Công ty khởi nghiệp tại California đang lên kế hoạch tạo ra vàng từ thủy ngân bằng công nghệ phản ứng tổng hợp hạt nhân. Mặc dù ý tưởng này đã thu hút sự chú ý của nhiều người, việc sản xuất vàng bằng phương pháp này vẫn còn là một thách thức lớn.

Các nhà khoa học đã chứng minh khả năng biến đổi một nguyên tố này thành nguyên tố khác thông qua các thiết bị như máy gia tốc và máy va chạm hạt nhân. Tuy nhiên, việc sản xuất vàng bằng phương pháp này có chi phí rất lớn và lượng vàng thu được lại cực kỳ ít ỏi.

Công ty Marathon Fusion ở California đang phát triển một ý tưởng mới để biến thủy ngân thành vàng. Họ sử dụng lò phản ứng tổng hợp hạt nhân để tạo ra các hạt neutron, làm cho một loại thủy ngân biến đổi thành ‘thủy ngân-197’, và sau đó tự phân rã thành ‘vàng-197’ – một dạng vàng bền vững.

Theo ước tính của các nhà sáng lập công ty, một gigawatt điện nhiệt hạch có thể tạo ra đến 5.000 kg vàng/năm, tương đương với lượng vàng trị giá 550 triệu USD/năm trên mỗi GW năng lượng nhiệt hạch.

Tuy nhiên, để quá trình này thành công, điều quan trọng nhất là phải có đủ năng lượng từ các hạt neutron để khởi động chuỗi biến đổi của thủy ngân. Nếu làm được vậy, đây thực sự là một ý tưởng rất hứa hẹn.

Nhưng liệu việc này có mang lại lợi nhuận lớn hay không lại là chuyện khác. Bởi để tạo ra đủ vàng, cần một lượng neutron rất lớn. Để biến đổi thủy ngân thành vàng, chúng ta cần những hạt neutron có năng lượng rất cao, cụ thể là trên 6 triệu volt.

Marathon Fusion đã dùng một mô hình máy tính để mô phỏng lại cách phản ứng hạt nhân diễn ra và những gì sẽ xảy ra sau đó. Tuy nhiên, vấn đề lớn nhất của phương pháp này là mô hình máy tính đó cần được kiểm tra với một lò phản ứng hạt nhân thực tế để xác nhận độ chính xác.

Các nhà khoa học còn phải đối mặt với nhiều thử thách lớn để biến lò phản ứng tổng hợp hạt nhân thành hiện thực và đưa vào sử dụng rộng rãi. JET ở Anh, cũng chỉ mới tạo ra được một lượng năng lượng rất nhỏ.

Dù vậy, các nhà nghiên cứu tại Anh đã tìm ra một cách mới để làm giảm kích thước của lò phản ứng. Họ làm điều này bằng cách thay đổi phương pháp xử lý khí thải nóng (gọi là plasma). Một mẫu thử nghiệm của lò phản ứng tổng hợp kiểu mới này, có tên là STEP, được kỳ vọng sẽ hoàn thành vào năm 2040.

Về mặt lý thuyết, việc tạo ra vàng từ thủy ngân trong lò phản ứng tổng hợp là điều hoàn toàn có thể. Tuy nhiên, cho đến khi những lò phản ứng này được xây dựng và đi vào hoạt động thực tế, những gì công ty Marathon Fusion đang nghiên cứu vẫn chỉ là dự đoán và chưa được kiểm chứng.

Hơn nữa, vàng được sản xuất bằng phương pháp này ban đầu sẽ bị nhiễm phóng xạ. Điều này có nghĩa là nó sẽ được xem là chất thải phóng xạ và cần được xử lý cẩn thận trong một thời gian dài sau khi tạo ra.

Dù việc xử lý vàng phóng xạ thành vàng nguyên chất là một thách thức lớn, nhưng điều này có thể sẽ không làm nản lòng các nhà đầu tư dài hạn. Hiện tại, ý tưởng này vẫn là một đề xuất đầy hứa hẹn trên giấy tờ.

