Ngành bao bì đang đứng trước những thách thức lớn về chuyển đổi xanh, không chỉ từ các quy định pháp luật trong nước mà còn từ yêu cầu của người tiêu dùng về tính bền vững và các tiêu chuẩn quốc tế. Trong bối cảnh đó, việc tái chế và giảm thiểu rác thải đã trở thành nhiệm vụ quan trọng đối với các doanh nghiệp. Để đáp ứng nhu cầu này, Liên minh Tái chế Bao bì Pro Việt Nam đã được thành lập nhằm xây dựng một hệ sinh thái tái chế đồng bộ và thúc đẩy trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) một cách thực chất.

Sau 6 năm hoạt động, Pro Việt Nam đã đạt được những kết quả đáng kể, với hơn 64.000 tấn bao bì được thu gom và tái chế vào năm 2024. Tuy nhiên, ngành tái chế vẫn còn đối mặt với nhiều thách thức cần được giải quyết. Việc phân loại rác tại nguồn chưa được thực hiện hiệu quả và thiếu các chế tài mạnh để khuyến khích phân loại rác là những khó khăn chính. Ngoài ra, sản phẩm tái chế của Việt Nam cũng gặp khó khăn khi xuất khẩu sang một số thị trường như EU do quy trình chứng nhận phức tạp và yêu cầu kỹ thuật khắt khe.

Để giải quyết những thách thức này, Pro Việt Nam đã đặt ra mục tiêu mở rộng mạng lưới hợp tác nhằm nâng cao hiệu quả thu gom, tái chế, ứng dụng công nghệ trong phân loại rác và quản lý dữ liệu tái chế. Đồng thời, các doanh nghiệp thành viên sẽ tập trung vào việc thiết kế bao bì thân thiện với môi trường, dễ thu gom và dễ tái chế. Mục tiêu của Pro Việt Nam là đến năm 2030, toàn bộ bao bì do các thành viên đưa ra thị trường sẽ được thu gom và tái chế, góp phần thúc đẩy mô hình kinh tế tuần hoàn.

Một số doanh nghiệp tái chế như Công ty CP Nhựa tái chế Duy Tân đã áp dụng công nghệ mới để tái chế chai nhựa thành sản phẩm mới. Công ty đã xây dựng hệ thống thu gom và tái chế rác thải nhựa, giúp giảm thiểu rác thải nhựa ra môi trường. Tuy nhiên, để kinh tế tuần hoàn phát triển, cần sự phối hợp chặt chẽ của chính sách, nhà sản xuất, hiệp hội, khối thu gom phi chính thức, cùng truyền thông và giáo dục cộng đồng.

Việc thúc đẩy kinh tế tuần hoàn trong ngành bao bì không chỉ giúp giảm thiểu rác thải mà còn góp phần bảo vệ môi trường và sử dụng tài nguyên một cách hiệu quả. Với sự chung tay của các doanh nghiệp, tổ chức và chính phủ, mục tiêu tái chế và giảm thiểu rác thải có thể được đạt được, hướng tới một tương lai bền vững hơn cho môi trường và cộng đồng.

Triển lãm “Tái chất hoàn sinh – Materia Renata” của nghệ sĩ Nguyễn Quốc Dân đang là điểm đến thu hút đông đảo công chúng tại Trung tâm Nghệ thuật Đương đại Vincom (VCCA, Hà Nội). Với hơn 50 tác phẩm điêu khắc và sắp đặt độc đáo được làm hoàn toàn từ phế liệu, triển lãm này không chỉ mang đến một góc nhìn mới về nghệ thuật tái sinh mà còn lan tỏa thông điệp bảo vệ môi trường một cách sâu sắc.

Nghệ sĩ Nguyễn Quốc Dân, với phong cách đặc trưng là Phi Lập Thể (Anti-Cubism), đã dành nhiều năm để sáng tạo và biến rác thải thành những tác phẩm nghệ thuật độc đáo. Anh chia sẻ rằng mỗi mảnh rác đều mang một câu chuyện riêng và muốn đưa đến cho công chúng một góc nhìn khác về những thứ mà chúng ta thường xem là bỏ đi. Qua đó, nghệ sĩ muốn khuyến khích mọi người suy nghĩ lại về lối sống và cách chúng ta đối xử với môi trường.

Triển lãm “Tái chất hoàn sinh – Materia Renata” không chỉ là một cuộc trình diễn nghệ thuật đơn thuần mà còn chạm đến những trăn trở sâu sắc của người xem về trách nhiệm với môi trường. Nhiều khán giả nhận ra rằng những vật liệu này vừa gần gũi lại vừa xa lạ, và điều đó kích thích họ suy nghĩ về cách chúng ta sử dụng và đối xử với rác thải hàng ngày.

