Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ (EPA) mới đây đã đưa ra đề xuất về việc dỡ bỏ các quy định về khí thải nhà kính đối với ô tô mới. Động thái này được cho là sẽ mang lại cho người mua nhiều lựa chọn xe giá rẻ hơn và giúp các công ty bớt bị ràng buộc bởi các quy định nghiêm ngặt.

Một báo cáo dự thảo của EPA đã mô phỏng nhiều kịch bản khác nhau và đưa ra những ước tính đáng kể về tác động kinh tế của việc bãi bỏ tiêu chuẩn khí thải. Theo báo cáo, việc dỡ bỏ tiêu chuẩn khí thải có thể dẫn đến thiệt hại kinh tế lên tới 350 tỷ USD mỗi năm ở một kịch bản, trong khi một kịch bản khác với giả định điều kiện kinh tế lý tưởng có thể tiết kiệm được tới 490 tỷ USD mỗi năm.

Đáng chú ý, cả hai ước tính này đều chưa tính đến chi phí y tế công cộng do ô nhiễm không khí gây ra. Điều này cho thấy rằng việc dỡ bỏ tiêu chuẩn khí thải có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng về sức khỏe cộng đồng và môi trường.

Việc dỡ bỏ các tiêu chuẩn khí thải đối với xe mới là một phần của kế hoạch lớn hơn, nhằm hủy bỏ quyết định ‘xác định mối nguy hại’ – vốn là căn cứ pháp lý để chính phủ liên bang kiểm soát khí thải nhà kính gây ra biến đổi khí hậu. Điều này diễn ra sau khi chính quyền Tổng thống Joe Biden ban hành quy định nhằm giảm phát thải khí nhà kính giữ nhiệt và các chất ô nhiễm không khí khác vào năm ngoái.

Theo quy định mới được ban hành, Mỹ dự kiến thu được lợi ích kinh tế gần 100 tỷ USD mỗi năm nhờ giảm chi phí y tế cộng đồng do không khí sạch hơn, cùng với tiết kiệm nhiên liệu và chi phí bảo dưỡng. Đây là một minh chứng cho việc các chính sách bảo vệ môi trường không chỉ giúp giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu mà còn mang lại lợi ích kinh tế đáng kể cho cộng đồng.

Các chuyên gia và tổ chức môi trường đang kêu gọi chính phủ xem xét kỹ lưỡng các đề xuất và ước tính trước khi đưa ra quyết định cuối cùng. Họ cho rằng việc bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng là rất quan trọng và cần được ưu tiên trong quá trình ra quyết định.

Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ (EPA) đang tiếp tục thu thập ý kiến và phản hồi từ công chúng về đề xuất này. Việc dỡ bỏ tiêu chuẩn khí thải sẽ có tác động lớn đến môi trường, sức khỏe cộng đồng và nền kinh tế của Mỹ.

Từ ngày 1/8/2025, hàng loạt chính sách mới về kinh tế – xã hội sẽ có hiệu lực, tác động đến nhiều lĩnh vực của đời sống. Những thay đổi này bao gồm các quy định về giảm nhẹ phát thải khí nhà kính, xác định trị giá hải quan hàng hóa xuất khẩu, hỗ trợ người làm công tác chuyên trách về chuyển đổi số, điều chỉnh mức đóng bảo hiểm y tế, kết nối và chia sẻ dữ liệu trong giao dịch điện tử của cơ quan Nhà nước, và nhiều quy định khác.

Cụ thể, Nghị định số 119/2025/NĐ-CP quy định về giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ô-dôn, có hiệu lực từ ngày 1/8/2025. Theo đó, các cơ sở được phân bổ hạn ngạch phát thải khí nhà kính có trách nhiệm xây dựng và thực hiện các biện pháp giảm nhẹ phát thải khí nhà kính phù hợp với hạn ngạch được phân bổ. Điều này nhằm thực hiện các cam kết quốc tế về giảm phát thải khí nhà kính và bảo vệ môi trường.

Cùng với đó, Nghị định số 167/2025/NĐ-CP quy định về trị giá hải quan của hàng hóa xuất khẩu, có hiệu lực từ ngày 15/8/2025. Theo đó, trị giá hải quan của hàng hóa xuất khẩu là giá bán của hàng hóa tính đến cửa khẩu xuất, không bao gồm phí bảo hiểm quốc tế và phí vận tải quốc tế. Quy định này giúp thống nhất và rõ ràng hơn về cách xác định giá trị hàng hóa xuất khẩu, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp và cơ quan chức năng.

Ngoài ra, Nghị định số 179/2025/NĐ-CP quy định về mức hỗ trợ đối với người làm công tác chuyên trách về chuyển đổi số, có hiệu lực từ ngày 15/8/2025. Theo đó, người làm công tác chuyên trách về chuyển đổi số sẽ được hỗ trợ 5 triệu đồng/tháng. Chính sách này thể hiện sự quan tâm và hỗ trợ của Nhà nước đối với đội ngũ nhân lực chuyển đổi số, góp phần thúc đẩy quá trình chuyển đổi số quốc gia.

Bên cạnh đó, Nghị định số 188/2025/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Bảo hiểm y tế, có hiệu lực từ ngày 15/8/2025. Theo đó, mức đóng bảo hiểm y tế sẽ được điều chỉnh, với mức đóng hằng tháng của đối tượng quy định tại các điểm a, c, d và e khoản 1 Điều 12 của Luật Bảo hiểm y tế bằng 4,5% tiền lương tháng làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc. Điều này đảm bảo sự ổn định và khả năng chi trả của quỹ bảo hiểm y tế.

