Việc thu phí tham quan di tích lịch sử đang trở thành một vấn đề xã hội nóng thời gian gần đây. Một bên là những người ủng hộ việc thu phí như một giải pháp cần thiết để bảo tồn và phát huy giá trị của các di tích. Mặt khác, cũng có nhiều người phản đối, cho rằng di tích lịch sử là tài sản tinh thần chung của dân tộc, không thể đem ra mua bán.
Khu di tích Quốc gia đặc biệt Ngã ba Đồng Lộc, tỉnh Hà Tĩnh, là một điển hình. Nơi đây chỉ cách nhiều khu dân cư khoảng 5 cây số và thường xuyên đón tiếp hàng chục nghìn lượt khách đến dâng hương tưởng niệm và tri ân các anh hùng liệt sĩ. Tuy nhiên, hoạt động tại khu di tích này do Ban Quản lý thuộc Tỉnh đoàn Hà Tĩnh phụ trách đang gặp nhiều khó khăn do thiếu nguồn lực tài chính.
Một tấm vé tham quan không chỉ mang lại một khoản thu nhỏ, mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị của di tích. Ở nhiều quốc gia, việc thu phí tham quan di sản là nguồn thu chính để duy trì hoạt động của các địa điểm này. Tuy nhiên, ở Việt Nam, việc thu phí thường vấp phải sự phản ứng từ dư luận.
Để việc thu phí có thể nhận được sự đồng thuận của xã hội, cần đảm bảo một số nguyên tắc. Trước hết, cần có sự minh bạch về mục đích thu, công khai về nguồn thu và cách sử dụng các khoản thu cho các hoạt động. Tiếp theo, một chính sách miễn, giảm phí linh hoạt và nhân văn cần được áp dụng cho các đối tượng như cựu chiến binh, người có công với cách mạng, người khuyết tật, trẻ em, học sinh – sinh viên, và cư dân địa phương.
Cuối cùng, cần có một cái nhìn linh hoạt và thấu đáo để tấm vé tham quan không trở thành rào cản mà trở thành cầu nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa ký ức và trách nhiệm gìn giữ di sản của thế hệ hôm nay dành cho tương lai.