Một trong những thông điệp chính mà nghệ sĩ Nguyễn Quốc Dân muốn nhấn mạnh qua triển lãm này là việc tái sử dụng và tái chế rác thải. Anh kêu gọi công chúng hãy cùng nhau tái sử dụng lại rác thải và phế liệu, tái chế càng nhiều càng tốt để tăng vòng đời cho vật liệu, và quan trọng hơn là cùng nhau bảo vệ Trái Đất này. Thông điệp sống xanh này đã được nghệ sĩ thể hiện một cách sinh động và trực quan qua các tác phẩm trong triển lãm.

Bên cạnh việc trưng bày các tác phẩm nghệ thuật, triển lãm còn tổ chức các tọa đàm và workshop trải nghiệm để lan tỏa sâu rộng hơn thông điệp bảo vệ môi trường và nuôi dưỡng ý thức về một tương lai bền vững. Qua các hoạt động này, công chúng có cơ hội tìm hiểu sâu hơn về quá trình sáng tạo của nghệ sĩ và về cách chúng ta có thể đóng góp vào việc bảo vệ môi trường.

Nghệ sĩ Nguyễn Quốc Dân đã biến phế liệu thành những tác phẩm nghệ thuật không chỉ kể nên câu chuyện về hy vọng mà còn biến không gian nghệ thuật thành một diễn đàn sống động cho cuộc đối thoại về tương lai chung của chúng ta. Triển lãm “Tái chất hoàn sinh – Materia Renata” là một ví dụ điển hình về cách nghệ thuật có thể được sử dụng như một công cụ mạnh mẽ để truyền tải thông điệp và tạo ra sự thay đổi tích cực trong xã hội.

Triển lãm “Tái chất hoàn sinh – Materia Renata” tại Trung tâm Nghệ thuật Đương đại Vincom (VCCA, Hà Nội) là một sự kiện nghệ thuật đáng chú ý, khuyến khích mọi người suy nghĩ lại về cách chúng ta sống và tương tác với môi trường. qua VCCA.

Ngành công nghiệp mỹ phẩm Pháp đang trải qua một quá trình đánh giá lại các mô hình kinh doanh của mình trước những yêu cầu nghiêm ngặt của luật chống lãng phí vì nền kinh tế tuần hoàn (AGEC) của Pháp. Mục tiêu của luật này là đạt được tỷ lệ tái sử dụng bao bì lên đến 7% vào cuối năm 2025 và 10% vào năm 2027. Trong bối cảnh pháp lý này, sáu đơn vị trong ngành đã cùng nhau ra mắt một chương trình thí điểm có tên là ‘La Boucle Beauté Parfums’, bắt đầu từ ngày 30 tháng 6 đến ngày 31 tháng 10 tại 192 điểm bán hàng trên khắp Pháp.

Chương trình thí điểm này được khởi xướng bởi Circul’R với sự hỗ trợ của We Don’t Need Roads và tổ chức sinh thái Citeo. Các thành viên tham gia bao gồm bốn thương hiệu lớn: Parfums Christian Dior (LVMH), Diptyque, Kenzo Parfums (L’Oréal), và Rochas (Interparfums), cũng như hai nhà phân phối, Nocibé và Beauty Success. Mục tiêu chính của chương trình là kiểm tra tính khả thi của một hệ thống tái sử dụng chai nước hoa trên quy mô lớn. Thông qua chương trình này, khách hàng có thể mang chai nước hoa đã qua sử dụng của các thương hiệu tham gia để đổi lấy phần thưởng do mỗi thương hiệu lựa chọn.

Các chai được thu thập sẽ được phân loại và rửa tại một trung tâm chuyên dụng sử dụng logistics chung, trước khi được tái điều chỉnh để lưu hành lại. Quá trình làm sạch, rất quan trọng để đảm bảo chất lượng tái sử dụng, dựa trên quy trình rửa bằng CO₂ – một quy trình sáng tạo không sử dụng nước, chất tẩy rửa, hay dung môi. Sixtine Jourde-Roussel, giám đốc liên minh của Circul’R, cho biết: “Trên cơ sở những bài học kinh nghiệm từ thí điểm đầu tiên với sản phẩm chăm sóc da, chúng tôi hiện đang ra mắt thí điểm mới này dành riêng cho nước hoa. Tiếp cận dần dần theo loại hình sản phẩm cho phép chúng tôi xây dựng một nền tảng vững chắc và thực tế cho tái sử dụng trong mỹ phẩm”.

