Chứng khoán đóng vai trò là một kênh dẫn vốn quan trọng trong nền kinh tế, và để đảm bảo kênh này hoạt động hiệu quả, cần thiết phải có chính sách thuế được thiết kế theo tinh thần cải cách thực chất. Điều này không chỉ giúp phù hợp với năng lực thực thi mà còn củng cố nội lực cho phát triển bền vững. Gần đây, đề xuất thu thuế ngay với cổ phiếu thưởng, cổ tức bằng cổ phiếu đã gây ra nhiều tranh cãi. Các chuyên gia cho rằng, trong bối cảnh Chính phủ đang nỗ lực thu hút dòng vốn cá nhân vào chứng khoán, việc đánh thuế ngay khi nhận cổ phiếu thưởng có thể tạo ra tâm lý e ngại đối với nhà đầu tư.

Ông Nguyễn An Huy, cố vấn tài chính cấp cao tại FIDT, nhận định rằng chính sách thuế chứng khoán hiện hành của Việt Nam đã tiệm cận thông lệ quốc tế nhưng vẫn tồn tại sự bất cập khi so sánh với các loại tài sản khác như bất động sản. Ông lấy ví dụ về thuế thừa kế, trong đó cổ phiếu thừa kế phải chịu mức thuế 10%, trong khi tài sản bất động sản thừa kế giữa các thành viên gia đình trực hệ được miễn hoàn toàn thuế thu nhập cá nhân. Chuyên gia này nhấn mạnh rằng nếu mục tiêu là xây dựng thị trường vốn mạnh, nơi người dân có thể đầu tư bền vững, thì chính sách thuế cần đảm bảo công bằng và nhất quán.

Ở một số quốc gia như Singapore, không áp dụng thuế lãi vốn đối với các giao dịch chứng khoán và đã bãi bỏ thuế thừa kế từ năm 2008, tạo môi trường đầu tư thuận lợi. Đối với Việt Nam, ông Huy cho rằng hiện tại chưa cần có cơ chế quá ưu đãi với thị trường chứng khoán, chỉ cần đảm bảo tương đối công bằng khi so sánh với bất động sản là hợp lý. Đề xuất cho phép nhà đầu tư chọn giữa cách tính 0,1% trên giá trị bán hoặc 20% trên phần lãi ròng cũng được đưa ra.

Điều quan trọng là phát triển thị trường chứng khoán cần đi theo lộ trình có chiều sâu, không thể đốt cháy giai đoạn. Chính phủ đang xem xét các ý kiến về mức giảm trừ gia cảnh, thuế thu nhập bán chứng khoán, bất động sản trong dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân. Việc hoàn thiện chính sách thuế chứng khoán sẽ góp phần tạo môi trường đầu tư thuận lợi, khuyến khích dòng vốn cá nhân vào thị trường chứng khoán, từ đó hỗ trợ sự phát triển bền vững của nền kinh tế.

Trong bối cảnh hiện nay, việc điều chỉnh chính sách thuế cần được cân nhắc kỹ lưỡng để tránh gây ra những tác động tiêu cực đến thị trường chứng khoán và nhà đầu tư. Một chính sách thuế hợp lý sẽ giúp tăng cường niềm tin của nhà đầu tư, khuyến khích sự phát triển của thị trường vốn và đóng góp vào sự tăng trưởng kinh tế.

Cuối cùng, việc xây dựng và hoàn thiện chính sách thuế chứng khoán cần dựa trên cơ sở nghiên cứu, đánh giá và dự đoán kỹ lưỡng các tác động của chính sách. Điều này sẽ giúp đảm bảo rằng chính sách thuế chứng khoán được thiết kế để hỗ trợ sự phát triển bền vững của thị trường chứng khoán và nền kinh tế.

Chính phủ đang lấy ý kiến về đề xuất thu thuế thu nhập cá nhân (TNCN) đối với chuyển nhượng bất động sản (BĐS), trong đó có kế hoạch áp thuế 20% trên mức lãi khi bán BĐS. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia và luật sư bày tỏ lo ngại rằng việc áp dụng mức thuế cao như vậy có thể ảnh hưởng tiêu cực đến thị trường BĐS.

Lawyer Trương Anh Tú, Chủ tịch Công ty TAT Law Firm, cho rằng đề xuất của Bộ Tài chính đi đúng hướng trong việc phân tầng thuế thay vì thu đồng loạt 2% như trước đây. Tuy nhiên, ông Tú cũng bày tỏ quan ngại về việc thời gian nắm giữ không phản ánh đầy đủ bản chất có đầu cơ hay không. “Thời gian nắm giữ chỉ là một trong những yếu tố để đánh giá việc đầu cơ, nhưng không phải là yếu tố duy nhất. Cần phải xem xét các yếu tố khác như tần suất giao dịch, loại tài sản và khu vực sốt ảo”, ông Tú nói.

TS Trần Việt Anh, Phó hiệu trưởng phụ trách, Trường ĐH Hùng Vương TP.HCM, cho rằng việc đánh thuế chuyển nhượng BĐS theo thời gian nắm giữ là chủ trương có ý nghĩa định hướng thị trường nếu thực hiện đúng cách. Tuy nhiên, nếu áp dụng ngay mức thuế 20% lợi nhuận hoặc 10% giá bán đối với BĐS nắm giữ dưới 2 năm có thể khiến thị trường bị ‘sốc’, giảm thanh khoản và gây tâm lý hoang mang. “Cần phải có lộ trình và thời gian thí điểm để đánh giá tác động của chính sách này”, ông Anh nói.

