Quân đội Nga đã thành công đẩy lùi một cuộc không kích quy mô lớn của Ukraine vào ngày 2/8, khi bắn hạ nhiều máy bay không người lái (UAV) tại một số quận ở vùng Rostov, theo thông báo của quyền thống đốc vùng Rostov, ông Yury Slyusar. Tuy nhiên, một nhân viên bảo vệ đã thiệt mạng và một khu công nghiệp tại thị trấn Uglerodovskoye bị bốc cháy. Ngọn lửa sau đó đã được khống chế.

Tại vùng Penza, miền trung Nga, Thống đốc Oleg Melnichenko cho biết UAV Ukraine đã tấn công một doanh nghiệp địa phương, khiến một phụ nữ thiệt mạng và hai người khác bị thương. Ông Vyacheslav Fedorishchev, Thống đốc vùng Samara, cũng xác nhận một người đàn ông lớn tuổi thiệt mạng khi bị mảnh vỡ từ UAV rơi trúng nhà và gây hỏa hoạn. Cuộc tấn công bằng UAV của Ukraine cũng gây gián đoạn hoạt động internet tại khu vực này. Ngoài ra, hoạt động tại các sân bay ở Penza, Saratov và Tambov bị tạm dừng do lo ngại về an ninh.

Bộ Quốc phòng Nga thông báo đã chặn tổng cộng 112 UAV Ukraine trong đêm 1/8 và rạng sáng 2/8 trên khắp lãnh thổ Nga, phần lớn bị vô hiệu hóa tại Rostov và Krasnodar. Cùng ngày, một loạt vụ nổ cũng diễn ra tại bán đảo Crimea. Người dân địa phương cho biết có giao tranh giữa UAV và hệ thống phòng không. Kênh Telegram Exilenova+ thông báo tiếng nổ vang lên tại khu vực Kerch và thành phố Feodosia, nơi xảy ra hỏa hoạn gần một kho dầu. Cầu Crimea, tuyến đường huyết mạch, cũng bị đóng cửa trong khoảng 5 giờ.

Kể từ khi xung đột Nga – Ukraine nổ ra năm 2022, cầu Crimea đã nhiều lần trở thành mục tiêu của các lực lượng Ukraine. Các vụ tấn công gần đây cho thấy tình hình an ninh ở khu vực này vẫn còn phức tạp và căng thẳng. Hiện chưa có thông tin chi tiết về các vụ tấn công cũng như mức độ thiệt hại.

Trong bối cảnh căng thẳng giữa Nga và Ukraine leo thang, các bên liên quan đang theo dõi sát sao tình hình. Việc ngăn chặn các cuộc tấn công và đảm bảo an ninh cho người dân đang là ưu tiên hàng đầu của các lực lượng chức năng.

Theo RBC, các vụ tấn công bằng UAV của Ukraine vào lãnh thổ Nga đã gia tăng trong thời gian gần đây. Tuy nhiên, Nga vẫn kiểm soát tình hình và đang thực hiện các biện pháp cần thiết để bảo vệ lãnh thổ và người dân.

Một loại vũ khí bí ẩn của Ukraine đã xuất hiện trong truyền thông, với hình ảnh cho thấy khả năng tàng hình cao và có thể tác động tới chiến dịch quân sự của Nga. Hình ảnh này đã được đăng tải trên mạng internet những ngày gần đây, đánh dấu lần xuất hiện thứ hai của loại vũ khí này.

Loại vũ khí bí ẩn này là một chiếc UAV (Unmanned Aerial Vehicle) tấn công tàng hình, có cấu trúc dạng cánh bay không có thân riêng biệt và được đẩy bằng động cơ phản lực. UAV này được sơn màu đen và có khả năng tàng hình rất cao, giúp nó vượt qua các hệ thống phòng không của đối thủ để tấn công sâu vào lãnh thổ Nga.

