Trong bối cảnh hiện nay, mục tiêu giảm phát thải carbon không chỉ còn là một vấn đề môi trường, mà còn là một thách thức tài chính và quản trị dài hạn đối với các doanh nghiệp. Không chỉ các ngành công nghiệp nặng như xi măng hay sắt thép phải đối mặt với yêu cầu giảm phát thải, mà các lĩnh vực như du lịch và nông nghiệp cũng đang bị áp chuẩn phát thải để tiến tới mục tiêu Net Zero toàn cầu, mà Việt Nam đã cam kết đạt được vào năm 2050.

Một trong những ngành đang tích cực “xanh hóa” để đáp ứng yêu cầu này là ngành du lịch, đặc biệt là các khách sạn. Ông Trần Minh Tiến, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Net Zero Carbon, cho biết các khách sạn, đặc biệt là khách sạn 4-5 sao, đang đối mặt với yêu cầu trung hòa carbon theo công bố của châu Âu và các hiệp hội liên quan. Từ năm 2027, nếu các khách sạn không trở thành khách sạn xanh (Green Hotel), họ có thể bị loại khỏi danh sách của nhiều nền tảng đặt phòng như Agoda, Booking và các nền tảng du lịch lớn khác.

Ông Tiến cũng chia sẻ một khảo sát của nền tảng đặt phòng nổi tiếng Booking.com cho thấy 93% du khách ưu tiên lựa chọn dịch vụ du lịch xanh, nghĩa là thân thiện với môi trường, sử dụng năng lượng tái tạo hoặc giảm thiểu chất thải nhựa. Điều này cho thấy xu hướng du lịch xanh đang tăng mạnh và khách sạn không còn lựa chọn ‘nên’ hay ‘không nên’, mà buộc phải chuyển đổi xanh nếu muốn tồn tại.

Ông Nguyễn Huỳnh Thanh Phong, Giám đốc bộ phận bền vững tại Bureau Veritas Việt Nam, cũng cho biết báo cáo năm ngoái của Booking.com cho thấy 76% du khách quốc tế muốn lựa chọn dịch vụ thân thiện với môi trường và 43% sẵn sàng chi trả nhiều hơn cho trải nghiệm bền vững. Các nền tảng đặt phòng lớn như Booking.com đã bắt đầu áp dụng nhãn “Travel sustainable” để giúp khách du lịch nhận biết những cơ sở lưu trú áp dụng các giải pháp thân thiện với môi trường và phát triển bền vững.

Để đạt mục tiêu Net Zero vào năm 2050, doanh nghiệp cần triển khai đồng bộ từ tiết kiệm năng lượng, quản lý rác thải đến bù đắp carbon. Đây là một gánh nặng không nhỏ với các khách sạn vừa và nhỏ vốn hạn chế về nguồn lực và công nghệ. Tuy nhiên, việc chuyển đổi sang vận hành xanh mang lại nhiều lợi ích như giảm chi phí dài hạn nhờ tiết kiệm điện, nước và tối ưu hóa quản lý tài nguyên. Ngoài ra, doanh nghiệp còn tăng sức hút với du khách khi đáp ứng xu hướng du lịch bền vững; đồng thời tăng uy tín thương hiệu và cơ hội hợp tác với đối tác quốc tế.

Không chỉ ngành du lịch, ngành nông nghiệp cũng đang đối mặt với thách thức giảm phát thải khí nhà kính. Ông Tiến cho biết với mô hình trồng lúa ướt – khô xen kẽ, nông dân vừa tăng năng suất, vừa giảm chi phí đầu vào. Lượng phân bón có thể giảm 10-20%, thuốc trừ sâu giảm 50%, thậm chí một số vụ giảm đến 70% thuốc bảo vệ thực vật. Ngoài ra, lượng khí metan phát thải cũng giảm đáng kể vì thời gian ngập nước chỉ còn 60 ngày, bởi lúa được luân phiên xen kẽ 15 ngày nước, 15 ngày khô.

Trong bối cảnh nhu cầu giảm phát thải khí nhà kính ngày càng cấp thiết, “công viên carbon” do ông Tiến cùng các doanh nghiệp khác tổ chức được ra đời với chiến lược hướng đến trung hòa carbon cho các doanh nghiệp đồng hành cùng mục tiêu Net Zero vào năm 2050 của Việt Nam. Công viên carbon được xây dựng không chỉ nhằm giải quyết bài toán phát thải của từng doanh nghiệp, mà còn mở ra một cộng đồng hợp tác để cùng nhau đạt được mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính.

Diễn đàn Net Zero Việt Nam 2025: Tìm kiếm Cơ Hội Trong Thị Trường Carbon

Ngày 18/7, tại Hà Nội, Viện Tư vấn phát triển (CODE) và Tạp chí Điện tử Nhà quản trị – TheLEADER đã tổ chức thành công ‘Diễn đàn Net Zero Việt Nam 2025: Thị trường carbon trong kỷ nguyên mới’. Sự kiện này đã thu hút hơn 200 đại biểu đại diện cho các cơ quan quản lý Nhà nước, chuyên gia quốc tế và trong nước, đại diện các tổ chức tư vấn, phát triển, các doanh nghiệp tiên phong cùng hơn 30 cơ quan thông tấn báo chí.

