Luat-so-86-2025-QH15-Buoc-tien-quan-trong-trong-hoan-thien-chinh-sach-hinh-su

Luat số 86/2025/QH15, có hiệu lực từ ngày 01/7/2025, đã đưa ra nhiều sửa đổi, bổ sung quan trọng trong Bộ luật Hình sự. Những thay đổi này không chỉ thể hiện chính sách hình sự nhân đạo mà còn hướng tới mục tiêu phòng ngừa, phục hồi và khuyến khích tự sửa chữa sai lầm.

Loại bỏ hình phạt tử hình đối với một số tội danh – Bước tiến về chính sách hình sự nhân đạo

Một trong những điểm nổi bật của Luat số 86/2025/QH15 là việc bãi bỏ hình phạt tử hình đối với tám tội danh. Việc này được đánh giá là phù hợp với xu hướng chung của thế giới về giảm thiểu áp dụng án tử hình và thể hiện chính sách hình sự nhân đạo của Nhà nước ta. Tuy nhiên, việc loại bỏ hình phạt tử hình cũng đặt ra yêu cầu cao hơn trong việc đảm bảo tính răn đe, phòng ngừa và khắc phục hậu quả.

Chính sách mới về giảm án đối với tội phạm tham nhũng

Luat số 86/2025/QH15 quy định điều kiện chặt chẽ hơn để được giảm án cho người bị kết án tù chung thân về tội ‘Tham ô tài sản’ và ‘Nhận hối lộ’. Cụ thể, chỉ khi người phạm tội đã tự nguyện nộp lại ít nhất ba phần tư số tài sản tham ô hoặc nhận hối lộ và tích cực hợp tác, lập công thì mới được xem xét giảm án. Đây là thay đổi mang tính chiến lược nhằm giải quyết hạn chế kéo dài trong việc thu hồi tài sản do phạm tội tham nhũng.

Mở rộng đối tượng được miễn thi hành án tử hình

Luat số 86/2025/QH15 cũng mở rộng đối tượng không thi hành án tử hình đối với người bị kết án tử hình mà mắc bệnh ung thư giai đoạn cuối. Bổ sung này thể hiện tư tưởng nhân đạo sâu sắc của Nhà nước ta trong chính sách hình sự, bảo vệ quyền sống và nhân phẩm của người bị kết án trong những trường hợp đặc biệt.

Hình sự hóa hành vi sử dụng trái phép chất ma túy

Một quy định mới đáng chú ý là việc bổ sung tội danh ‘Sử dụng trái phép chất ma túy’ tại Điều 256a Bộ luật Hình sự. Việc hình sự hóa hành vi này nhằm tăng cường trách nhiệm cá nhân trong quá trình cai nghiện, khắc phục tình trạng tái nghiện phổ biến và kéo dài thời gian điều trị không hiệu quả.

Tăng mức phạt tiền đối với một số tội danh kinh tế và môi trường

Luat số 86/2025/QH15 điều chỉnh theo hướng tăng mức phạt tiền trong nhiều tội danh liên quan đến lĩnh vực kinh tế, môi trường và an toàn thực phẩm. Mức phạt tiền tăng lên gấp đôi trong nhiều trường hợp, phù hợp với thực tiễn xử lý tội phạm phi bạo lực, đồng thời khuyến khích áp dụng hình phạt tiền thay thế tù có thời hạn với người phạm tội lần đầu, nhân thân tốt, có điều kiện khắc phục hậu quả.

Kết luận

Luat số 86/2025/QH15 là một bước tiến quan trọng trong việc tiếp tục hoàn thiện chính sách hình sự theo hướng dân chủ, nhân đạo, khoa học và phù hợp với thực tiễn. Những quy định mới phản ánh sự chuyển hướng trong tư duy lập pháp hình sự từ trừng trị sang phòng ngừa, phục hồi và khuyến khích tự sửa chữa sai lầm. Tuy nhiên, để các quy định này đi vào cuộc sống, rất cần sự phối hợp đồng bộ trong việc ban hành văn bản hướng dẫn, tăng cường đào tạo người tiến hành tố tụng và giám sát thực hiện một cách chặt chẽ.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường hiện đang lấy ý kiến góp ý cho dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai 2024. Luật Đất đai 2024 đã được Quốc hội thông qua và có hiệu lực từ ngày 1/8/2024. Tuy nhiên, do xuất hiện các yêu cầu mới, đòi hỏi phải tiếp tục nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung Luật để phù hợp với thực tiễn và đáp ứng nhu cầu phát triển của đất nước.

Ông Đào Trung Chính, Cục trưởng Cục Quản lý đất đai, cho biết có một số lý do chính dẫn đến việc sửa đổi Luật Đất đai. Thứ nhất, việc thay đổi mô hình chính quyền 2 cấp, phân cấp và phân quyền theo mô hình mới, phân định lại thẩm quyền. Thứ hai, Bộ Chính trị đã ban hành một số nghị quyết quan trọng bao gồm Nghị quyết 57 về thúc đẩy khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo; Nghị quyết 59 về chủ động hội nhập quốc tế sâu rộng; Nghị quyết 68 về phát triển mạnh mẽ khu vực kinh tế tư nhân; Nghị quyết 66 về đổi mới toàn diện công tác xây dựng, thi hành pháp luật.

Bên cạnh đó, Kết luận số 77-KL/TW của Bộ Chính trị về phương án tháo gỡ khó khăn, vướng mắc liên quan đến các dự án, đất đai trong các kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án tại một số tỉnh, thành phố cũng đặt ra yêu cầu sửa đổi Luật. Ngoài ra, thực tế cũng xuất hiện các tình huống mới mà Luật Đất đai chưa quy định, ví dụ như Trung tâm tài chính quốc tế ở Đà Nẵng, TPHCM đặt ra vấn đề mới về thu hồi đất.

