Ẩn sâu trong lòng Hà Nội hiện đại, nơi những tòa nhà chọc trời đang dần thay thế những công trình kiến trúc cổ kính, vẫn tồn tại một điểm đến độc đáo, mang đến cho du khách một trải nghiệm văn hóa Ê Đê đầy màu sắc. Quán cà phê Tô Tô, tọa lạc tại số 23 phố Châu Long, trong một căn nhà cổ hơn 100 tuổi, đã trở thành một điểm đến lý thú cho những ai muốn khám phá văn hóa Tây Nguyên giữa lòng Thủ đô.

Căn nhà cổ nơi Tô Tô Cafe tọa lạc là một trong những công trình kiến trúc được bảo tồn từ năm 1924. Sau thời gian dài bị bỏ hoang, nơi đây đã được nhóm nghiên cứu thuộc Trung tâm Sáng tạo Trẻ UNESCO Hà Nội (UNESCO YCC Hanoi) khôi phục thông qua dự án ‘Đưa rừng về phố’. Quán cà phê Tô Tô ra đời với mục tiêu tái tạo một hệ sinh thái thu nhỏ giữa lòng đô thị, tạo ra một không gian xanh và mang đến trải nghiệm văn hóa đặc biệt.

Không gian quán được bài trí bằng những vật dụng mang đậm hơi thở Tây Nguyên, từ chiếc gùi, cái chiêng, đến bình nước, quần áo truyền thống. Tất cả đều là kỷ vật gia đình được anh Y Tô Tô Kbruôr, chủ quán, thu thập và trưng bày. Cà phê ở đây cũng là một câu chuyện văn hóa, với tất cả các loại cà phê Robusta được trồng, rang và xay tại Đắk Lắk, theo công thức truyền khẩu của người Ê Đê.

Một trong những điểm nhấn thú vị của Tô Tô Cafe là cách thưởng thức cà phê theo ‘chung nguồn cội’, một phong tục của người Ê Đê. Cà phê được đựng trong bình gốm và rót ra từng ly nhỏ, đảm bảo vệ sinh nhưng vẫn giữ được tinh thần về nguồn cội. Quán cũng mang đến một thực đơn đa dạng, từ các món cà phê truyền thống đến các món cà phê sáng tạo, với mức giá hợp lý.

Mặc dù mới mở cửa vào ngày 8.5.2025, Tô Tô Cafe đã thu hút được sự quan tâm của nhiều thực khách, trong đó có cả người nước ngoài. Quán vẫn đang trong quá trình hoàn thiện và phát triển, với mục tiêu trở thành một không gian kết nối cộng đồng, nghệ thuật và di sản.

Giữa những quán cà phê hiện đại bậc nhất của Hà Nội, Tô Tô Cafe chọn một con đường khác – lặng lẽ nhưng đầy bản lĩnh. Quán không chỉ là nơi để uống một ly cà phê đậm vị núi rừng, mà còn là nơi để lắng nghe, cảm nhận và kết nối với một nền văn hóa ít được kể, giữa một căn nhà trăm tuổi vẫn còn giữ lại mạch đập của thời gian.

Du lịch vùng cao đang trải qua một cuộc bứt phá mạnh mẽ nhờ vào chuyển đổi số và tinh thần chủ động từ người dân bản địa. Những người dân này đang trở thành người kể chuyện chân thực nhất về văn hóa, phong tục quê hương mình, góp phần quảng bá và giữ gìn bản sắc dân tộc.

Tại tỉnh Tuyên Quang, làng văn hóa du lịch cộng đồng dân tộc Mông ở thôn Pả Vi Hạ đã trở thành biểu tượng cho sự vươn lên của người dân bản địa. Với 19 hộ dân tham gia mô hình homestay, họ không chỉ kinh doanh mà còn gìn giữ phong tục truyền thống. Anh Nùng Thanh Sấn, chủ homestay Meo Vac Ethnic, là một trong những người tiên phong khai phá cách làm du lịch mới bằng cách quay video, viết bài và chia sẻ văn hóa Mông trên TikTok và Facebook. Việc sử dụng các nền tảng số đã giúp anh và nhiều người dân bản địa khác tiếp cận được với khách du lịch từ khắp nơi trên thế giới.

Chuyển đổi số đang mở ra bước ngoặt cho du lịch vùng cao Việt Nam. Tại Bản Liền và Y Tý, Lào Cai, người dân bản địa đã biết tận dụng mạng xã hội, video và QR code để quảng bá văn hóa và thu hút khách. Họ không chỉ làm du lịch mà còn trở thành người kể chuyện sinh động nhất về chính quê hương mình. Việc sử dụng công nghệ đã giúp họ tự quảng bá và tiếp cận với thị trường du lịch rộng lớn hơn.

Trưởng ban quản lý Làng văn hóa du lịch cộng đồng dân tộc Mông, Chu Minh Quang, cho biết rằng chuyển đổi số là cách nhanh nhất để người dân vùng cao tự quảng bá chính mình. Quan trọng nhất vẫn là thay đổi tư duy để người dân hiểu rằng chính họ là người kể chuyện hấp dẫn nhất về bản làng mình. Tuy nhiên, vẫn còn những điểm nghẽn cần được khai thông, như hạ tầng viễn thông chưa đồng đều, khả năng tiếp cận công nghệ của người dân còn chênh lệch và thiếu đội ngũ hướng dẫn có chuyên môn.

Hơn thế, chuyển đổi số nếu không đi kèm gìn giữ bản sắc sẽ dễ dẫn đến thương mại hóa văn hóa. Việc bảo vệ và phát huy bản sắc dân tộc là điều cần thiết để du lịch vùng cao phát triển bền vững. Để đạt được mục tiêu này, tỉnh Lào Cai đang kiện toàn bộ máy quản lý, phát triển nhân lực, thúc đẩy số hóa, bảo vệ môi trường và hợp tác quốc tế. Mục tiêu đến năm 2030 là đón 15 triệu lượt khách, doanh thu trên 71.000 tỷ đồng, tạo việc làm cho khoảng 65.000 người.

Với sự nỗ lực và chủ động của người dân bản địa, cùng với sự hỗ trợ của công nghệ và chính sách của tỉnh, du lịch vùng cao đang có cơ hội phát triển mạnh mẽ và bền vững. Người dân bản địa đang trở thành người kể chuyện chính về văn hóa và phong tục quê hương mình, góp phần quảng bá và giữ gìn bản sắc dân tộc.