Phát biểu khai mạc Diễn đàn, Tiến sĩ Lê Xuân Nghĩa, Viện trưởng Viện Tư vấn phát triển, đã nhấn mạnh rằng biến đổi khí hậu đang diễn biến ngày càng phức tạp trên phạm vi toàn cầu và được xem là thách thức lớn nhất mà toàn thế giới phải đối mặt. Trung hòa carbon và sớm đạt mức phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) trong những năm tới là trọng tâm, là mục tiêu chung của các quốc gia trong cuộc chiến với thách thức lớn nhất này.

Việt Nam là một trong số ít quốc gia bị tác động nghiêm trọng nhất bởi biến đổi khí hậu. Tại Hội nghị các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về Biến đổi khí hậu lần thứ 26 (Hội nghị COP26), Việt Nam đã đưa ra cam kết sẽ đạt Net Zero vào năm 2050 với nhiều giải pháp lớn để cắt giảm phát thải trong các lĩnh vực công nghiệp, nông nghiệp, giao thông và năng lượng; bên cạnh đó chú trọng phát triển các nguồn năng lượng tái tạo như điện gió, điện mặt trời và các biện pháp để tăng cường hiệu quả sử dụng năng lượng.

Tiến sĩ Lê Xuân Nghĩa cho biết, với chủ đề ‘Thị trường carbon trong kỷ nguyên mới’, Diễn đàn lần này sẽ cập nhật xu hướng Net Zero trên thế giới cũng như Hành trình Net Zero của Việt Nam thông qua các chuyển động chính sách, thể chế, hành động và các sáng kiến, thực tiễn kinh tế-xã hội-môi trường-công nghệ.

Trong khuôn khổ Diễn đàn, Tiến sĩ Nguyễn Tuấn Quang – Phó cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã nêu rõ, carbon là khí nhà kính chính gây biến đổi khí hậu, chủ yếu phát sinh từ đốt nhiên liệu hóa thạch trong công nghiệp, năng lượng và giao thông. Cơ chế định giá carbon được thiết kế nhằm gắn chi phí phát thải vào hoạt động sản xuất và tiêu dùng, thúc đẩy lựa chọn công nghệ sạch và sử dụng năng lượng hiệu quả.

Ông Nguyễn Tuấn Quang cho biết, thị trường carbon gồm hai loại thị trường tuân thủ bắt buộc (gắn với quy định pháp lý) và thị trường tự nguyện (phục vụ mục tiêu trung hòa carbon). Hệ thống đo lường-báo cáo-thẩm định (MRV) đóng vai trò trung tâm, bảo đảm minh bạch và tin cậy cho thị trường.

Tại Việt Nam, khung pháp lý đang hình thành với Quyết định 232/QĐ-TTg/2025 và Nghị định 119/2025/NĐ-CP quy định về phân bổ hạn ngạch, giao dịch và vận hành thị trường. Giai đoạn thí điểm (2025-2028) sẽ xây dựng sàn giao dịch và cấp phát miễn phí hạn ngạch; từ năm 2029, áp dụng đấu giá và kết nối quốc tế.

Cũng tại Diễn đàn, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Đình Thọ, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách nông nghiệp và môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã phân tích khuôn khổ pháp lý để phát triển bền vững tại Việt Nam. Ông cho biết, thị trường carbon tại Việt Nam đang trong giai đoạn định hình nền móng, với hành lang pháp lý bước đầu khá rõ ràng, các chủ thể liên quan đã bắt đầu tiếp cận và tham gia.

Tuy nhiên, nhiều khoảng trống pháp lý vẫn cần được lấp đầy thông qua hệ thống hướng dẫn kỹ thuật chi tiết. Năng lực quản lý, giám sát và triển khai ở cấp địa phương và doanh nghiệp cần được tăng cường thông qua các chương trình đào tạo bài bản và cơ chế hỗ trợ chuyên môn.

Quá trình phát triển thị trường cần gắn với số hóa hệ thống giám sát, bảo đảm dữ liệu chính xác, kịp thời và có thể kiểm chứng. Khi thị trường đi vào vận hành đầy đủ, vai trò điều tiết của nhà nước, sự tham gia chủ động của khu vực tư nhân, và hợp tác quốc tế hiệu quả sẽ là những trụ cột để bảo đảm tính bền vững và phát triển lâu dài của thị trường carbon Việt Nam.

Diễn đàn Net Zero Việt Nam 2025 là cơ hội để các đại biểu trao đổi, thảo luận và đưa ra các giải pháp quan trọng để thực hiện mục tiêu giảm phát thải, cắt giảm khí thải gây hiệu ứng nhà kính, hướng đến đạt mức phát thải ròng bằng 0 (Net Zero).