Ông Đào Trung Chính cũng nhấn mạnh rằng, để tránh xảy ra tình trạng phải sửa đổi Luật chỉ sau một thời gian ngắn, thì Luật chỉ nên quy định chung, hạn chế những vấn đề cụ thể và giao cho Chính phủ và các cơ quan quy định trong các văn bản khác. Điều này sẽ giúp Luật Đất đai có tính ổn định và linh hoạt trong quá trình thực thi.

Về vấn đề giá đất, ông Chính cho rằng, giá đất tăng lên rất cao trong thời gian qua và Nhà nước cần kiểm soát và quyết định giá đất không chạy theo thị trường. Dự thảo Luật Đất đai sửa đổi có nhiều điểm mới so với luật hiện hành, trong đó có nội dung quan trọng liên quan đến định giá đất.

Dự thảo đề xuất sửa đổi, bỏ nguyên tắc thị trường và thay thế bằng 4 nguyên tắc mới: bảo đảm vai trò đại diện chủ sở hữu và quyền quyết định của Nhà nước về giá đất; kết quả xác định giá đất theo các phương pháp định giá đất là tài liệu để Nhà nước tham khảo khi quyết định giá đất; tuân thủ đúng trình tự, thủ tục định giá đất; bảo đảm phù hợp với yêu cầu quản lý nhà nước và tình hình thực tế của địa phương.

Dự thảo cũng đề xuất bổ sung 2 trường hợp Nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế – xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng. Tiến độ sửa đổi Luật Đất đai lần này dự kiến sẽ được trình tại kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XV sắp tới. Nếu được Quốc hội thông qua, Luật này sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2026.

Việc sửa đổi Luật Đất đai nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật về đất đai, bảo đảm quản lý đất đai hiệu quả, minh bạch và công bằng. Đồng thời, Luật cũng sẽ tạo cơ sở pháp lý cho việc thu hồi đất, định giá đất và bồi thường cho người dân khi bị thu hồi đất.

Liên quan đến vấn đề đất đai, nhiều chuyên gia và nhà nghiên cứu cũng đã lên tiếng đề xuất cần phải sửa đổi, bổ sung Luật Đất đai để phù hợp với thực tiễn và đáp ứng nhu cầu phát triển của đất nước. Việc sửa đổi Luật Đất đai cần được thực hiện một cách thận trọng, khoa học và đảm bảo tính ổn định và linh hoạt trong quá trình thực thi.

Luat Cán bộ, công chức số 80/2025/QH15 chính thức có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2025, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong cải cách hành chính và quản lý công vụ tại Việt Nam. Luật này đặt nền móng cho một nền công vụ hiện đại, minh bạch và hiệu quả, với nhiều thay đổi mang tính cải cách sâu rộng. Một trong những nội dung trọng tâm của Luật là thay đổi căn bản cách thức quản lý công chức, đặc biệt là việc chuyển trọng tâm từ quản lý theo ‘ngạch’ sang quản lý theo ‘vị trí việc làm’. Điều này giúp cá nhân hóa vị trí việc làm của từng cán bộ, công chức, tạo ra sự khác biệt và khắc phục tình trạng cào bằng như trước đây.

Luat Cán bộ, công chức số 80/2025/QH15 lấy vị trí việc làm làm trung tâm, bỏ quy định thi nâng ngạch và thay vào đó là cơ chế bố trí vào vị trí việc làm phù hợp với năng lực và sở trường của từng người. Việc đánh giá công chức theo KPI (Chỉ số hiệu suất) gắn với vị trí việc làm là một bước tiến quan trọng trong cải cách hành chính. Điều này khuyến khích đề cao trách nhiệm, nâng cao chất lượng công vụ của mỗi cán bộ, công chức và góp phần tinh gọn bộ máy. Tuy nhiên, để đảm bảo việc đánh giá thực chất, công khai, minh bạch và chính xác, cần dựa vào các tiêu chí khách quan, khoa học.

Luat mới cũng nhấn mạnh đến việc thu hút nhân tài và nguồn nhân lực chất lượng cao. Luật quy định chính sách đối với hai nhóm đối tượng, gồm: nhóm đối tượng thu hút vào khu vực công áp dụng đối với nguồn nhân lực chất lượng cao và nhóm đối tượng là người có tài năng trong hoạt động công vụ. Bổ sung trách nhiệm của Nhà nước trong việc bố trí ngân sách hằng năm để thể chế hóa chủ trương của Đảng về chính sách thu hút, trọng dụng nhân tài.

Ngoài ra, Luat Cán bộ, công chức số 80/2025/QH15 đã có bước đột phá đáng kể nhằm khắc phục tình trạng công chức ‘vào dễ, ra khó’. Luật quy định ràng buộc chặt chẽ kết quả đánh giá cán bộ, công chức với các chế độ về tiền lương, tiền thưởng, cơ hội thăng tiến và cả việc sàng lọc khỏi hệ thống. Nếu cán bộ, công chức bị xếp loại không hoàn thành nhiệm vụ trong một năm thì có thể bị xem xét buộc thôi việc.

Tóm lại, Luat Cán bộ, công chức số 80/2025/QH15 là một bước tiến quan trọng trong cải cách hành chính và quản lý công vụ tại Việt Nam, với nhiều thay đổi mang tính cải cách sâu rộng nhằm tạo ra một nền công vụ hiện đại, minh bạch và hiệu quả. Xem thêm thông tin về Luật Cán bộ, công chức số 80/2025/QH15.