Mặc dù chương trình tái sử dụng chai nước hoa này hứa hẹn sẽ giảm thiểu dấu chân môi trường, nhưng nó vẫn cần phải chứng minh giá trị kỹ thuật của mình. Thông tin phản hồi từ chương trình thí điểm sẽ được sử dụng cho một loạt các phân tích môi trường và kinh tế, bao gồm tiêu thụ nước và năng lượng. Một mô hình kinh tế cũng sẽ được thực hiện để xác định điều kiện cho khả năng tồn tại của một hệ thống như vậy trên quy mô lớn. Đồng thời, một nghiên cứu người tiêu dùng sẽ phân tích nhu cầu của khách hàng đối với mô hình mới này.

Sixtine Jourde-Roussel cũng nhấn mạnh: “Chúng tôi cần khối lượng để tái sử dụng tạo ra động lực và kinh tế规模. Điều này có nghĩa là xem xét lại giá trị của một chai nước hoa, không chỉ như bao bì, mà như một vật thể bền vững, có khả năng sử dụng trong các dòng sản phẩm ít cao cấp hơn hoặc thị trường thứ cấp”.

Sản xuất thủy tinh vẫn là một trong những quy trình tiêu tốn nhiều năng lượng nhất trong ngành công nghiệp mỹ phẩm và nước hoa. Sáng kiến này có thể trở thành bước đầu tiên hướng tới tiêu chuẩn hóa tái sử dụng trong thế giới nước hoa cao cấp, một ngành lâu nay thống trị bởi bao bì sử dụng một lần.

Việt Nam đang đứng trước cơ hội vàng để phát triển kinh tế tuần hoàn, một mô hình kinh tế giúp ứng phó với khủng hoảng tài nguyên, biến đổi khí hậu và thúc đẩy tăng trưởng bền vững. Kinh tế tuần hoàn là xu hướng tất yếu nhằm tiết kiệm tài nguyên, bảo vệ môi trường và thúc đẩy doanh nghiệp đổi mới sáng tạo.

Theo các chuyên gia, Việt Nam có tiềm năng kinh tế tuần hoàn rất lớn trong các lĩnh vực như nông nghiệp, công nghiệp, xây dựng, năng lượng và giao thông. Đặc biệt, trong lĩnh vực rác thải và năng lượng tái tạo, nhiều doanh nghiệp đã triển khai các dự án xử lý rác thải và chuyển giao công nghệ. Điều này không chỉ giúp giảm thiểu ô nhiễm môi trường mà còn tạo ra nguồn năng lượng sạch và giảm chi phí sản xuất.

TS. Nguyễn Đình Trọng, Chủ tịch Tập đoàn Công nghệ T-TECH Việt Nam, cho hay việc ứng dụng kinh tế tuần hoàn trong các nhà máy xử lý rác là ‘đầu cuối của chu trình tái chế và tái sử dụng chất thải’. Công ty đã triển khai khoảng 200 dự án lò đốt rác tại 34 địa phương và đã biến phần rác đốt thành nhiên liệu phát điện. Mô hình này không chỉ giúp giảm thiểu lượng rác thải ra môi trường mà còn tạo ra nguồn năng lượng tái tạo sạch.

Bà Lê Hằng, Phó Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu Thủy sản Việt Nam, cho rằng cần có sự đồng bộ hóa dữ liệu từ các bộ, ngành, doanh nghiệp và người dân, xây dựng nền tảng quốc gia để xác thực nguồn gốc sản phẩm, áp dụng công nghệ như blockchain để đảm bảo minh bạch và chống gian lận hiệu quả hơn. Việc này sẽ giúp tăng cường niềm tin của người tiêu dùng và tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển kinh tế tuần hoàn.

PGS.TS Nguyễn Đình Thọ, Phó viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách Nông nghiệp và Môi trường, nhấn mạnh kinh tế tuần hoàn là xu hướng tất yếu để ứng phó khủng hoảng tài nguyên, biến đổi khí hậu và thúc đẩy tăng trưởng bền vững. Tuy nhiên, để phát triển kinh tế tuần hoàn, Việt Nam vẫn còn những điểm nghẽn cần tháo gỡ nhanh chóng, điển hình là các chính sách đi vào cuộc sống còn thiếu linh hoạt.

Cần có một chiến lược rõ ràng hơn, cùng với các cơ chế ưu đãi thuế và tín dụng xanh hiệu quả, tạo điều kiện đầu tư hạ tầng để xử lý chất thải và chuyển giao công nghệ tuần hoàn. Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 và các Nghị định sau đó đã tạo hành lang pháp lý cho mô hình phát triển kinh tế tuần hoàn. Tuy nhiên, vẫn cần có những thay đổi đột phá trong tư duy và chính sách để hiện thực hóa mục tiêu phát triển kinh tế tuần hoàn hiệu quả.