Cũng từ ngày 15/8/2025, Nghị định số 194/2025/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Giao dịch điện tử về cơ sở dữ liệu quốc gia, kết nối và chia sẻ dữ liệu, dữ liệu mở phục vụ giao dịch điện tử của cơ quan Nhà nước có hiệu lực. Theo đó, dữ liệu trong cơ quan Nhà nước phải được chia sẻ cho cơ quan, tổ chức, cá nhân trong các trường hợp cần thiết. Quy định này tạo điều kiện cho việc sử dụng dữ liệu công, phát triển các dịch vụ công dựa trên dữ liệu và giảm giấy tờ.

Cuối cùng, Nghị định số 196/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung về chứng nhận lãnh sự, hợp pháp hóa lãnh sự có hiệu lực từ ngày 3/8/2025. Theo đó, các giấy tờ được miễn hợp pháp hóa lãnh sự gồm giấy tờ, tài liệu được miễn hợp pháp hóa lãnh sự theo điều ước quốc tế, giấy tờ, tài liệu được chuyển giao trực tiếp hoặc qua đường ngoại giao giữa cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam và cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài. Điều này giúp giảm thủ tục và thời gian cho các cá nhân, tổ chức khi thực hiện các giao dịch quốc tế.

Chứng chỉ năng lượng tái tạo I-REC đang trở thành một trong những lựa chọn phổ biến cho các doanh nghiệp muốn chứng minh việc tiêu thụ điện sạch và đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0. Tuy nhiên, đằng sau sự phát triển nhanh chóng của thị trường này là những tranh cãi về hiệu quả thực tế trong việc giảm phát thải khí nhà kính.

I-REC là chứng chỉ Năng lượng Tái tạo Quốc tế, đại diện cho 1 megawatt-giờ điện tái tạo đã được đưa vào lưới điện. Hệ thống I-REC được xây dựng dựa trên các chuẩn mực của thị trường Chứng chỉ Năng lượng Tái tạo tại Bắc Mỹ và châu Âu, hiện đang được áp dụng tại hơn 60 quốc gia. Các doanh nghiệp quan tâm đến I-REC vì hai lý do chính. Thứ nhất, Nghị định thư Khí nhà kính công nhận I-REC là công cụ hợp lệ để chứng minh tiêu thụ điện tái tạo trong báo cáo phát thải Phạm vi 2. Thứ hai, nhiều thành viên của sáng kiến RE100 đang sử dụng I-REC như bằng chứng thực hiện cam kết sử dụng 100% điện tái tạo.

Tuy nhiên, I-REC chủ yếu phản ánh thông tin trên giấy tờ, không đảm bảo rằng người mua thực sự sử dụng điện tái tạo tại thời điểm tiêu thụ. Việc mua I-REC không nhất thiết dẫn đến xây thêm công suất năng lượng tái tạo mới, mà có thể chỉ đơn giản là mua chứng chỉ từ các dự án năng lượng tái tạo đã tồn tại. Điều này dẫn đến rủi ro ‘greenwashing’ khi doanh nghiệp vẫn sử dụng điện lưới từ nhiên liệu hóa thạch nhưng báo cáo là 100% tái tạo nhờ mua I-REC.

Các chuyên gia cảnh báo rằng I-REC chủ yếu là ‘công cụ kế toán’, không làm thay đổi thực tế cơ cấu sản xuất điện. Trên phạm vi toàn cầu, các tập đoàn lớn đang dần chuyển từ việc sử dụng I-REC sang các hình thức mua năng lượng tái tạo trực tiếp hơn. Tại Việt Nam, thị trường chứng chỉ năng lượng tái tạo đang phát triển, với các công ty đa quốc gia mua RECs để đáp ứng các mục tiêu bền vững.

Tuy nhiên, việc sử dụng I-REC tại Việt Nam cũng đối mặt với nhiều thách thức, bao gồm các rào cản về quy định và chính sách. Các chuyên gia cho rằng tương lai của I-REC sẽ phụ thuộc vào việc cải thiện hệ thống chứng nhận và tích hợp với các giải pháp công nghệ, tài chính và chính sách quốc gia. Nếu được quản lý minh bạch và hành động thực tế, I-REC sẽ là công cụ kế toán carbon, và là một phần quan trọng của quá trình chuyển đổi năng lượng tại Việt Nam và toàn cầu.

Các chuyên gia khuyến nghị rằng việc phát triển thị trường I-REC cần được thực hiện một cách minh bạch và hiệu quả, đảm bảo rằng việc sử dụng I-REC không chỉ là một cách làm đẹp số liệu carbon mà còn đóng góp thực sự vào việc giảm phát thải khí nhà kính. Điều này đòi hỏi sự phối hợp giữa các bên liên quan, bao gồm chính phủ, doanh nghiệp và tổ chức chứng nhận.

Trong bối cảnh hiện nay, việc sử dụng I-REC vẫn là một trong những lựa chọn quan trọng cho các doanh nghiệp muốn chứng minh cam kết về môi trường. Tuy nhiên, để đảm bảo hiệu quả thực tế của I-REC, cần có các giải pháp đồng bộ và tích hợp, bao gồm cải thiện hệ thống chứng nhận, tăng cường giám sát và kiểm tra, cũng như đẩy mạnh việc áp dụng các giải pháp công nghệ và tài chính bền vững.

Tương lai của thị trường I-REC sẽ được định hình bởi các nỗ lực cải thiện tính minh bạch và hiệu quả của hệ thống chứng nhận, cũng như sự thay đổi trong nhu cầu và hành vi của các doanh nghiệp. Nếu được quản lý và thực hiện một cách có trách nhiệm, I-REC có thể trở thành một công cụ quan trọng trong việc hỗ trợ quá trình chuyển đổi năng lượng và giảm phát thải khí nhà kính trên toàn cầu.