Trong nỗ lực hỗ trợ người dân khắc phục hậu quả lũ lụt tại các xã miền núi của tỉnh Nghệ An, lực lượng bộ đội đã huy động hàng trăm cán bộ, chiến sĩ cùng các lực lượng khác. Tính đến ngày 23/7, tình hình thiệt hại do lũ lụt tại Nghệ An ghi nhận 1 người chết, 1 người mất tích, 4 người bị thương và hơn 3.200 ngôi nhà bị ngập sâu. Nhiều tuyến quốc lộ và tỉnh lộ bị sạt lở nghiêm trọng với 16 vị trí ngập sâu và 3 cầu bị cuốn trôi.

Lực lượng biên phòng đã phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương để tìm kiếm và hỗ trợ người dân. Thi thể của bà Lỳ Y D. (70 tuổi), bị nước cuốn trôi tại xã Nậm Cắn, đã được tìm thấy. Trực tiếp chỉ huy tại chỗ, Thượng tá Hồ Mạnh Hùng – Chính trị viên Đồn Biên phòng Cửa khẩu quốc tế Nậm Cắn cho biết, đơn vị đã huy động lực lượng giúp nhân dân khắc phục hậu quả, tìm kiếm nạn nhân mất tích xuyên đêm và vẫn túc trực hỗ trợ. Trên toàn tuyến biên giới, mưa lũ đã gây ra thiệt hại nặng nề, làm sập và cuốn trôi nhiều ngôi nhà, buộc phải di dời hàng trăm hộ dân ở các xã biên giới như Nhôn Mai, Mỹ Lý, Thông Thụ, Tri Lễ.

Nhiều cơ sở hạ tầng quan trọng như trường học, trạm y tế, chuồng trại và công trình hạ tầng khác bị hư hỏng nghiêm trọng. Tình hình đòi hỏi sự hỗ trợ cấp thiết để giúp người dân ổn định cuộc sống. Tại điểm chia cắt eo Vực Bồng (Quốc lộ 7A, xã Con Cuông), Thượng tá Trần Văn Hùng, Chỉ huy trưởng Ban chỉ huy phòng thủ khu vực 5 – Anh Sơn cho biết, từ sáng sớm, ban chỉ huy đã huy động cán bộ, chiến sĩ cùng 3 cano, thuyền máy có mặt tại điểm chia cắt để túc trực, sẵn sàng hỗ trợ bà con và ứng phó kịp thời khi có tình huống xảy ra.

Trong những năm gần đây, hệ thống điện, đường, trường, trạm tại các xã vùng sâu, vùng xa đã được xây dựng và nâng cấp một cách đồng bộ. Sự thay đổi này đã giúp việc đi lại và giao thương của nhân dân trở nên thuận lợi hơn bao giờ hết. Những con đường đất đã được bê-tông hóa, nhựa hóa, giúp kết nối các vùng miền và tạo điều kiện thuận lợi cho việc vận chuyển hàng hóa. Trường học và trạm y tế cũng đã được xây dựng khang trang, tạo điều kiện cho con em đồng bào được học tập đầy đủ và người dân được chăm sóc sức khỏe tốt hơn.

Việc đầu tư vào vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi không chỉ giúp kích cầu phát triển toàn xã hội mà còn giảm bớt khoảng cách giữa các hộ gia đình giàu và nghèo. Sự đầu tư này đã giúp người dân có điều kiện tốt hơn để phát triển kinh tế, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả lâu dài, cần có sự đầu tư chung cho toàn vùng và đầu tư riêng cho từng đối tượng.

Ông Điểu Điều, Trưởng ban Dân tộc Hội đồng nhân dân tỉnh Đồng Nai, cho rằng cần có sự đầu tư cho từng hộ gia đình để những hộ nghèo, cận nghèo có động lực vươn lên. Trước mắt, cần đầu tư con giống, nông cụ cho đồng bào. Về lâu dài, cần đầu tư nghề, đầu tư thay đổi tư duy, ý thức cho đồng bào để họ tự vươn lên. Cách xóa nghèo hiện nay, chỉ đơn giản là ‘dân nghèo cái gì thì cho cái đó’, không phải là giải pháp bền vững.

Lâm Nhanh, một cán bộ đoàn của xã Lộc Hưng, tỉnh Đồng Nai, đã tiên phong trong chuyển đổi cơ cấu cây trồng để nâng cao giá trị và mở ra hướng đi mới cho địa phương. Nhờ được Quỹ hỗ trợ nông dân hỗ trợ thêm 50 triệu đồng, anh đã chủ động chuyển đổi vùng đất trồng lúa kém hiệu quả sang trồng dưa lưới. Hiện nay, anh đã hỗ trợ thêm 10 hộ dân khác trồng dưa lưới trên diện tích 10 ha.

Tại các xã biên giới như Tân Tiến, Thiện Hưng, Hưng Phước, trước đây hạ tầng y tế thiếu và yếu, nhưng nhờ được đầu tư các nguồn lực, trong đó có nguồn vốn của Chương trình phát triển vùng dân tộc thiểu số và miền núi, đã tạo nên một hệ thống chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân ngày càng hiệu quả và chất lượng. Trạm y tế của xã Hưng Phước đã có đủ hạ tầng kỹ thuật và khối phụ trợ, cũng như đủ thuốc trong danh mục thuốc chữa bệnh chủ yếu sử dụng tại trạm y tế xã theo quy định hiện hành.

