Sau gần 40 năm thực hiện công cuộc đổi mới, nền kinh tế Việt Nam đã có những bước tiến đáng kể, trở thành một trong những nền kinh tế năng động nhất trên thế giới. Với quy mô GDP tăng vượt bậc, từ 8 tỷ USD vào năm 1986 lên ước đạt 476,3 tỷ USD vào năm 2024, gấp 59,5 lần. Thành tựu này là kết quả của sự nỗ lực không ngừng và những chính sách đổi mới của Đảng và Nhà nước. Tuy nhiên, để xây dựng một nước Việt Nam hùng cường, Đảng và Nhà nước cần tiếp tục thực hiện khát vọng xây dựng nền kinh tế vững mạnh, hội nhập quốc tế sâu rộng.

Tại Nghị quyết số 66-NQ/TW, Bộ Chính trị đã ban hành nghị quyết về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật, với mục tiêu tạo dựng một xã hội thực sự dân chủ, bình đẳng, an toàn, minh bạch. Mục tiêu của Nghị quyết là xây dựng một hệ thống pháp luật dân chủ, công bằng, đồng bộ, thống nhất, công khai, minh bạch, và khả thi. Nghị quyết đặt ra mục tiêu đến năm 2030, Việt Nam sẽ có hệ thống pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới. Đây là một bước đi chiến lược, khẳng định vai trò trung tâm của pháp luật là công cụ kiến tạo phát triển.

Để đạt được mục tiêu này, Đảng và Nhà nước cần tạo dựng và thực thi cơ chế bền vững trong cải cách thể chế, đảm bảo 3 tiêu chuẩn: đảm bảo chất lượng và sự phù hợp với thực tiễn của các quy định hiện hành; nâng cao hiệu quả và tính minh bạch trong thực thi pháp luật; kiểm soát chất lượng của những quy định mới. Điều này đòi hỏi sự quyết tâm và nỗ lực không ngừng từ tất cả các cấp chính quyền và ban ngành.

Ngoài ra, Đảng và Nhà nước cũng cần tập trung vào xây dựng Nhà nước kiến tạo, quản trị, tạo dựng chính sách với tầm nhìn chiến lược. Đây là điều kiện cần, mang tính then chốt, là nền tảng quan trọng để đất nước phát triển nhanh, bền vững và hội nhập sâu rộng. Một Nhà nước kiến tạo không chỉ tập trung vào quản lý mà còn hướng đến phục vụ và tạo điều kiện cho sự phát triển của xã hội.

Một vấn đề quan trọng khác là giáo dục và đào tạo. Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 của Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo thể hiện sự quan tâm sâu sắc và toàn diện của Đảng đối với giáo dục và đào tạo. Tuy nhiên, giáo dục và đào tạo nước ta vẫn còn nhiều bất cập, cần đổi mới toàn diện. Cải cách hệ thống giáo dục và đào tạo cần hướng đến mục tiêu đào tạo con người có tri thức nguyên bản, có khả năng tư duy phản biện độc lập, có năng lực tự học, tự khám phá. Cùng với đó, cần xây dựng nền giáo dục dạy cách sáng tạo ra tri thức, chứ không chỉ học lại tri thức sẵn có.

Trong bối cảnh tình hình kinh tế, chính trị thế giới đang có nhiều biến động, khó lường, chuyển biến nhanh, cơ cấu lại nền kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng là xu thế tất yếu. Điều này đòi hỏi đất nước cần khẩn trương tái cơ cấu lại nền kinh tế, phù hợp với xu hướng phát triển các ngành, lĩnh vực của kinh tế thế giới. Việc này không chỉ giúp Việt Nam tận dụng được cơ hội từ quá trình toàn cầu hóa mà còn nâng cao tính cạnh tranh của nền kinh tế.

Phát triển kinh tế tư nhân cũng là một động lực quan trọng của nền kinh tế quốc gia. Đảng và Nhà nước cần thực hiện các chính sách cởi mở, minh bạch, công bằng để kinh tế tư nhân và doanh nghiệp dân tộc hình thành, phát triển bền vững. Khu vực kinh tế tư nhân không chỉ giúp đa dạng hóa nguồn lực cho phát triển mà còn tạo ra sự cạnh tranh lành mạnh, góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế.

