Ngày 2 và 5 tháng 8 năm 1964 đã đi vào lịch sử như một trong những chiến thắng quan trọng nhất của Hải quân Nhân dân Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. Chiến thắng này không chỉ thể hiện sự dũng cảm và quả cảm của các chiến sĩ hải quân mà còn khẳng định tinh thần quyết tâm bảo vệ chủ quyền biển đảo của dân tộc Việt Nam.

Sau khi chiến lược ‘Chiến tranh đặc biệt’ của Mỹ ở miền Nam bị đẩy lùi, Mỹ đã chuẩn bị mở rộng chiến tranh ra miền Bắc. Vào tháng 7 năm 1964, Mỹ đã tăng cường các hoạt động khiêu khích tại vùng biển miền Bắc bằng cách sử dụng tàu chiến và máy bay để tiến hành trinh sát và do thám. Trước tình hình này, Trung ương Đảng đã có chỉ đạo chiến lược rõ ràng từ cuối năm 1963: phải cảnh giác và sẵn sàng đối phó với mọi tình huống. Bộ Chính trị cũng ra chỉ thị về việc tăng cường sẵn sàng chiến đấu và đánh trả các hành động khiêu khích của địch.

Ngày 6 tháng 7 năm 1964, toàn Quân chủng Hải quân đã chuyển sang trạng thái sẵn sàng chiến đấu cao. Sở chỉ huy tiền phương được thành lập tại sông Gianh và các tàu chiến được điều động đến các khu vực chiến lược để sẵn sàng chiến đấu. Vào đêm 31 tháng 7 năm 1964, Mỹ đã cho tàu khu trục Ma-đốc xâm phạm vùng biển Quảng Bình. Bộ Tư lệnh Hải quân quyết định sử dụng 3 tàu phóng lôi để phục kích đánh trả. Mặc dù phải đối mặt với pháo kích và máy bay địch, các tàu phóng lôi của ta đã quả cảm lao vào đội hình tàu địch và tấn công bằng ngư lôi.

Trận đánh ngày 2 tháng 8 năm 1964 đã đánh đuổi tàu Ma-đốc ra khỏi lãnh hải Việt Nam, ghi dấu chiến thắng đầu tiên của Hải quân Nhân dân Việt Nam. Chiến thắng này đã thể hiện sự chủ động và tinh thần sẵn sàng chiến đấu cao của quân và dân miền Bắc. Sau đó, Mỹ đã dựng lên cái gọi là ‘Sự kiện Vịnh Bắc Bộ’ và phát động chiến dịch ‘Mũi tên xuyên’ để leo thang đánh phá miền Bắc.

Ngày 5 tháng 8 năm 1964, Mỹ huy động hàng chục máy bay tập kích ồ ạt vào các căn cứ và kho tàng của Hải quân ta. Tuy nhiên, Hải quân Nhân dân Việt Nam đã hiệp đồng chiến đấu chặt chẽ, bắn rơi 8 máy bay và bắt sống tên giặc lái Mỹ. Chiến thắng ngày 5 tháng 8 không chỉ là đòn trả đũa đích đáng mà còn chứng minh sự chủ động và tinh thần sẵn sàng chiến đấu cao của quân và dân miền Bắc.

Sau chiến thắng, Bộ đội Hải quân và Phòng không được Đảng, Chính phủ và Quân ủy Trung ương tuyên dương công trạng. Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi lời khen ngợi và ghi nhận chiến công của Hải quân Nhân dân Việt Nam. Chiến thắng trận đầu của Hải quân Nhân dân Việt Nam đã trở thành một dấu mốc lịch sử quan trọng, thể hiện ý chí quyết tâm bảo vệ chủ quyền biển đảo và tinh thần quả cảm của quân và dân Việt Nam.

Tình hình xung đột giữa Ukraine và Nga tiếp tục diễn biến phức tạp, đặc biệt là tại thành phố chiến lược Pokrovsk thuộc vùng Donetsk. Lực lượng Nga đã tiến vào thành phố này và phía Ukraine đang nỗ lực loại trừ đối phương. Trang tin Ukrainska Pravda đưa tin về các cuộc giao tranh ác liệt tại đây.

Đợt xâm nhập đầu tiên của bộ binh Nga tại Pokrovsk được ghi nhận vào ngày 17.7, và đến tối ngày 21.7, chiến dịch truy quét của phía Ukraine vẫn tiếp tục được triển khai. Nhóm các nhà phân tích quân sự DeepState của Ukraine cho rằng lực lượng Nga đã tận dụng cơ hội để xâm nhập Pokrovsk từ hướng Zvirove sau khi lực lượng bộ binh của một lữ đoàn phía Ukraine bị kiệt sức.

Các binh sĩ Lữ đoàn cơ giới độc lập 155 và Lữ đoàn bộ binh nhẹ 68 của Ukraine đã nhanh chóng đáp trả và tìm cách chặn đối phương. Mục tiêu của Nga là thọc sâu và chờ viện binh, trong khi chiến dịch của Ukraine đang tiếp diễn. Tuy nhiên, phía Ukraine cũng hứng chịu tổn thất và xảy ra sự cố quân ta bắn quân mình.

Các nhà phân tích cũng cho biết đã xuất hiện video cho thấy lực lượng Nga phục kích các binh sĩ Ukraine tại một giao lộ thuộc Pokrovsk. Thành phố này là trung tâm hậu cần chiến lược tại miền đông Ukraine và bị tàn phá nghiêm trọng sau nhiều tháng chiến sự. Pokrovsk đóng vai trò trung tâm đường bộ và đường sắt giúp tiếp tế hậu cần cho các thị trấn khác ở tiền tuyến.