Một trận lũ quét bất ngờ đã xảy ra tại huyện Vũ Kỳ, tỉnh Thiểm Tây, Trung Quốc, gây ra một hiện tượng chưa từng có khi gần 20kg trang sức bị nước cuốn trôi khỏi một cửa hàng. Sự kiện này đã tạo nên một “cơn sốt vàng” khi nhiều người dân đổ xô đến tìm kiếm trang sức trong bùn đất.

Ông Ye, chủ tiệm vàng Laofengxiang, cho biết trận lũ xảy ra vào sáng 25/7 đã khiến toàn bộ số vàng trang sức, bao gồm vòng tay, vòng cổ, hoa tai, mặt dây chuyền, nhẫn kim cương, đồ ngọc bích và bạc, bị cuốn khỏi tủ trưng bày. Ngoài ra, két sắt chứa hàng tồn kho, vật liệu tái chế và tiền mặt cũng biến mất. Mặc dù nhân viên của tiệm đã túc trực qua đêm để canh giữ, nhưng đến sáng, cảnh báo lũ được ban hành, mọi người vừa mở cửa thì đã bị lệnh sơ tán khẩn cấp. Trong vài phút, nước lũ tràn vào, dâng cao hơn một mét và cuốn trôi toàn bộ tài sản. Ước tính số vàng bạc bị cuốn trôi khoảng hơn 10 triệu tệ.

Sau khi nước rút, gia đình ông Ye cùng nhân viên đã dành hai ngày lục tìm trong bùn đất, nhưng chỉ thu hồi được khoảng một kg, phần lớn nhờ người dân địa phương tự nguyện trả lại. Sự việc đã gây ra một sự quan tâm lớn từ cộng đồng, và hàng trăm người dân đã đổ xô đến hiện trường để tìm kiếm số trang sức bị thất lạc. Một số người đã sử dụng máy dò kim loại để rà soát kỹ khu vực quanh cửa hàng.

Gia đình ông Ye đã phát thông báo kêu gọi bất kỳ ai nhặt được tài sản hãy hoàn trả, đồng thời hứa sẽ thưởng tiền tương ứng với giá trị món đồ. Con trai ông Ye cũng cảnh báo nếu có người cố tình chiếm giữ số trang sức bị mất, cửa hàng sẽ thu thập bằng chứng và yêu cầu làm việc với cơ quan pháp luật.

Từ ngày 23/7 đến nay, khu vực Hoa Bắc, Hoa Đông và Đông Bắc của Trung Quốc đã phải hứng chịu một đợt mưa lớn kéo dài. Theo báo cáo của Đài truyền hình Trung ương Trung Quốc (CCTV), tính đến ngày 28/7, đợt thiên tai này đã khiến 30 người thiệt mạng. Thiệt hại chủ yếu tập trung ở khu vực miền núi phía bắc thành phố, nơi có nhiều tuyến đường và công trình hạ tầng bị phá hủy nghiêm trọng.

Trong bối cảnh kinh tế hiện nay, hành vi tài chính của người Việt đang trải qua một sự chuyển dịch đáng kể. Báo cáo khảo sát năm 2025 của Công ty Quản lý Quỹ Thiên Việt (TVAM) với chủ đề ‘Thực trạng và Nhu cầu của người Việt về Quản lý tài sản Cá nhân’ đã chỉ ra những thực trạng và thách thức mà nhà đầu tư Việt đang đối mặt.

Theo báo cáo, có đến 88% nhà đầu tư kỳ vọng mức lợi nhuận trên 7%/năm, trong đó 42% mong đợi mức sinh lời đột phá từ 15-30%/năm. Tuy nhiên, phần lớn danh mục của họ vẫn tập trung vào các ‘bến đỗ’ quen thuộc như tiết kiệm, vàng và bất động sản. Điều này cho thấy một nghịch lý trong hành vi đầu tư của người Việt.

