Xu hướng gia đình một con đang trở nên phổ biến trên toàn cầu, đặc biệt là tại các nước phát triển như Singapore, Mỹ, châu Âu, Nhật Bản và Hàn Quốc. Tại Singapore, tỷ lệ phụ nữ chỉ có một con đã tăng đáng kể từ 17,3% vào năm 2005 lên 25,1% vào năm 2024. Sự gia tăng này không chỉ phản ánh sự thay đổi trong lối sống và quan điểm về gia đình mà còn cho thấy áp lực thực tế mà nhiều phụ huynh đang phải đối mặt.
Các chuyên gia xã hội học cho rằng có nhiều yếu tố tác động đến xu hướng này, bao gồm áp lực về chi phí sinh hoạt cao, quỹ thời gian hạn hẹp và sự thay đổi trong hệ giá trị của xã hội. Khi chi phí sinh hoạt tăng cao, nhiều phụ huynh chọn chỉ sinh một con để có thể đảm bảo chất lượng cuộc sống tốt hơn cho con cái. Đồng thời, với áp lực công việc và cuộc sống, nhiều người cảm thấy khó khăn để dành thời gian và nguồn lực cho nhiều con. Sự thay đổi trong hệ giá trị cũng dẫn đến việc nhiều người trẻ chọn tập trung vào sự nghiệp và cá nhân hơn là việc lập gia đình lớn.
Ngoài ra, sự quan tâm đến chất lượng cuộc sống và giáo dục của con cái cũng là một yếu tố quan trọng. Nhiều phụ huynh tin rằng việc chỉ có một con giúp họ có thể đầu tư nhiều hơn vào việc giáo dục và phát triển của con, từ đó mang lại cơ hội tốt hơn cho tương lai của con. Tuy nhiên, xu hướng này cũng đặt ra những thách thức không nhỏ, đặc biệt là trong bối cảnh các xã hội đang già hóa như Singapore.
Tại Singapore, tỷ lệ người trong độ tuổi lao động trên mỗi công dân từ 65 tuổi trở lên đang giảm dần. Điều này có nghĩa là sẽ có ít người trong độ tuổi lao động phải phụ trách chăm sóc và hỗ trợ cho thế hệ già. Các chuyên gia lão khoa cho rằng thế hệ trước thường xem con cái là khoản đầu tư cho tuổi già, nhưng hiện nay, nhận thức của nhiều người đã thay đổi. Nhiều người ý thức rõ rằng họ phải chủ động chuẩn bị cho giai đoạn cuối đời để giảm gánh nặng cho con cái, thay vì phụ thuộc vào con.
Việc chuẩn bị cho giai đoạn cuối đời bao gồm nhiều khía cạnh, từ tài chính đến sức khỏe và hỗ trợ xã hội. Các chuyên gia khuyên rằng việc lập kế hoạch sớm và chủ động trong việc chuẩn bị cho tuổi già sẽ giúp giảm bớt áp lực và gánh nặng cho cả gia đình và xã hội. Đồng thời, các chính sách hỗ trợ của chính phủ cũng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ người cao tuổi và giúp họ có cuộc sống tốt hơn.
Tóm lại, xu hướng gia đình một con đang trở nên phổ biến trên toàn cầu với nhiều nguyên nhân và tác động khác nhau. Trong khi việc này mang lại chất lượng cuộc sống tốt hơn cho con cái, nó cũng đặt ra thách thức cho các xã hội đang già hóa. Qua đó, việc chủ động chuẩn bị cho giai đoạn cuối đời và xây dựng các chính sách hỗ trợ phù hợp sẽ là chìa khóa giúp các xã hội hiện đại应对 với những thay đổi này. Tìm hiểu thêm về các chính sách hỗ trợ tại Bộ Ngoại giao Singapore và các tổ chức lão khoa như Hội người cao tuổi Singapore.