầu – Kết nối yêu thương’ do Hội Phụ nữ Công an tỉnh phát động từ năm 2022, nhằm hỗ trợ trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, đặc biệt là con của các cán bộ, chiến sĩ Công an hy sinh trong khi làm nhiệm vụ. Liệt sĩ Vi Văn Luân đã hy sinh vào ngày 06/02/2021, trong khi truy bắt đối tượng mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy tại bản Tà Cóm, xã Trung Lý, huyện Mường Lát.

Sự ra đi của anh đã để lại mất mát lớn cho gia đình và đồng đội. Cháu Vi Việt Dũng, sinh năm 2015, hiện đang sinh sống tại xã Mường Lát, sẽ được hỗ trợ hàng tháng với mức kinh phí 500.000 đồng từ chương trình ‘Mẹ đỡ đầu – Kết nối yêu thương’ trong thời gian từ năm 2025 đến năm 2030.

Tại chương trình, Hội Phụ nữ Công an tỉnh đã trao kinh phí hỗ trợ năm đầu tiên là 6 triệu đồng cùng nhiều phần quà, đồ dùng học tập để động viên tinh thần và giúp cháu chuẩn bị bước vào năm học mới. Sự hỗ trợ này không chỉ mang giá trị vật chất mà còn là nguồn động viên to lớn về tinh thần, giúp cháu Vi Việt Dũng có thêm động lực vươn lên trong học tập và cuộc sống.

Chị Ngân Thị An, vợ liệt sĩ Vi Văn Luân, đã xúc động chia sẻ về sự ra đi của chồng và sự hỗ trợ của Hội Phụ nữ Công an tỉnh dành cho các con. Chị cho biết, sự quan tâm sâu sắc từ Bộ Công an, Công an tỉnh Thanh Hóa, cấp ủy, chính quyền địa phương và các tổ chức đoàn thể đã tiếp thêm sức mạnh cho gia đình chị vượt qua mất mát.

Chương trình ‘Mẹ đỡ đầu – Kết nối yêu thương’ của Hội Phụ nữ Công an tỉnh Thanh Hóa đã thể hiện sự tiếp nối nghĩa tình đồng chí, đồng đội trong lực lượng Công an nhân dân, đồng thời lan tỏa giá trị nhân văn sâu sắc, tri ân những cống hiến, hy sinh thầm lặng của người chiến sĩ Công an nơi biên cương Tổ quốc. Qua đó, thể hiện sự quan tâm và trách nhiệm xã hội của Hội Phụ nữ Công an tỉnh, cũng như tinh thần đoàn kết, sẻ chia và hỗ trợ lẫn nhau trong cộng đồng.

Nhân dịp kỷ niệm Ngày Thương binh – Liệt sĩ năm nay, tỉnh Đắk Lắk đã hoàn thành chương trình hỗ trợ xóa nhà tạm cho gia đình người có công với cách mạng và thân nhân liệt sĩ. Đây là hoạt động thiết thực, thể hiện sự tri ân sâu sắc của cả hệ thống chính trị và toàn dân với những người đã cống hiến, hy sinh cho Tổ quốc.

Tại xã Liên Sơn Lắk, bà H Lang Ông, một cô gái M’nông từng tham gia cách mạng trong thời chiến, đã được hỗ trợ kinh phí xây dựng nhà ở. Ngôi nhà mới của bà được xây dựng sát bên nhà của gia đình cháu gái, vừa đảm bảo sự gần gũi, tiện bề chăm sóc, lại vừa giữ được không gian riêng tư. Đây không chỉ là một ngôi nhà mà còn là sự ghi nhận, một lời tri ân sâu sắc mà Đảng, Nhà nước dành cho những người có đóng góp thầm lặng trong thời chiến như bà H Lang.

Cùng chung niềm vui ấy, bà H Pông, trú tại buôn Yơn, xã Liên Sơn Lắk, cũng đã được hỗ trợ kinh phí xây dựng nhà ở. Bà H Pông có 3 người con, nhưng chồng đã mất, các con đã lập gia đình và có cuộc sống riêng. Do kinh tế eo hẹp, trước đây bà phải sống trong cái chòi dựng tạm bợ trên mảnh đất của gia đình. Giờ đây, bà đã có một căn nhà kiên cố để ở.

Tỉnh Đắk Lắk đã triển khai xây mới và sửa chữa 9.493 căn nhà cho các đối tượng thuộc diện hộ nghèo, cận nghèo, gia đình người có công với cách mạng và thân nhân liệt sĩ. Trong đó, nhà ở cho gia đình người có công là 608 căn, gồm 155 căn xây mới và 453 căn sửa chữa.

Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu đẩy nhanh tiến độ, hoàn thành dứt điểm việc hỗ trợ xây dựng nhà ở cho người có công, thân nhân, gia đình liệt sĩ trước ngày 27/7 năm nay. Đến thời điểm này, Đắk Lắk đã hoàn thành và bàn giao tổng số 607/608 căn nhà cho các đối tượng chính sách có công.

Mỗi ngôi nhà được hoàn thành và bàn giao đúng dịp cả nước tri ân các thương binh, liệt sĩ chính là biểu tượng sống động của đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” và trách nhiệm cộng đồng. Việc hỗ trợ xây dựng nhà ở cho người có công, thân nhân liệt sĩ không chỉ giúp họ có chỗ ở ổn định, mà còn thể hiện sự quan tâm, chăm lo của Đảng, Nhà nước và toàn xã hội đối với những người đã hy sinh, cống hiến cho Tổ quốc.

Chương trình hỗ trợ xây dựng nhà ở cho người có công với cách mạng và thân nhân liệt sĩ là một hoạt động có ý nghĩa nhân văn sâu sắc, tiếp tục khẳng định sự gắn kết, sẻ chia và trách nhiệm của cả hệ thống chính trị với các gia đình chính sách. Đồng thời, đây cũng là dịp để toàn xã hội tôn vinh, tri ân và ghi nhớ công lao của những người đã hy sinh, cống hiến cho độc lập, tự do của dân tộc.

Trong những ngày tháng 7, các cán bộ, đoàn viên thanh niên (ĐVTN) xã Sơn Đông đã đến thăm và trò chuyện với những người mẹ, người cha, và thân nhân của các gia đình liệt sĩ trên địa bàn xã. Những cuộc gặp gỡ đầy cảm xúc này là một phần trong chuỗi hoạt động tri ân và tôn vinh công lao của các anh hùng liệt sĩ, do Đoàn thanh niên xã Sơn Đông tổ chức.

Tại căn nhà nhỏ ở thôn Hương Ngãi, cụ bà Triệu Thị Trinh không giấu được niềm xúc động khi ngắm nhìn bức ảnh rõ nét của người con trai, liệt sĩ Triệu Quốc Bình. Sinh năm 1946, hy sinh tại mặt trận phía nam năm 1967, bức hình duy nhất của liệt sĩ Nguyễn Văn Chước, xã Hải Lựu đã được gia đình phục chế một lần. Tuy nhiên, do thời gian và công nghệ thời điểm phục chế thấp, nên chất lượng ảnh theo thời gian cũng không còn rõ nét.

Trước khi triển khai chương trình, Tỉnh Đoàn đã chỉ đạo các cơ sở đoàn khảo sát thực tế tại địa phương, qua đó nắm được tình hình có những liệt sĩ ra đi và để lại tấm hình cho gia đình, nhưng có người chỉ là tấm ảnh vẽ chì chân dung từ người thân miêu tả lại. Thời gian trôi qua, những tấm hình kỷ niệm, những di ảnh thờ cũng đã phai mờ và hư hỏng theo năm tháng, không còn nhìn rõ.

Với lòng tri ân các liệt sĩ của thế hệ trẻ, mong muốn được phục hồi tấm ảnh mà các anh hùng liệt sĩ để lại, Đoàn thanh niên các xã, phường đã phối hợp cùng cấp ủy chi bộ, chi đoàn các khu dân cư và xin phép các gia đình thực hiện chương trình ý nghĩa này. Chương trình được thực hiện chủ yếu từ nguồn xã hội và đã được nhiều đơn vị, tổ chức đồng hành.

Các bức ảnh được phục dựng bằng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI), với sự hỗ trợ kỹ thuật, dựa trên những bức ảnh cũ và thông tin từ gia đình cung cấp. Qua công nghệ hiện đại, hình ảnh các liệt sĩ được tái hiện một cách sống động và chân thực, giúp người thân có cơ hội nhìn lại gương mặt thân yêu sau nhiều năm tháng chỉ còn trong ký ức.

Thông qua chương trình, thế hệ trẻ thể hiện lòng biết ơn và tôn vinh công lao của các anh hùng liệt sĩ, đồng thời giúp giữ gìn và phát huy truyền thống cách mạng, giáo dục lý tưởng cho các thế hệ sau. Những bức ảnh phục dựng không chỉ có ý nghĩa về mặt tinh thần mà còn là di sản quý giá, gắn kết giữa quá khứ và hiện tại, giữa những người sống và những người đã ra đi.

Trải qua 50 năm kể từ trận đánh Ngã 6 – Bằng Lăng, ông Đào Duy Cử vẫn lưu giữ trong mình những ký ức bi hùng về sự hy sinh của 12 đồng đội tại Cái Bè. Cho đến nay, ông vẫn âm thầm thực hiện hành trình tìm mộ đồng đội để đưa họ về với đất mẹ. Câu chuyện của ông Cử là một tấm gương sáng về lòng nhân ái, nghị lực và trách nhiệm đối với những người đã ngã xuống.