Nghịch lý này đã được phân tích trong tọa đàm diễn ra trong khuôn khổ sự kiện, với sự tham gia của các chuyên gia từ lĩnh vực ngân hàng, fintech và quản lý quỹ. Họ đã chỉ ra rằng có bốn rào cản chính khiến nhà đầu tư ngần ngại bước từ tiết kiệm sang đầu tư, bao gồm tâm lý an toàn, sự thiếu hụt kiến thức tài chính bài bản, lo ngại rủi ro ngắn hạn và sự thiếu vắng một nền tảng dẫn dắt đủ dễ hiểu và dễ làm.

Ông Nghiêm Xuân Huy, Nhà sáng lập kiêm Tổng Giám đốc Finhay, cho rằng sự e dè với công nghệ cũng là một trong những rào cản chính. Theo khảo sát của TVAM, chỉ 36% người được hỏi biết đến hình thức dịch vụ quản lý tài sản số và trong số đó chỉ 16% từng sử dụng.

Tuy nhiên, các chuyên gia cũng cho rằng ‘chìa khóa’ để giải quyết nghịch lý của nhà đầu tư Việt nằm ở mô hình hybrid (kết hợp). Công nghệ sẽ đóng vai trò là công cụ giúp theo dõi, phân tích và tự động hóa, nhưng yếu tố con người như chuyên gia tư vấn vẫn là không thể thiếu.

Sự chuyển dịch trong hành vi tài chính không chỉ đến từ nhà đầu tư mà còn được thúc đẩy bởi sự khác biệt thế hệ. Ông Từ Tiến Phát, Tổng Giám đốc Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB), cho rằng đây vừa là thách thức, vừa là cơ hội buộc các định chế tài chính phải thay đổi, chuyển mình thành ‘đối tác tài chính trọn đời’ thay vì chỉ là nơi giữ tiền.

Ở góc độ fintech, ông Đỗ Quang Thuận, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn MoMo, cho biết người dùng ngày càng chi tiêu có chủ đích và công nghệ đang dần thay đổi cách người dùng tương tác với tiền.

Nhìn ra khu vực, bà Nguyễn Anh Viễn Phương, Giám đốc khối Khách hàng ưu tiên, Standard Chartered Việt Nam, nhận định Việt Nam có nhiều điểm tương đồng với các thị trường đang phát triển. Tuy nhiên, sự khác biệt nằm ở chỗ tỷ lệ tiết kiệm còn cao, ưu tiên vàng và bất động sản thay vì cổ phiếu hay các quỹ đầu tư như ở thị trường phát triển hơn.

Bà Phương đánh giá Việt Nam đang ở giai đoạn chuyển tiếp quan trọng với tiềm năng phát triển tài chính cá nhân rất lớn. Việc áp dụng mô hình hybrid và sự kết hợp giữa công nghệ và yếu tố con người sẽ giúp nhà đầu tư Việt tận dụng được các cơ hội và vượt qua thách thức trong hành vi tài chính.

Trong tương lai, Công ty Quản lý Quỹ Thiên Việt sẽ tiếp tục đưa ra các giải pháp và dịch vụ quản lý tài sản số để hỗ trợ nhà đầu tư Việt trong việc quản lý tài sản và đạt được mục tiêu tài chính.

Các chuyên gia cũng khuyên nhà đầu tư nên chủ động tìm hiểu và áp dụng các giải pháp tài chính mới để đa dạng hóa danh mục đầu tư và tăng cường khả năng quản lý rủi ro.

Cuối cùng, sự chuyển dịch trong hành vi tài chính của người Việt sẽ đòi hỏi sự thay đổi và thích nghi của cả nhà đầu tư và các định chế tài chính. Việc tận dụng công nghệ và yếu tố con người sẽ giúp tạo ra một tương lai tài chính bền vững và hiệu quả cho người Việt.

Thị trường vàng trong nước đã trải qua một tuần giao dịch biến động đáng chú ý từ 13 đến 20/7. Tại Công ty Vàng bạc đá quý Sài Gòn SJC, giá vàng SJC được niêm yết ở mức 119,5 – 121 triệu đồng/lượng vào cuối tuần. So với tuần trước đó, giá mua vào không có sự thay đổi, trong khi giá bán ra đã giảm 500.000 đồng/lượng.