Tóm lại, để xây dựng một nước Việt Nam hùng cường, Đảng và Nhà nước cần thực hiện đồng bộ các giải pháp về thể chế kinh tế, xây dựng Nhà nước kiến tạo, quản trị, tạo dựng chính sách với tầm nhìn chiến lược; cải cách triệt để hệ thống giáo dục; cơ cấu lại nền kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng; kiến tạo, phát triển kinh tế tư nhân, doanh nghiệp dân tộc. Việc thực hiện thành công những giải pháp này sẽ là chìa khóa để Việt Nam bước vào giai đoạn phát triển mới, vững chắc và bền vững.

Ngày 19/7/2025, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký Công điện số 113/CĐ-TTg về việc thực hiện các giải pháp phát triển hiệu quả vận tải đường thủy và thúc đẩy phát triển logistics trong lĩnh vực vận tải. Công điện này được gửi đến các Bộ trưởng của các Bộ: Xây dựng, Tài chính, Công Thương, Nông nghiệp và Môi trường, Tư pháp, Khoa học và Công nghệ, Quốc phòng, Công an; Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam; và Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Việt Nam sở hữu hệ thống sông ngòi với tổng chiều dài có khả năng khai thác vận tải khoảng 42.000 km, cùng đường bờ biển dài hơn 3.260 km và nhiều cửa sông, vịnh tự nhiên thuận lợi. Đây là điều kiện thuận lợi để phát triển vận tải thủy nội địa và vận tải ven biển, một phương thức vận tải có chi phí thấp, khả năng chuyên chở hàng hóa khối lượng lớn, góp phần giảm áp lực cho đường bộ, đường sắt và thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững.

Trong những năm qua, vận tải thủy đã từng bước khẳng định vai trò quan trọng trong hệ thống giao thông vận tải quốc gia, với tỷ trọng vận tải hàng hóa bằng đường thủy nội địa và ven biển có xu hướng ngày càng tăng. Tuy nhiên, kết cấu hạ tầng phục vụ phát triển vận tải thủy vẫn còn bất cập; năng lực đội tàu, công tác quản lý phương tiện, chất lượng nguồn nhân lực và kết nối giữa các phương thức vận tải còn hạn chế.

Để khắc phục những tồn tại, tạo động lực mới cho ngành vận tải thủy phát triển nhanh và bền vững, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các Bộ và địa phương thực hiện các giải pháp đồng bộ. Bộ Xây dựng được yêu cầu khẩn trương rà soát, sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật ngành hàng hải, đường thủy, tập trung các chính sách khuyến khích, thu hút xã hội hóa đầu tư hạ tầng, phương tiện vận tải thủy, nguồn nhân lực, phát triển công nghệ.

Bộ Tài chính được yêu cầu chủ trì cân đối, bố trí nguồn vốn đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026-2030 cho các dự án trọng điểm phát triển hạ tầng đường thủy, hàng hải. Bộ Nông nghiệp và Môi trường được yêu cầu rà soát đơn giản hóa thủ tục giao đất, cho thuê đất, giao khu vực biển để phát triển hạ tầng cảng, bến thủy nội địa, cảng biển, nạo vét luồng hàng hải, đường thủy.

Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương được yêu cầu rà soát, cập nhật quy hoạch sử dụng đất và bố trí quỹ đất phục vụ xây dựng cảng thủy nội địa, bến cảng biển theo quy hoạch; tích hợp quy hoạch trung tâm logistics, kho bãi, trung tâm phân phối hàng hóa gắn với vận tải thủy nội địa. Qua đó, nhằm khai thác hiệu quả tiềm năng của vận tải thủy, góp phần vào sự phát triển kinh tế – xã hội của đất nước.

Nhìn chung, việc phát triển vận tải thủy nội địa và ven biển là một hướng đi chiến lược quan trọng, không chỉ góp phần giảm tải cho các phương thức vận tải khác mà còn giúp tăng cường hiệu quả kinh tế, bảo vệ môi trường. Việc thực hiện các giải pháp nêu trong Công điện số 113/CĐ-TTg sẽ giúp thúc đẩy sự phát triển của ngành vận tải thủy, cũng như tăng cường hiệu quả của hệ thống giao thông vận tải quốc gia.