Giá đất và tiền sử dụng đất đang trở thành vấn đề nóng tại Việt Nam, với nhiều bất cập và phản ánh từ phía người dân và doanh nghiệp. Tình trạng này đã dẫn đến biến động chính sách liên quan đến lĩnh vực này. Mới đây, Bộ Tài chính đã điều chỉnh các đề xuất liên quan đến thuế bổ sung, từ 3 phương án xuống còn 2 phương án, và Thủ tướng Chính phủ cũng đã công bố kế hoạch sửa đổi Luật Đất đai 2024.

Bất cập lớn nhất hiện nay là tiền chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp lên đất ở còn cao hơn giá trị của chính mảnh đất đó. Nguyên nhân của tình trạng này là do bảng giá đất mới được áp dụng từ ngày 1.1.2026, khiến giá đất tăng cao gấp nhiều lần. Nếu không sửa đổi kịp thời, những bất cập này sẽ lan rộng ra cả nước.

Nhiều ví dụ đã được đưa ra để minh họa cho tình trạng này. Một gia đình ở Hóc Môn, TP.HCM, có ngôi nhà cấp 4 xây năm 2005, nhưng khi xin giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, họ phải đóng gần 1,7 tỷ đồng tiền thuế sử dụng đất. Một doanh nghiệp khác thuê kho ở Q.4 (cũ) với tiền thuê trả hàng năm là 3,3 tỷ đồng, nhưng đến năm 2023, phải trả tiền thuê lên 7,7 tỷ đồng/năm, và sang tháng 1.2025, phải trả lên hơn 21 tỷ đồng.

Các chuyên gia và doanh nghiệp đã lên tiếng về vấn đề này. Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM, cho rằng giá đất tăng, nghĩa vụ tài chính tăng đang dẫn đến rất nhiều bất cập trên thị trường với cả doanh nghiệp, người dân và nền kinh tế. TS Phạm Viết Thuận, Viện trưởng Viện Kinh tế tài nguyên và môi trường TP.HCM, đề xuất điều chỉnh giá đất nông nghiệp bằng 65-70% giá đất ở trong bảng giá đất.

Trong khi đó, ông Võ Anh Tuấn, Phó cục trưởng Cục Quản lý đất đai (Bộ NN-MT), cho rằng việc áp dụng bảng giá đất mới là cần thiết, nhưng cần tránh tăng giá đột biến ảnh hưởng đến quyền và nghĩa vụ của người dân. Thứ trưởng Bộ Tài chính Lê Tấn Cận nhấn mạnh rằng Bộ Tài chính đang nghiên cứu và đề xuất các phương án để giải quyết vấn đề này.

Về vấn đề thu bổ sung tiền sử dụng đất, ông Đặng Hồng Anh, Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ VN, cho rằng khoản thu này thực chất là một khoản tiền lãi hoặc tiền phạt chậm nộp, nhưng không phải lỗi của doanh nghiệp. Ông kiến nghị bỏ hoàn toàn khoản thu bổ sung đối với các trường hợp doanh nghiệp bị ảnh hưởng do việc chậm trễ trong công tác định giá và tính tiền sử dụng đất của cơ quan chức năng. Thông tin thêm về vấn đề này có thể được tìm thấy trên website của Tiền Phong.

Tương tự, ông Nguyễn Văn Thắng, Phó tổng giám đốc Hưng Thịnh Land, cũng cho rằng khoản thu bổ sung này là gánh nặng cho doanh nghiệp và đề xuất bỏ luôn mức thu bổ sung để tạo đồng thuận toàn xã hội.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Lê Tấn Cận cho hay, Bộ Tài chính đang nghiên cứu và đề xuất các phương án để giải quyết vấn đề này, trong đó có phương án giảm tiền sử dụng đất khi người dân chuyển từ đất nông nghiệp sang đất ở.

Trước những vấn đề trên, việc tìm ra giải pháp phù hợp và hiệu quả để giải quyết tình trạng này là rất cần thiết. Theo báo Bảo Mới, chính sách mới sẽ giúp giảm tiền sử dụng đất khi chuyển mục đích sử dụng đất. Điều này không chỉ giúp giảm bớt gánh nặng cho người dân và doanh nghiệp mà còn góp phần thúc đẩy sự phát triển của thị trường bất động sản và nền kinh tế.

Cuối cùng, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng và doanh nghiệp để tìm ra giải pháp toàn diện và hiệu quả cho vấn đề này. Theo Vietnamnet, Chính phủ sẽ sửa đổi Luật Đất đai để giải quyết vấn đề về giá đất. Chỉ khi có sự chung tay và nỗ lực của tất cả các bên, chúng ta mới có thể xây dựng một thị trường bất động sản lành mạnh và phát triển bền vững.

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA), đã đưa ra nhận định rằng việc Nhà nước thu được nhiều thuế từ đất vừa mang lại niềm vui nhưng cũng đồng thời tạo ra những mối lo ngại. Điều này được ông bày tỏ tại hội thảo ‘Giá đất, thuế đất… thế nào cho hợp lý?’ do Báo Thanh Niên tổ chức vào sáng ngày 22.7 tại TP.HCM.

Theo ông Châu, chỉ với 9 dự án, TP.HCM dự kiến thu vào ngân sách khoảng 65.000 tỉ đồng tiền sử dụng đất. Đây là con số đáng mừng vì nó bổ sung một nguồn thu lớn cho ngân sách. Tuy nhiên, ông cũng bày tỏ sự băn khoăn về tính hợp lý của con số này. Ông cho rằng giá đất là một trong những chi phí đầu vào quan trọng của nền kinh tế và việc giảm giá nhà đòi hỏi nhiều giải pháp đa diện. Về phía nhà nước, cần xác định nguồn thu từ đất đai một cách hợp lý để không tạo ra những hệ lụy tiêu cực cho thị trường bất động sản và cả nền kinh tế.