Cũng tại dự thảo luật Thuế TNCN, Bộ Tài chính đề xuất thu thuế TNCN 20% trên thu nhập tính thuế đối với hoạt động chuyển nhượng vốn và chứng khoán. Đối với chuyển nhượng vốn, cá nhân sẽ chịu thuế suất TNCN 20% trên thu nhập tính thuế theo từng lần chuyển nhượng.

Các chuyên gia và luật sư đều có chung quan điểm rằng cần phải cẩn trọng khi áp dụng các mức thuế mới để tránh đánh thuế trên giá ảo và phải xem xét kỹ lưỡng các yếu tố như thời gian nắm giữ, giá mua và chi phí liên quan. “Cần phải có các quy định cụ thể để tránh việc đánh thuế trên giá ảo, đồng thời phải bảo đảm công bằng và公平 trong việc áp dụng thuế”, ông Tú nói.

Bên cạnh đó, nhiều ý kiến cũng cho rằng nên áp dụng một số giải pháp khác thay vì thu thuế theo thời gian nắm giữ. Cụ thể, đánh thuế theo tần suất giao dịch, đánh thuế cao với BĐS thứ 3 trở lên, đánh thuế theo loại tài sản và khu vực sốt ảo. “Cần phải có một chính sách thuế linh hoạt và phù hợp với tình hình thực tế của thị trường BĐS”, ông Anh nói.

Bộ Tài chính cho biết sẽ tiếp tục lấy ý kiến và hoàn thiện dự thảo luật Thuế TNCN để trình Quốc hội thông qua. Việc hoàn thiện dự thảo luật sẽ cần phải cân nhắc và tổng hợp các ý kiến từ các chuyên gia, luật sư và các bên liên quan để đảm bảo rằng chính sách thuế được áp dụng một cách công bằng và hiệu quả.

Trong bối cảnh thị trường BĐS đang có dấu hiệu phục hồi, việc áp dụng các mức thuế mới cần phải được xem xét kỹ lưỡng để tránh làm ảnh hưởng tiêu cực đến thị trường. Đồng thời, cần phải có các giải pháp đồng bộ để đảm bảo rằng chính sách thuế được áp dụng một cách công bằng và hiệu quả.

Đề xuất thay đổi cách thu thuế trên giao dịch bán chứng khoán từ 0,1% trên mọi giao dịch sang thu 20% trên lợi nhuận ròng thực nhận đang gây ra nhiều tranh cãi trong cộng đồng đầu tư. Tuy nhiên, hướng đi này được coi là một bước tiến cần thiết cho sự phát triển của thị trường chứng khoán Việt Nam.

Cách tính thuế hiện hành có ưu điểm là đơn giản, nhưng lại dẫn đến nghịch lý: nhà đầu tư bán cắt lỗ vẫn phải nộp thuế. Điều này đi ngược lại nguyên tắc cơ bản của thuế thu nhập là chỉ đánh thuế khi có lợi tức. Việc chuyển đổi sang đánh thuế trên lợi nhuận thực tế là một sự sửa chữa cần thiết, đảm bảo công bằng và phản ánh đúng bản chất của hoạt động đầu tư vốn đầy rủi ro.

Việc áp dụng thuế trên lợi nhuận ròng thực nhận sẽ giúp đảm bảo rằng chỉ những nhà đầu tư có lợi nhuận mới phải nộp thuế, giảm bớt gánh nặng cho những nhà đầu tư đang lỗ. Điều này cũng sẽ khuyến khích nhà đầu tư đầu tư vào thị trường chứng khoán lâu dài, thay vì đầu tư ngắn hạn để tránh thuế. Tuy nhiên, mức thuế suất 20% dự kiến đang là một điểm nóng trong cuộc tranh luận.

Mức thuế này có thể cao đối với một số nhà đầu tư, nhưng cũng cần so sánh với các mức thuế của các loại hình đầu tư khác và tính cạnh tranh trong khu vực. Thị trường chứng khoán Việt Nam càng hấp dẫn với nhà đầu tư cá nhân, thì cũng càng hấp dẫn với nhà đầu tư nước ngoài, tăng sức cạnh tranh trong khu vực và trên thế giới.

Để thực hiện chính sách này, cần có một lộ trình áp dụng từ từ, hoặc một biểu thuế lũy tiến linh hoạt hơn, cùng với cuộc đối thoại sâu rộng và thực chất với các thành viên thị trường. Điều này sẽ giúp các nhà đầu tư và các công ty chứng khoán có thời gian để điều chỉnh và thích nghi với chính sách mới.

Theo dõi thêm thông tin về đề xuất thuế giao dịch chứng khoán mới trên VietNamBiz

Cuối cùng, mục tiêu của chính sách thuế là đảm bảo công bằng và tạo điều kiện cho sự phát triển của thị trường chứng khoán. Với việc áp dụng thuế trên lợi nhuận ròng thực nhận, thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ có cơ hội phát triển bền vững hơn, thu hút nhiều nhà đầu tư và tăng sức cạnh tranh trên thị trường quốc tế.