Ông Cử, sinh năm 1957, quê ở thôn Cống Xuyên, xã Thượng Phúc, Hà Nội, đã gia nhập quân đội từ năm 1974 và trải qua nhiều trận đánh ác liệt tại chiến trường miền Nam. Trận đánh Ngã 6, Bằng Lăng vào ngày 11/3/1975 là một trong những trận đánh khốc liệt nhất mà ông đã tham gia. Trong trận chiến đó, 11 đồng chí đã anh dũng hy sinh, và ông Cử cũng bị thương nặng.

Mặc dù chiến tranh đã kết thúc, nhưng ông Cử vẫn không thể quên những đồng đội đã ngã xuống. Ông đã quyết tâm đi tìm mộ đồng đội và đưa họ về quê nhà. Với sự giúp đỡ của người dân và chính quyền địa phương, ông đã tìm được vị trí của nhiều ngôi mộ đồng đội. Trong hơn 25 năm qua, ông đã tổ chức khoảng hơn 10 chuyến đi như vậy.

Ông Cử đã giúp đưa 9 liệt sĩ trở về quê nhà, trong đó có liệt sĩ Hoàng Văn Tương, người đồng đội từng chiến đấu cùng ông ở trận đánh năm 1975. Ông vẫn tiếp tục đi tìm mộ đồng đội và không bỏ cuộc, dù hành trình có nhiều khó khăn và thử thách.

Không chỉ đi tìm mộ liệt sĩ, ông Cử còn là người khởi xướng các chương trình đền ơn đáp nghĩa tại địa phương. Ông đã vận động cán bộ công nhân viên đóng góp ngày lương, quyên góp xây dựng những căn nhà tình nghĩa trị giá hàng chục triệu đồng cho gia đình chính sách.

Với những đóng góp không mệt mỏi, ông Cử đã được Chủ tịch nước trao tặng Huy chương Kháng chiến hạng Nhì, Huân chương Chiến công hạng Ba, và nhiều Bằng khen, Kỷ niệm chương khác. Tuy nhiên, với ông Cử, phần thưởng quý giá nhất là những lần được đưa đồng đội về quê, được thấy người mẹ liệt sĩ ôm tro cốt con trong nước mắt.

Ông Cử cho biết, ông sẽ tiếp tục đi tìm, để đưa được hết các đồng đội đã hy sinh của mình trở về quê hương. Mặt khác, ông vẫn tiếp tục mong muốn được đóng góp chăm lo cho các gia đình chính sách thông qua việc xây nhà tình nghĩa, tặng quà… Ông muốn làm được thật nhiều việc đền ơn, đáp nghĩa để tri ân những đồng đội đã ngã xuống cho cuộc sống tự do hôm nay.

Trần Thị Tuấn, một người phụ nữ đã hơn 60 năm qua âm thầm ở vậy để thờ chồng, người liệt sĩ đã hy sinh trong chiến trường. Câu chuyện của bà là một lát cắt sâu sắc và lặng lẽ về đức thủy chung và sự hy sinh thầm lặng của những người ở lại sau chiến tranh.

Được biết đến tại thôn Tân Phong, xã Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh, bà Trần Thị Tuấn đã sống một cuộc đời tương đối cô đơn nhưng đầy ý nghĩa. Tình yêu của bà Tuấn và ông Nguyễn Đình Huề bắt đầu trong những ngày tháng khó khăn của chiến tranh. Họ quen nhau trong các buổi sinh hoạt thanh niên và trong những lần làm việc cùng nhau trên cánh đồng.

Cuộc hôn lễ của họ diễn ra vào ngày 26/12/1962, tuy nhiên chỉ mười ngày sau, ông Huề lại phải trở lại đơn vị chiến đấu. Mỗi năm, ông chỉ có thể về thăm bà một hoặc hai lần, và mỗi lần gặp nhau đều là một lần họ phải chia ly. Năm 1965, trong một trận đánh ác liệt, ông Huề đã hy sinh. Tin tức về sự ra đi của ông được thông báo qua một bức điện báo ngắn ngủi.

Từ đó, căn nhà nhỏ của bà Tuấn không còn tiếng cười và bước chân của người lính trẻ, thay vào đó là sự cô đơn và nỗi nhớ kéo dài. Hơn nửa thế kỷ qua, bà Tuấn đã sống một cuộc đời chỉ để thờ chồng. Bà đã từ chối tất cả những người đàn ông khác khi họ ngỏ ý muốn sẻ chia cuộc sống với bà. Đối với bà, tình yêu không được đo bằng thời gian sống bên cạnh nhau, mà bằng sự chung thủy và tình yêu mà một người dành cho người khác đến cuối đời.