Khi hệ thống y tế được đầu tư đồng bộ, người dân vùng sâu, vùng xa có điều kiện tiếp cận các dịch vụ khám, chữa bệnh kịp thời, giảm bớt bệnh tật và nâng cao thể trạng và chất lượng cuộc sống. Qua đó, thể hiện sự quan tâm của Đảng, Nhà nước đối với vùng sâu, vùng xa, góp phần củng cố niềm tin của đồng bào đối với chính quyền.

Thông qua tín dụng ưu đãi, người dân có điều kiện đầu tư vào sản xuất, chăn nuôi, phát triển kinh tế hộ gia đình bền vững, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần. Chị Thị Geo, ở xã Đắk Nhau, năm 2022 được vay 50 triệu đồng từ nguồn vốn chính sách, đã mua một cặp bò giống và làm chuồng trại. Đến nay, đàn bò của chị đã phát triển lên năm con, tạo nguồn thu nhập ổn định và giúp gia đình chị chính thức thoát nghèo.

Những nguồn vốn chính sách của trung ương và địa phương như những cơn ‘mưa dầm’ thấm sâu vào đời sống đồng bào vùng sâu, vùng xa, từng bước thay đổi cuộc sống của người dân.

Chương trình mục tiêu quốc gia Phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi (DTTS&MN) giai đoạn 2021-2030, giai đoạn 1 từ năm 2021-2025 (Chương trình 1719) đã được triển khai với mục tiêu đẩy mạnh phát triển kinh tế, đảm bảo an sinh xã hội và thu hẹp khoảng cách về mức sống giữa vùng đồng bào DTTS&MN và cả nước. Chương trình này đã nhận được sự quan tâm và chỉ đạo tích cực từ Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng và Ban chỉ đạo Trung ương các chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021-2025.

Theo báo cáo của Ban chỉ đạo Trung ương, trong quá trình triển khai chương trình, các bộ, ngành đã tích cực phối hợp để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đặc biệt là trong việc đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công. Nhờ đó, kết quả giải ngân đã có sự cải thiện rõ rệt. Năm ngoái, tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công nguồn ngân sách Trung ương đã đạt 83% kế hoạch, cao hơn nhiều so với năm 2022 chỉ đạt 25,6%. Điều này cho thấy sự nỗ lực của các cơ quan, đơn vị trong việc thực hiện chương trình.

Trong giai đoạn 2022-2025, tổng vốn ngân sách Trung ương giao thực hiện Chương trình 1719 là khoảng 89,7 nghìn tỷ đồng, bao gồm 49,1 nghìn tỷ vốn đầu tư phát triển và gần 40,6 nghìn tỷ vốn sự nghiệp. Tính đến nay, kết quả giải ngân vốn ngân sách Trung ương đã phân bổ thực hiện chương trình giai đoạn 2022-2024 đạt xấp xỉ 48 nghìn tỷ, tương đương 72,6% kế hoạch. Đây là một kết quả tích cực, cho thấy chương trình đang được triển khai đúng tiến độ.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả tích cực, vẫn còn một số vướng mắc và khó khăn trong triển khai chương trình. Cụ thể, đối tượng thụ hưởng một số chính sách hỗ trợ đầu tư từ Chương trình 1719 có xu hướng thu hẹp so với nhu cầu vốn của giai đoạn 2021-2025. Quy định áp dụng các tiêu chí số hộ nghèo, hộ cận nghèo, tỷ lệ hộ nghèo, xã đặc biệt khó khăn… được xác định từ năm 2020, 2021 để áp dụng phân bổ vốn cho cả giai đoạn 2022-2025 đã không còn phù hợp với nhu cầu vốn thực tế.

Ngoài ra, còn nhiều vướng mắc liên quan tới quy định đối tượng thuộc các xã đã đạt chuẩn nông thôn mới không tiếp tục được hỗ trợ từ các chương trình mục tiêu quốc gia. Mức hỗ trợ thực hiện một số nội dung còn thấp, chưa thu hút, khuyến khích các đối tượng tham gia. Công tác chuẩn bị đầu tư của một số địa phương còn bất cập, chưa sát thực tế, ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện và giải ngân kế hoạch vốn.

Để đảm bảo mục tiêu của chương trình, các cơ quan, đơn vị cần tập trung tháo gỡ các vướng mắc, khó khăn, đặc biệt là trong việc giải ngân vốn đầu tư công. Cần có sự điều chỉnh, cập nhật các tiêu chí, quy định để phù hợp với nhu cầu vốn thực tế của giai đoạn 2021-2025. Đồng thời, cần tăng cường công tác chuẩn bị đầu tư, đảm bảo tiến độ thực hiện và giải ngân kế hoạch vốn.

Tổng kết, Chương trình 1719 đã đạt được một số kết quả tích cực trong việc giải ngân vốn đầu tư công, tuy nhiên vẫn còn nhiều thách thức cần phải vượt qua để đảm bảo mục tiêu của chương trình. Với sự nỗ lực của các cơ quan, đơn vị, chương trình sẽ tiếp tục được triển khai hiệu quả, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào DTTS&MN.