Chênh lệch giữa giá mua và bán vàng SJC tại SJC hiện đang ở mức 1,5 triệu đồng/lượng. Nếu nhà đầu tư mua vàng SJC vào phiên 13/7 và quyết định bán ra vào phiên 20/7, họ sẽ lỗ 2 triệu đồng/lượng. Điều này cho thấy thị trường vàng SJC đang có sự điều chỉnh giảm trong tuần qua.

Không chỉ vàng SJC, giá vàng nhẫn cũng có sự điều chỉnh giảm tại các đơn vị kinh doanh trên thị trường. Cụ thể, Bảo Tín Minh Châu niêm yết giá vàng nhẫn ở mức 116,1 – 119,1 triệu đồng/lượng vào cuối tuần, giảm 100.000 đồng/lượng ở cả hai chiều mua và bán so với một tuần trước đó.

Tương tự, Tập đoàn Vàng bạc đá quý Phú Quý cũng giảm giá vàng nhẫn xuống mức 114,8 – 117,8 triệu đồng/lượng. Hiện, chênh lệch giữa giá mua và bán vàng nhẫn tại các đơn vị đang dao động ở mức 3 triệu đồng/lượng.

Nhà đầu tư cần lưu ý rằng, nếu mua vàng nhẫn vào tuần trước và bán ra vào tuần này, họ có thể lỗ từ 3,1 đến 3,4 triệu đồng/lượng tùy vào đơn vị kinh doanh. Điều này phản ánh mức độ biến động và rủi ro trong đầu tư vàng nhẫn hiện nay.

Trong bối cảnh rủi ro địa chính trị và bất ổn kinh tế ngày càng gia tăng, cùng với sự biến động của chính sách thương mại Mỹ, các ngân hàng trung ương trên toàn thế giới đã tăng cường mua vàng. Xu hướng này không chỉ thể hiện sự chuyển dịch dần dần khỏi đồng bạc xanh mà còn cho phép các ngân hàng đa dạng hóa danh mục dự trữ của mình.

Theo các chuyên gia tại Malaysia, sự bất ổn của tình hình địa chính trị toàn cầu là một trong những nguyên nhân chính thúc đẩy nhu cầu mua vàng. Căng thẳng giữa các cường quốc, đặc biệt là giữa Mỹ và Trung Quốc, cũng như giữa phương Tây và Nga, đã đẩy nhiều quốc gia tìm kiếm sự tự chủ tài chính lớn hơn. Vàng, với tư cách là tài sản trung lập, không chịu sự kiểm soát về mặt chính trị hoặc pháp lý của bất kỳ quốc gia nào, trở thành kho lưu trữ giá trị đặc biệt hấp dẫn đối với các ngân hàng trung ương. Điều này giúp họ bảo vệ khỏi hậu quả tiềm tàng của các lệnh trừng phạt, tranh chấp thương mại hoặc chiến tranh tiền tệ.

Các quốc gia như Trung Quốc, Nga, Ấn Độ và các thành viên của Nhóm các nền kinh tế mới nổi BRICS đang giảm dần sự phụ thuộc vào đồng USD một cách có hệ thống và tăng cường nắm giữ các tài sản như vàng. Việc này không chỉ giúp họ bảo vệ tài chính mà còn góp phần vào sự đa dạng hóa danh mục đầu tư của mình. Vàng cũng tiếp tục đóng vai trò là công cụ phòng ngừa lạm phát. Mặc dù lạm phát toàn cầu đã giảm bớt kể từ đỉnh điểm đại dịch COVID-19, nhưng ở nhiều nền kinh tế, lạm phát lõi vẫn ở mức cao.

Các ngân hàng trung ương toàn cầu đã và đang trong giai đoạn mua ròng mạnh mẽ kéo dài nhiều năm, với hơn 1.000 tấn vàng được mua mỗi năm kể từ năm 2022. Riêng trong tháng 5/2025, các ngân hàng trung ương đã mua thêm 20 tấn vàng. Xu hướng mua vàng này không chỉ phản ánh sự dịch chuyển khỏi đồng USD mà còn thể hiện nỗ lực của các ngân hàng trung ương trong việc bảo vệ tài chính và đa dạng hóa danh mục dự trữ.