Ukraine đã gia tăng các vụ tấn công vào cơ sở quân sự, nhà máy vũ khí, điểm hậu cần của Nga gần đây. Kiev tin rằng các cuộc tấn công này có thể làm gián đoạn việc Nga vận hành chiến dịch quân sự đặc biệt, làm chậm đà tiến của Moscow.

Thông tin về chiếc UAV bí ẩn này vẫn chưa rõ ràng, nhưng một chiếc UAV màu đen từng rơi ở Nga hồi tháng 6/2024 dài khoảng 3m. Nếu nó mang được lượng nhiên liệu tương đương UAV tấn công Shahed của Nga, vốn có kích thước tương đương, thì có thể nó đủ khả năng bay hàng trăm km.

Ngoài ra, Ukraine còn có một loại UAV phản lực khác lớn hơn một chút, cũng mang cấu trúc cánh bay, đã từng xuất hiện vài lần trên mạng xã hội từ năm ngoái. Điểm khác biệt chính giữa hai mẫu UAV tàng hình, ngoài kích thước, là ở đuôi: mẫu lớn hơn có một cánh đuôi đứng, trong khi mẫu nhỏ hơn có 2.

Rõ ràng, cả hai mẫu UAV tàng hình này chỉ tồn tại với số lượng rất ít, có lẽ do chi phí và độ phức tạp cao hơn so với các loại UAV khác. Loại UAV tấn công chính của Lực lượng Tác chiến Không người lái Ukraine (USF) là mẫu An-196, cánh thẳng và dùng cánh quạt.

Việc UAV tàng hình xuất hiện ít có thể hàm ý rằng USF chỉ triển khai chúng cho những nhiệm vụ khó khăn nhất, nơi UAV cần xâm nhập qua các lớp phòng không dày đặc của Nga. Trong cuộc đua công nghệ này, Nga cũng sở hữu những mẫu UAV tàng hình uy lực, ví dụ như Okhotnik dài tới 14m.

Theo giới quan sát, thách thức với cả Ukraine và Nga không phải là làm ra vài chiếc UAV có khả năng tránh radar, mà là làm ra nhiều chiếc. Đây là một cuộc chiến tiêu hao và bên nào có được số lượng lớn vũ khí sẽ là bên có ưu thế. Đây không phải là một nhiệm vụ dễ dàng vì chi phí sản xuất UAV tàng hình đắt đỏ hơn so với UAV thông thường.

Nga đã có sự chuyển đổi đáng kể trong chiến lược sử dụng máy bay không người lái (UAV) trong cuộc xung đột với Ukraine. Ban đầu, nước này chủ yếu sử dụng UAV Shahed do Iran sản xuất, nhưng sau đó đã tự phát triển phiên bản cải tiến Geran với nhiều tính năng nguy hiểm hơn.

Quá trình cải tiến UAV của Nga bắt đầu từ năm 2022, khi Moscow triển khai UAV Shahed-131 và Shahed-136 do Iran sản xuất để tấn công các mục tiêu ở Ukraine. Tuy nhiên, đến năm 2023, Nga đã chuyển sang sản xuất các phiên bản UAV cải tiến của mình là Geran-1 và Geran-2, với hình dáng tương tự như UAV của Iran. UAV Geran có khả năng bay xa khoảng 2.500km và đạt tốc độ 180 km/h.

Các chuyên gia cho rằng, Nga đã thực hiện nhiều cải tiến để tăng cường sức hủy diệt của các UAV, bao gồm nâng cấp hệ thống dẫn đường và tăng sức công phá của đầu đạn. Một trong những nâng cấp quan trọng của UAV Geran là hệ thống dẫn đường. Các phiên bản UAV đầu tiên sử dụng ăng-ten mẫu thu có kiểm soát (CRPA) 4 phần tử kết hợp với hệ thống định vị toàn cầu bằng vệ tinh (GNSS). Tuy nhiên, khi năng lực tác chiến điện tử của Ukraine trở nên hiệu quả hơn, Nga đã trang bị cho các mẫu UAV mới ăng-ten CRPA 8 hoặc 16 phần tử kết hợp hệ thống Kometa.