Hiện tại, cuộc sống của bà Tuấn khá khó khăn. Bà dựa vào trợ cấp chính sách và sự giúp đỡ của hàng xóm. Mỗi tháng Bảy, bà lại nhận được sự thăm hỏi và tặng quà từ chính quyền và hội phụ nữ. Tuy nhiên, bà vẫn chưa thể quên được người chồng đã mất. Tâm nguyện của bà là được biết nơi ông được an nghỉ để bà có thể thắp cho ông một nén nhang.

Tuổi đã cao, sức đã yếu, nhưng bà Tuấn vẫn không từ bỏ tâm nguyện đó. Nó là động lực để bà sống tiếp qua từng ngày tháng. Câu chuyện về bà Trần Thị Tuấn là một minh chứng cho sự hy sinh và đức thủy chung của những người phụ nữ Việt Nam trong thời chiến tranh.

Những người như bà Tuấn không trực tiếp cầm súng chiến đấu, nhưng sự hy sinh của họ là không nhỏ. Họ đã đánh đổi cả thanh xuân của mình để giữ gìn ký ức về một lời hứa chưa trọn của người lính năm xưa. Cuộc chiến đã qua đi, nhưng hình ảnh của những người vợ như bà Tuấn vẫn còn đó, như một biểu tượng của tình yêu, sự hy sinh và lòng thủy chung.

Vào tháng Bảy tri ân, cả nước tưởng nhớ công lao của các anh hùng liệt sĩ đã ngã xuống vì Tổ quốc, và cũng cúi đầu trước những người mẹ, người vợ như bà Trần Thị Tuấn – một biểu tượng sống động của lòng thủy chung, đức hy sinh và nghĩa tình với người chồng đã ngã xuống vì Tổ quốc.

Tối ngày 25/7, tại xã Duy Nghĩa, huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam, một chương trình nghệ thuật đặc biệt với chủ đề “Duy Nghĩa Khát vọng vươn lên” đã được tổ chức bởi Đảng ủy, HĐND, UBND, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xã Duy Nghĩa. Sự kiện này nằm trong chuỗi chương trình chào mừng thành công Đại hội Đảng bộ xã Duy Nghĩa lần thứ nhất, nhiệm kỳ 2025 – 2030.

Chương trình nghệ thuật này đã thu hút sự quan tâm của đông đảo người dân với sự đầu tư công phu về sân khấu, âm thanh và ánh sáng. Các nghệ sĩ, ca sĩ nổi tiếng như nghệ sĩ Lý Hùng, ca sĩ Đỗ Trinh, ca sĩ nhí Gia Bảo, ca sĩ Sơn Ksor, Nghệ sĩ ưu tú Thu Vân, Nghệ sĩ ưu tú Ngân Tuấn, ca sĩ Tố My và đặc biệt là sự góp mặt của danh hài Hoài Linh cùng vũ đoàn The Queen đã trình diễn nhiều tiết mục đặc sắc.

Các tiết mục biểu diễn bao gồm nhiều thể loại từ truyền thống đến hiện đại, mang đến cho khán giả những cảm xúc thăng hoa và niềm tự hào về tương lai của địa phương. Bên cạnh chương trình nghệ thuật, Đảng ủy, HĐND, UBND, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xã Duy Nghĩa cũng đã trao tặng 60 suất quà cho các gia đình thương bệnh binh, gia đình liệt sĩ và người có công cách mạng trên địa bàn.

Mỗi suất quà trị giá 1 triệu đồng, thể hiện sự tri ân và động viên của chính quyền và nhân dân xã Duy Nghĩa nhân kỷ niệm 78 năm ngày thương binh liệt sĩ (27/7). Đây là một hoạt động thiết thực và ý nghĩa, thể hiện lòng biết ơn và trách nhiệm xã hội của chính quyền và người dân địa phương.

Chương trình nghệ thuật “Duy Nghĩa Khát vọng vươn lên” đã để lại ấn tượng sâu sắc và góp phần xây dựng không khí vui tươi, phấn khởi trong nhân dân xã Duy Nghĩa. Sự kiện này không chỉ là một đêm nhạc mà còn là dịp để người dân địa phương thể hiện tinh thần đoàn kết và khát vọng vươn lên.

Thông qua chương trình, Đảng ủy, HĐND, UBND, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xã Duy Nghĩa hy vọng sẽ tiếp tục nhận được sự ủng hộ và tham gia tích cực của người dân trong việc xây dựng và phát triển quê hương ngày càng giàu đẹp.

Thể thao 24h sẽ tiếp tục cập nhật thông tin về các hoạt động tại xã Duy Nghĩa.