Các chuyên gia dự báo giá vàng sẽ tiếp tục tăng, với dự báo dao động từ 3.300 – 4.000 USD/ounce vào cuối năm. Vì vậy, các ngân hàng trung ương gần như chắc chắn sẽ tiếp tục mua vàng để phòng ngừa lạm phát, rủi ro địa chính trị và tài chính, đồng thời giảm sự phụ thuộc vào đồng USD. Điều này có thể thấy rõ trong chiến lược của các ngân hàng trung ương, khi họ liên tục tăng cường nắm giữ vàng và giảm dần sự phụ thuộc vào đồng bạc xanh.

Thực trạng kinh doanh vàng tại các doanh nghiệp tư nhân hiện nay đang tồn tại nhiều lỗ hổng trong quản lý. Việc không ghi nhận thông tin số sê-ri hay danh tính người mua vẫn diễn ra phổ biến tại nhiều doanh nghiệp kinh doanh vàng. Điều này gây ra khó khăn cho cơ quan chức năng trong việc kiểm tra, giám sát và xác minh nguồn gốc vàng hoặc dòng tiền trong các giao dịch có dấu hiệu bất thường.

Gần đây, Bộ Công an đã đề xuất Ngân hàng Nhà nước (NHNN) bổ sung quy định bắt buộc ghi nhận thông tin số sê-ri vàng miếng trên chứng từ giao dịch. Đây là một giải pháp quan trọng nhằm tăng cường minh bạch và kiểm soát hoạt động kinh doanh vàng. Theo bà Nguyễn Thị Phượng, nguyên Phó Tổng Giám đốc Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (Agribank), từ ngày 30-6-2024, NHNN đã cho phép 4 ngân hàng thương mại lớn cùng Công ty Vàng bạc – Đá quý Sài Gòn (SJC) tham gia trực tiếp thị trường bán lẻ vàng. Các giao dịch mua bán tại đây đều được lưu trữ đầy đủ thông tin, từ số sê-ri vàng miếng đến căn cước công dân (CCCD) của người mua. Điều này giúp cơ quan quản lý dễ dàng truy vết khi cần thiết.

Tuy nhiên, việc này chỉ được thực hiện tại các ngân hàng lớn và đơn vị do NHNN chỉ định. Để thị trường trở nên minh bạch hơn, bà Phượng đồng tình với đề xuất của Bộ Công an về việc bổ sung quy định bắt buộc ghi nhận số sê-ri vàng miếng trên hóa đơn và chứng từ giao dịch. Số sê-ri, đặc biệt đối với vàng SJC, cần được coi là một dạng ‘mã định danh’ gắn liền với thông tin cá nhân của người mua.

Một giải pháp dài hạn được bà Phượng đề xuất là triển khai mô hình ‘tài khoản vàng’, tương tự tài khoản chứng khoán, tại các ngân hàng và doanh nghiệp kinh doanh vàng. Giao dịch vàng sẽ được thực hiện thông qua một sàn giao dịch có kết nối trực tiếp với NHNN, trong đó mọi thông tin đều được số hóa và lưu trữ tập trung. Khi cần tra cứu, cơ quan chức năng chỉ cần truy cập theo CCCD khách hàng để nắm rõ lịch sử giao dịch, số sê-ri, thời điểm và giá trị từng lần mua bán.

Ông Trần Hữu Đang, Tổng Giám đốc Công ty CP Vàng bạc – Đá quý châu Á (AJC), cho rằng mô hình tài khoản vàng không chỉ giúp NHNN kiểm soát cung cầu thị trường một cách minh bạch mà còn tạo nền tảng để can thiệp, điều tiết kịp thời khi xảy ra biến động bất thường. Đây cũng là bước đi tất yếu nhằm hiện đại hóa hoạt động kinh doanh vàng tại Việt Nam, phù hợp với xu thế phát triển của các thị trường tài chính tiên tiến trên thế giới.

https://vietnambiz.vn