Ông Lê Hoàng Châu đưa ra dẫn chứng về trường hợp của gia đình ông Nguyễn An, cư trú tại Hóc Môn, TP.HCM. Gia đình ông có một ngôi nhà cấp 4 được xây dựng vào năm 2005 với diện tích khoảng 75m2 trên mảnh đất được ông bà nội để lại. Tuy nhiên, đến cuối năm 2024, khi gia đình quyết định xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, diện tích phần đất được đo vẽ lại là 208m2. Với bảng giá đất hiện hành, gia đình ông phải đóng gần 1,7 tỉ đồng tiền thuế sử dụng đất, một khoản tiền quá lớn so với khả năng tài chính của họ.

Một trường hợp khác được ông Châu nêu lên liên quan đến một doanh nghiệp thuê kho với diện tích 11.000m2 tại quận 4 (cũ) vào năm 2022. Ban đầu, giá đất được tính là 300.000 đồng/m2 và tiền thuê đất hàng năm là 3,3 tỉ đồng. Tuy nhiên, đến năm 2023, do điều chỉnh hệ số, doanh nghiệp phải trả tiền thuê đất lên đến 7,7 tỉ đồng/năm. Và tính đến tháng 1.2025, với giá đất tăng cao, tiền thuê đất mà doanh nghiệp phải trả đã tăng lên hơn 21 tỉ đồng, cao hơn 3 lần so với năm 2023 và gấp 7 lần so với năm 2022.

Những ví dụ trên cho thấy sự tăng vọt của giá đất và nghĩa vụ tài chính đang gây ra rất nhiều bất cập trên thị trường bất động sản, không chỉ ảnh hưởng đến doanh nghiệp và người dân mà còn tác động tiêu cực đến nền kinh tế.

Ông Lê Hoàng Châu cũng đặt vấn đề về khoản thu bổ sung đối với hàng loạt doanh nghiệp do chậm định giá đất. Ông cho rằng việc Chính phủ quy định thu bổ sung là đúng theo luật Đất đai nhưng đề xuất thu 3,6% của Bộ Tài chính là không hợp lý. Thay vào đó, ông đề nghị chỉ thu bổ sung 0,5% hoặc thậm chí bỏ hoàn toàn khoản thu này khi sửa đổi luật Đất đai.

HoREA cũng đề xuất rằng thay vì thu 5,4% hay 3,6%, Bộ Tài chính nên trình Chính phủ chỉ thu bổ sung 0,5%. Quy định này trong luật Đất đai không phù hợp với luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, bởi chỉ được áp dụng hồi tố với nghĩa vụ pháp lý nhẹ hơn, còn quy định nặng hơn thì không được áp dụng retro trước đó.

Xem thêm thông tin tại đây

Ngày 22.7, Báo Thanh Niên đã tổ chức hội thảo với chủ đề ‘Giá đất, thuế đất… thế nào cho hợp lý?’ nhằm tìm hiểu và giải đáp những vướng mắc liên quan đến chính sách đất đai hiện nay. Tại sự kiện này, các đại diện doanh nghiệp đã lên tiếng về những bất cập trong cách tính giá đất và thuế đất hiện hành.

Ông Lê Khánh Quang, Tổng giám đốc Công ty Việt An Hòa, một trong những diễn giả tại hội thảo, đã bày tỏ sự bức xúc trước cách tính giá đất và thuế đất hiện nay. Theo ông, các mức giá và thuế này không chỉ quá cao mà còn bất hợp lý, gây ra nhiều khó khăn cho doanh nghiệp trong hoạt động sản xuất kinh doanh.

Ông Quang đề xuất rằng mức thuế đất nên được điều chỉnh ở mức phù hợp, khoảng 30-40%. Về giá đất, ông cho rằng giá đất ở nên được tính dựa trên giá thị trường để đảm bảo sự công bằng và chính xác. Tuy nhiên, ông cũng nhận thấy rằng giá đất nông nghiệp hiện nay quá thấp, cần được xem xét và điều chỉnh cho phù hợp.

Một điểm quan trọng khác mà ông Quang nhấn mạnh là việc điều chỉnh giá đất hàng năm. Ông kiến nghị rằng giá đất nên được điều chỉnh với mức tăng không vượt quá 20% mỗi năm. Nếu mức tăng vượt quá 20%, ông đề xuất cần phải có sự rà soát lại để đảm bảo giá đất phản ánh đúng thực tế thị trường và không gây khó khăn cho doanh nghiệp.

Những đề xuất của ông Lê Khánh Quang tại hội thảo đã thu hút sự quan tâm lớn từ cộng đồng doanh nghiệp và các chuyên gia trong lĩnh vực đất đai. Việc tìm kiếm một cơ chế giá đất và thuế đất hợp lý không chỉ giúp giảm bớt khó khăn cho doanh nghiệp mà còn góp phần tạo ra một môi trường kinh doanh lành mạnh và ổn định.

Trong bối cảnh hiện nay, khi mà các doanh nghiệp đang phải đối mặt với nhiều thách thức trong hoạt động sản xuất kinh doanh, việc điều chỉnh chính sách đất đai theo hướng hợp lý và công bằng là hết sức cần thiết. Hội thảo ‘Giá đất, thuế đất… thế nào cho hợp lý?’ là một hoạt động thiết thực nhằm tìm ra những giải pháp phù hợp cho vấn đề này.