Ngoài ra, các phiên bản mới hơn của UAV Geran còn được trang bị bộ phát vô tuyến để điều khiển từ xa hoặc các modem 3G/LTE kết nối với mạng di động địa phương, tăng khả năng dự phòng dẫn đường và cho phép truyền dữ liệu đo từ xa và qua video. Bên cạnh những cải tiến về UAV tấn công, Nga còn đẩy mạnh việc sử dụng UAV mồi nhử.

Vào năm 2024, Moscow bắt đầu áp dụng rộng rãi chiến thuật mới nhằm áp đảo hệ thống phòng không Ukraine bằng cách phóng các UAV mồi nhử tầm xa như Parodya và Gerbera. Các UAV mồi nhử có giá khoảng 10.000 USD/chiếc, rẻ hơn UAV Geran tới 10 lần. Chúng thường được chế tạo từ nhựa và gỗ dán giá rẻ cũng như nặng chưa đến 20kg. Tầm hoạt động của UAV mồi nhử cũng ngắn hơn, vào khoảng 600km.

Chuyên gia Jacob Parakilas tại tổ chức RAND châu Âu ở Cambridge nhận định, Gerbera là UAV mồi nhử hiệu quả nhờ chi phí rẻ, thiết kế đơn giản, nhưng lại bay theo các tuyến đường tương tự cũng như tạo ra những tín hiệu điện tử và radar tương tự như một UAV tấn công.

Tuy nhiên, mối đe dọa từ UAV Nga đối với Ukraine có thể sớm gia tăng, khi Moscow tăng cường sản xuất tại các trung tâm chính ở Yelabuga và Izhevsk. Nga đang cho xuất xưởng hơn 5.000 UAV tầm xa mỗi tháng, bao gồm UAV tấn công kiểu Shahed và UAV mồi nhử. Tờ Forbes trích dẫn thông tin tình báo quân sự của Ukraine cho hay, tính đến tháng 5, sản lượng của Nga vào khoảng 2.700 UAV tấn công Geran và 2.500 UAV mồi nhử Gerbera mỗi tháng. Các con số này đánh dấu mức tăng gần gấp 5 lần kể từ mùa hè năm 2024.

Theo báo cáo hồi tháng 2 của Cơ quan tình báo quân sự Ukraine, Nga đã và đang phát triển mẫu UAV Geran 3 có tốc độ bay nhanh hơn nhờ thay thế động cơ piston bằng động cơ phản lực. Chuyên gia quân sự Parakilas cho rằng, UAV Geran 3 cũng có thể được nâng cấp hệ thống điện tử bền bỉ hơn và liên kết dữ liệu hai chiều, từ đó cho phép người vận hành phản ứng theo thời gian thực và tấn công các mục tiêu di động.

Tuy nhiên, ông Parakilas nhấn mạnh, những bước nâng cấp như trên sẽ gây tốn kém. Đồng quan điểm, nhà phân tích quốc phòng David Sharp tại Israel cho hay, ứng dụng nhiều cải tiến sẽ khiến chi phí sản xuất UAV trở nên đắt đỏ hơn và từ đó ảnh hưởng đến việc sản xuất hàng loạt.

Trong bối cảnh công nghệ đang ngày càng phát triển, việc ứng dụng các thiết bị bay không người lái và có người lái vào đời sống kinh tế – quốc phòng đang trở thành xu hướng của nhiều quốc gia trên thế giới. Tại Việt Nam, tập đoàn công nghệ hàng đầu Viettel cũng đang đẩy mạnh phát triển các thiết bị này trong khuôn khổ chiến lược phát triển hệ sinh thái kinh tế tầm thấp.

Trung tướng Tào Đức Thắng, Chủ tịch Viettel, cho biết rằng đơn vị này đang tập trung vào việc xây dựng hệ sinh thái kinh tế tầm thấp, sử dụng các thiết bị bay ở độ cao thấp, bao gồm cả drone không người lái và tiềm năng phát triển thiết bị có người lái, phục vụ cả mục đích kinh tế và quốc phòng.