Dân số của Pokrovsk trước chiến sự là 60.000 người nhưng hầu hết đã di tản. Trong khi đó, Ukraine chuẩn bị cho vòng đàm phán thứ 3 với Nga tại Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã bổ nhiệm trưởng đoàn dẫn đầu nỗ lực đàm phán, ông Rustem Umerov, Thư ký an ninh và quốc phòng quốc gia.

Phái đoàn Ukraine còn có các đại diện của cơ quan tình báo quân sự Ukraine, Bộ Ngoại giao và Văn phòng tổng thống. Người phát ngôn Điện Kremlin, Dmitry Peskov, cho rằng không nên quá kỳ vọng vào phép màu tại vòng đàm phán lần 3. Ông Peskov cho hay Nga không kỳ vọng sẽ đạt được đột phá trong cuộc gặp với đoàn Ukraine, do tình hình quá sức phức tạp.

Liên minh châu Âu (EU) cũng đang tìm kiếm nguồn cung cấp hệ thống phòng không Patriot cho Ukraine. Bộ trưởng Quốc phòng Đức, Boris Pistorius, cho hay Mỹ và Đức đã nhất trí chuyển giao 5 hệ thống phòng không Patriot cho Ukraine. Đức cũng sẵn sàng tài trợ 2 hệ thống của mình hiện có cho Ukraine, nhưng cần nhận được sự cam kết của Mỹ là phải giao Patriot thay thế cho Đức trong vòng từ 6 đến 8 tháng.

Liên minh châu Âu (EU) vừa công bố vòng trừng phạt thứ 18 nhắm vào Nga, với mục tiêu chính là cắt đứt mọi nguồn năng lượng nhập khẩu còn lại từ Moscow. Đây là một phần trong nỗ lực làm suy yếu khả năng kinh tế của Nga và giảm bớt nguồn lực để nước này tiếp tục xung đột tại Ukraine. Cùng với đó, EU cũng đề xuất tăng gấp 5 lần ngân sách quốc phòng chung để thúc đẩy nghiên cứu và mua sắm quốc phòng, một động thái thể hiện quyết tâm của châu Âu trong việc tăng cường an ninh và quốc phòng.

Những bước đi này của EU diễn ra trong bối cảnh xung đột tại Ukraine ngày càng leo thang. Các nhà lãnh đạo châu Âu cũng đã có các cuộc thảo luận và đạt được thỏa thuận về việc tăng cường hỗ trợ cho Ukraine. Đáng chú ý là việc Mỹ tái gia nhập Nhóm Liên lạc Quốc phòng Ukraine, một cơ chế phối hợp các khoản tài trợ quốc phòng cho Kiev. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth tham gia cuộc họp gần đây tại Ramstein, Đức, lần đầu tiên kể từ tháng 2/2025. Tuyên bố của ông Hegseth về việc đẩy Nga ra khỏi lãnh thổ Ukraine đã thu hút sự chú ý, mặc dù một số đánh giá rằng đó là một mục tiêu không thực tế trong ngắn hạn.

Trong khi đó, tình hình chiến trường tại Ukraine tiếp tục diễn biến phức tạp. Lực lượng Nga gia tăng cường độ tấn công tại nhiều mặt trận ở Ukraine. Ukraine đã tăng cường khả năng phòng thủ và tiến hành các cuộc tấn công vào lãnh thổ Nga bằng vũ khí tầm xa trong hai tuần qua. Các đối tác của Ukraine, bao gồm Anh và Đức, đã cam kết cung cấp tên lửa phòng không cho Ukraine. Bộ trưởng Quốc phòng Anh John Healy cho biết nước này cùng Đức sẽ cung cấp các tên lửa phòng không cần thiết cho Ukraine, một sự hỗ trợ quan trọng giúp Ukraine nâng cao năng lực phòng thủ.

Ukraine đang sử dụng nhiều hệ thống phòng thủ tên lửa do Mỹ và Đức cung cấp, bao gồm IRIS-T, NASAMS và SHORAD. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nhấn mạnh rằng vũ khí do nước này sản xuất đang đóng vai trò quan trọng trong cuộc xung đột. Gần đây, Ukraine đã bắn hạ hoặc chế áp hàng trăm máy bay không người lái của Nga, cho thấy nỗ lực của Ukraine trong việc đối phó với các mối đe dọa từ trên không.

Để tăng cường năng lực quốc phòng, Liên minh châu Âu dự kiến tăng ngân sách quốc phòng và không gian lên 131 tỷ euro, gấp 5 lần so với ngân sách 2021-2027. Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula Von Der Leyen cũng đề xuất thành lập Quỹ Năng lực Cạnh tranh Châu Âu cho nghiên cứu và đổi mới quốc phòng. Những nỗ lực này nhằm giúp EU và các quốc gia thành viên tăng cường khả năng an ninh và quốc phòng, không chỉ đối phó với thách thức từ Nga mà còn đảm bảo an ninh cho khu vực.

Song song với việc tăng cường quân sự, nỗ lực ngoại giao để chấm dứt xung đột vẫn tiếp tục. Vòng đàm phán trực tiếp thứ ba giữa Ukraine và Nga đã diễn ra tại Istanbul. Dù còn nhiều khó khăn và bất đồng, các bên tiếp tục tìm kiếm giải pháp hòa bình cho cuộc xung đột, một điều cần thiết để ổn định tình hình và đảm bảo an toàn cho người dân trên cả hai quốc gia.