Mới đây, Viettel đã triển khai thành công drone mang thiết bị phát sóng 4G/5G di động, hoạt động ở độ cao khoảng 50-100m, phủ sóng bán kính lên đến 6km, hoạt động liên tục tới 24 giờ nhờ nhận năng lượng qua dây cáp hybrid từ mặt đất. Giải pháp này đã được áp dụng trong trường hợp thiên tai, khắc phục sự cố mất kết nối mạng viễn thông tại Nghệ An.

Tại Triển lãm Quốc phòng Quốc tế Việt Nam 2024, Viettel đã giới thiệu hơn 80 sản phẩm công nghệ cao thuộc ngành công nghiệp quốc phòng, trong đó nổi bật là các mẫu UAV do Viettel tự thiết kế và sản xuất trong nước 100%. Các sản phẩm UAV của Viettel bao gồm UAV trinh sát, UAV đa năng và UAV cảm tử, có khả năng hoạt động lâu dài, mang theo vũ khí chính xác cao và thực hiện các nhiệm vụ phức tạp.

Không chỉ dừng lại ở lĩnh vực quốc phòng, Viettel cũng đã đề cập đến nghiên cứu dài hạn về máy bay có người lái tầm thấp, phục vụ cả mục đích dân sự như cứu hộ, logistics và quốc phòng. Mục tiêu của Viettel là mở rộng từ drone UAV sang cả thiết bị bay chuyên dụng, tạo ra một hệ sinh thái hoàn chỉnh, linh hoạt và đa nhiệm.

Trên thế giới, nhiều quốc gia cũng đang phát triển UAV phục vụ kinh tế tầm thấp. Trung Quốc dẫn đầu toàn cầu về phát minh và ứng dụng drone/UAV, với hơn 70% số bằng sáng chế drone toàn cầu và hơn 50.000 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này. Tại Mỹ, Amazon Prime Air đã triển khai drone giao hàng trong thành phố, trong khi Wing (Alphabet) mở rộng dịch vụ drone delivery ở Mỹ, Úc và Phần Lan.

Nhật Bản và Hàn Quốc cũng đang tích cực phát triển hệ sinh thái eVTOL và drone để phục vụ vận tải đô thị và logistics. Sự phát triển của công nghệ drone và thiết bị bay không người lái đang mở ra những cơ hội mới cho nhiều ngành nghề và lĩnh vực kinh tế.

Nhìn chung, việc phát triển và ứng dụng các thiết bị bay không người lái và có người lái vào đời sống kinh tế – quốc phòng đang là một xu hướng tất yếu. Với sự đầu tư và nghiên cứu của các doanh nghiệp như Viettel, chúng ta có thể hy vọng vào một tương lai mà công nghệ drone và thiết bị bay sẽ được ứng dụng rộng rãi và mang lại nhiều lợi ích cho xã hội.

Anh và Đức đã khởi động một dự án viện trợ quân sự chung nhằm hỗ trợ Ukraine trong cuộc xung đột với Nga. Dự án này được công bố trong khuôn khổ cuộc họp lần thứ 29 của Nhóm liên lạc quốc phòng Ukraine (UDCG) diễn ra vào ngày 21-7. Theo đó, hai nước sẽ cung cấp cho Ukraine một lượng lớn đạn pháo và máy bay không người lái (UAV) hiện đại.

Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Anh, John Healey, và Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Đức, Boris Pistorius, đã thông tin về dự án chung này. Theo ông Healey, dự án sẽ cung cấp cho Ukraine 220.000 quả đạn pháo 35mm cho hệ thống phòng không Gepard do Đức sản xuất. Hệ thống Gepard đã chứng minh khả năng hiệu quả trong việc chống lại máy bay không người lái (UAV) của Nga.

Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Đức, Boris Pistorius, cho biết lô đạn pháo này sẽ được giao cho Kiev trong thời gian ngắn. Ngoài ra, dự án này cũng sẽ hỗ trợ chi phí trang bị những chiếc UAV hiện đại do chính Ukraine sản xuất. Những hệ thống này đã chứng minh được giá trị của chúng trên mặt trận, tiêu diệt máy bay, máy bay không người lái và tên lửa của Nga trước khi chúng gây ra mối đe dọa cho Ukraine.

Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Đức cũng cam kết những hệ thống đầu tiên do Đức tài trợ sẽ được chuyển giao cho Lực lượng vũ trang Ukraine trong vài ngày tới và sẽ sẵn sàng để sử dụng ngay lập tức.

Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Anh, John Healey, thông tin rằng Anh đã phân bổ 700 triệu bảng Anh trong năm nay cho đạn pháo, tên lửa tầm xa và tên lửa phòng thủ, trong đó 150 triệu bảng Anh hỗ trợ đã được chuyển giao trong 2 tháng. Kể từ tháng 3-2025, Anh đã cung cấp gần 50.000 chiếc UAV cho Ukraine.

Ông Healey cũng cho biết thêm rằng Anh sẽ cung cấp thêm 40 triệu bảng Anh như một phần của gói hỗ trợ toàn diện của NATO. Dự án này thể hiện cam kết của Anh và Đức trong việc hỗ trợ Ukraine trong cuộc xung đột với Nga.

Quân đội Ukraine đã tuyên bố phá hủy thành công một tổ hợp tác chiến điện tử thử nghiệm của Nga, chuyên sử dụng để chế áp máy bay không người lái (UAV). Thông tin này được báo cáo bởi Kyiv Independent vào ngày 20/7, cho biết các binh sĩ thuộc Tiểu đoàn Svarog 424 của Lực lượng Hệ thống Không người lái Ukraine đã phát hiện và phá hủy hệ thống tác chiến điện tử (EW) hiếm và đắt đỏ của Nga, có tên gọi tổ hợp thử nghiệm KOP-2.

Tổ hợp KOP-2 là một thiết bị hiện đại của Nga, được thiết kế để phát hiện và gây nhiễu các UAV đối phương. Nó có khả năng quét dải tần số vô tuyến rộng, xác định tần số điều khiển của UAV và phát tín hiệu nhiễu công suất lớn nhằm vô hiệu hóa mục tiêu. Hệ thống này thường được triển khai để bảo vệ các mục tiêu chiến lược như hệ thống phòng không và cơ sở hạ tầng quan trọng.

Tuy nhiên, trong thực chiến, hệ thống KOP-2 đã không phát huy hiệu quả. Theo Tiểu đoàn Svarog, đòn đánh đầu tiên đã làm tê liệt thiết bị, trước khi một đợt tấn công tiếp theo phá hủy hoàn toàn tổ hợp KOP-2. Chiến dịch thành công này cho thấy năng lực ngày càng tinh vi của các đơn vị UAV Ukraine trong việc phát hiện và loại bỏ các mối đe dọa tác chiến điện tử.

Những hoạt động như vậy có ý nghĩa quan trọng khi Nga ngày càng phụ thuộc vào các hệ thống EW để gây gián đoạn hoạt động của UAV Ukraine ở cấp độ chiến thuật. Việc phá hủy tổ hợp KOP-2 cũng cho thấy Ukraine đang tăng cường sử dụng công nghệ UAV và robot trên chiến trường như một phần trong chiến lược tổng thể nhằm giảm tổn thất nhân lực và thích ứng với các mối đe dọa ngày càng thay đổi dọc tuyến mặt trận.

Trong bối cảnh các cuộc tập kích bằng UAV quy mô lớn nhằm vào các thành phố của Ukraine trong những tuần gần đây, Kiev cũng đã gia tăng các đòn tấn công bằng UAV vào Moscow, với hàng chục chiếc bị phóng về phía thủ đô của Nga chỉ riêng trong tuần qua.